Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2014 | 24 | 101-111

Article title

Śmierć i umieranie. Aspekty psychologiczno-pastoralne

Content

Title variants

PL
„Ja jestem zmartwychwstaniem i życiem. Kto we Mnie wierzy, choćby i umarł, żyć będzie na wieki” (J 11, 25-26)
EN
Death and Dying. Psychological and Pastoral Aspects

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
Problematykę śmierci i umierania podejmują różne dyscypliny naukowe i każda z nich wnosi własne rozumienie rozważanych pojęć: śmierci i umierania. Niniejsza refleksja ma charakter jedynie psychologiczno-teologiczny (pastoralny) i zmierza do znalezienia odpowiedzi jak pomóc osobom w obliczu tych niepowtarzalnych wydarzeń. W pierwszej części artykułu przedstawiona jest problematyka śmierci w perspektywie teologii. Konieczne jest więc zatrzymanie się na Objawieniu Bożym i nauce zawartej w Piśmie Świętym. Zarówno Stary Testament, jak również Nowy Testament podejmują bardzo wyraźnie rozważane pojęcie. Zbawczy charakter śmierci chrześcijanina wiąże się ze zbawczą śmiercią Chrystusa. W drugiej części artykułu - perspektywa psychologii - ukazany jest wyraź niej proces umierania a nie sam moment śmierci. Pozytywny sens ludzkiej śmierci psychologowie dostrzegają w kontekście wcześniejszego sensownego życia. Przezwyciężyć bezsens śmierci jawi się jako psychologiczne wyzwanie dla osób towarzyszących osobom umierającym. W takim kontekście zaprezentowany jest model umierania według Elisabeth Kübler-Ross. Ostatnia część artykułu to sugestie pastoralne. Posługa pastoralna podejmowana w Kościele przez duszpasterzy powinna uwzględniać psychologiczne uwarunkowania dotyczące procesu umierania oraz śmierci.
EN
The issue of death and dying is examined by various scientific disciplines and each of them enriches the understanding of the notions in question: death and dying. The article has a merely psychological and theological (pastoral) character and aims at finding the answers how to help people in the face of these unrepeatable events. In the first part of the article the author presents the issue of dying from the perspective of theology. Therefore, one needs to consider Divine Revelation and the teachings included in the Holy Bible. The Old Testament, as well as the New Testament clearly deal with the issue in question. The redemptive character of a Christian’s death is connected to the redemptive death of Jesus Christ. In the second part of the article – psychology perspective – the author presents more clearly the process of dying, not the moment of death itself. Psychologists see the positive sense of death in the context of a previous meaningful life. The persons who accompany dying people face the psychological challenge of overcoming the senselessness of death. In such a context the model of dying according to Elisabeth Kübler-Ross is presented. The last part of the article deals with pastoral suggestions. The pastoral ministry undertaken in Church by priests should take into account the psychological conditions connected to the process of dying and death.

Year

Issue

24

Pages

101-111

Physical description

References

  • Balter L., Eschatologia współczesna dla duszpasterzy i katechetów, Kraków 2010.
  • Bartnik C., Teologiczna interpretacja wydarzenia śmierci, „Ateneum Kapłańskie” (1980) 95, s. 16-30.
  • Boros L., Istnienie wyzwolone. Rozważania teologiczne. Mysterium mortis, człowiek w obliczu ostatecznej decyzji, Warszawa 1985.
  • Brehant J., Thanatos. Chory i lekarz w obliczu śmierci, Warszawa 1980.
  • Dziuba A., Pytania wokół życia, umierania i śmierci człowieka, „Warszawskie Studia Pastoralne” (2008) 8, s. 158-177.
  • Grelot P., Śmierć, [w:] Leon-Dufour X. [red.], Słownik teologii biblijnej, Poznań 1990, s. 940-949.
  • Hoelter J.W., The relationship between fear of death and anxiety, „The Journal of Psychology” (1978) 99, s. 225-226.
  • Jan Paweł II, List Apostolski o chrześcijańskim sensie ludzkiego cierpienia Salvifici doloris.
  • Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 1994.
  • Krakowiak C., Posługa Kościoła wobec umierającego człowieka, „Ateneum Kapłańskie” (1980) 95, s. 171-182.
  • Krakowiak C., Umierających duszpasterstwo, [w:] R. Kamiński [red.], Leksykon teologii pastoralnej, Lublin 2006, s. 875-879.
  • Kübler-Ross E., Rozmowy o śmierci i umieraniu, Poznań 1998.
  • Leon-Dufour X., Dusza, [w:] tenże, Słownik teologii biblijnej, Poznań 1990, s. 238-241.
  • Makselon J., Specyfika postaw wobec śmierci, „Studia Philosophiae Christianae” (1981) 2, s. 114
  • Makselon J., Struktura wartości a postawa wobec śmierci, Lublin 1983.
  • Makselon J., Lęk wobec śmierci, Kraków 1988.
  • Makselon J., Główne wątki badań tanatopsychologicznych, [w:] J. Makselon [red.], Człowiek wobec śmierci. Aspekty psychologiczno-pastoralne, Kraków 2005, s. 49-60.
  • Papieska Rada „Cor unum”, Niektóre kwestie etyczne odnoszące się do ciężko chorych i umierających (27.07.1981 r.), [w:] Szczygieł K. [red.], W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej, Tarnów 2008.
  • Sakramenty chorych. Obrzędy i duszpasterstwo, Katowice 1980.
  • Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, [w:] Konstytucje. Dekrety. Deklaracje, Poznań 2002, s. 526-606.
  • Szaniawski T., Typy postaw wobec śmierci a osobowość, Kraków 1998.
  • Szymołon J., Wsparcie w procesie żałoby. Aspekty psychologiczno-pastoralne, [w:] Steuden S., Tucholska S. [red.], Psychologiczne aspekty doświadczania żałoby, Lublin 2009, s. 241-251.
  • Zabielski J., Opieka hospicyjna jako służba życiu, [w:] Krajewska-Kułak E., Łukaszuk C., Jankowiak B. [red.], W drodze do brzegu życia, Białystok 2008, s. 173-187.
  • Zuccaro C., Teologia śmierci, Kraków 2004.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-8177f463-1bf6-45d8-89fa-17a5148775b3
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.