PL
Artykuł dotyczy zjawiska ważnego dla bezpieczeństwa państw, choć nie do końca zbadanego, tj. samobójczych zamachów terrorystycznych przeprowadzanych przez kobiety, w tym przypadku przede wszystkim przez czeczeńskie „czarne wdowy”, i psychologii tych zamachów. Udział kobiet w zbrojnym dżihadzie niewątpliwie wymusił nowe spojrzenie zarówno na zjawisko terroryzmu, jak i na jego zwalczanie. Analizie poddano tu kilka hipotez, które w jakimś stopniu mogą pomóc zrozumieć psychospołeczne aspekty zamachów dokonywanych przez muzułmanki i motywację działania tych kobiet. Biorąc pod uwagę specyfikę rejonów ogarniętych konfliktami, należy zaznaczyć, że nie zawsze znajdują potwierdzenie tezy, iż muzułmanki decydują się na męczeńską śmierć w imię Allaha, niepodległości czy suwerenności kraju oraz zemsty za cierpienia, jakich doświadczyły osobiście lub jakich doświadczyli ich bliscy. Zawężając ocenę zamachów przeprowadzanych przez kobiety do aktów dokonywanych przez czeczeńskie „czarne wdowy”, niniejszy artykuł próbuje odpowiedzieć na pytanie, czy każda z nich działa z podobnych pobudek, które po uogólnieniu można sprowadzić do: osobistej traumy powiązanej z motywem społecznym, dania wyrazu ideologii religijnej, chęci zemsty oraz przypadków zmuszania do dokonywania zamachów, poprzez stosowanie środków odurzających lub szantażu moralnego. Dotarcie do informacji o większości ataków przeprowadzonych przez Czeczenki pozwoliło także na określenie ogólnej taktyki zamachów. Fenomen czeczeńskich „czarnych wdów” jest zagadnieniem niezwykle interesującym z punktu widzenia badania terroryzmu, ale też niezmiernie trudnym do jednoznacznej oceny. Czy te kobiety to po prostu spragnione zemsty morderczynie, czy też są to poddawane psychomanipulacji ofiary konfliktu czeczeńsko-rosyjskiego, skutecznie wykorzystywane przez bojowników kaukaskich. Analiza problemu wykazuje, że na decyzję czeczeńskich kobiet dotyczącą podjęcia samobójczej misji ma wpływ złożona interakcja czynników socjopolitycznych i psychologicznych – mieszanka traumy, desperacji, manipulacji i indoktrynacji religijnej.
EN
The article concerns suicide terrorist attacks carried out by women, in particular by the Chechen “black widows”, and the psychology of these attacks. This topic is extremely important from the point of view of security, but has not yet been exhausted. The participation of women in the armed jihad undoubtedly requires a new approach to both terrorism and the combat against it. A few hypotheses have been analyzed, which to some extent might help to understand the psychosocial aspects of the attacks carried out by Muslim women and the motivation for their actions. Taking into consideration the special nature of the regions engulfed by conflicts, it has to pointed out that Muslim women not always decide to die a martyr’s death in the name of Allah, for the independence or sovereignty of the country, or in order to revenge the suffering experienced by them personally or by their family and friends. The article focuses on the analysis of attacks conducted by the Chechen “black widows”. It aims at answering the question, whether each of them had the same motives. Generally speaking, the motives include: a personal trauma connected with the social motive, expression of the religious ideology, desire to take revenge and being forced to carry out an attack using narcotic drugs or moral blackmail. Additionally, it was only possible to define the general tactics of the attacks, as we managed to obtain the information about the majority of the attacks conducted by the Chechen women. The phenomenon of the Chechen “black widows” is a very interesting issue from the point of view of studies on terrorism, but also a very difficult one when it comes to providing unequivocal assessment. Are these women simply murderers craving for revenge, or are they subject to psychological manipulation, victims of the Chechen- Russian conflict, effectively used by the Caucasian fighters. The analysis of the problem shows that the decision of the Chechen women to die a suicidal death is influenced by a very complex combination of sociopolitical and psychological factors – trauma, desperation, manipulation and religious indoctrination.