Ewolucja opieki paliatywno-hospicyjnej: od terminalnie do prenatalnie chorych

• Authors: Bartko Anna , Pawlikowskie Jakub

Title variants

EN

The historical evolution of palliative and hospice care: from terminally to prenatally ill patients

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Łacińska nazwa hospitium, pochodzi od słowa hospes, oznaczającego osobę udzielającą gościny i gospodarza. Z czasem zaczęto odnosić ją do miejsc, w których obejmowano opieką nieuleczalnie chorych. W średniowieczu taką opiekę, zwłaszcza nad chorymi ubogimi, pełniły zgromadzenia zakonne. Do powstania wielu przytułków i schronisk przyczyniły się również powszechna w tamtym okresie praktyka pielgrzymek do odległych miejsc uznawanych za święte, a także krucjaty organizowane w latach 1095-1270. W wielu miejscach przyjmowano z czasem nie tylko pielgrzymów, ale także chorych, którym wykonywano proste zabiegi opiekuńczo-lecznicze. Dopiero w wieku XIX zaczęły powstawać pierwsze domy opieki skierowane do umierających. Prekursorką z tej dziedzinie była Cicely Saunders, założycielka pierwszego współczesnego hospicjum w 1967 roku w Londynie. W Polsce ruch hospicyjny w roku 1964 zapoczątkowała Hanna Chrzanowska. W latach 80. i 90. XX wieku nastąpił dynamiczny rozwój ruchu hospicyjnego. Stopniowo powstawało coraz więcej placówek ukierunkowanych na dzieci. W XXI wieku w związku ze znacznym postępem w zakresie diagnostyki prenatalnej, zaczęto otwierać ośrodki opieki paliatywno-hospicyjnej obejmującej integralną opieką dzieci, u których zdiagnozowano ciężką i nieuleczalną chorobę w okresie prenatalnym oraz ich rodziców.

EN

The latin word hospitium, derived from hospes, originally meant a person granting hospitality, and/or a host. With the passage of time it begans to apply it to the places where embracing care of incurable patients. In medieval times the care of the sick, especially the poor sick, was performed by various congregations. An increase number of refuges and shelters was caused by common pilgrimage movement and crusades in the years 10951270. It was only in the nineteenth century that the first houses focused on the dying were built. The forerunner in this field was Cicely Saunders, the founder of the first hospice in the world in 1967 in London. In Poland, Hanna Chrzanowska started the hospice movement in 1964. In the 80s and 90s, there has been a significant development of the hospice movement. Also more and more hospices were dedicated exclusively for children. In the twenty first century due to significant advances in the prenatal diagnosis new centers of perinatal palliative care began to open which were focused on the children in prenatal stage and their family.

Keywords

PL

hospicjum; opieka paliatywna; diagnostyka prenatalna; perinatologia

EN

hospice; palliative care; prenatal diagnosis; perinatal hospice care

• Publisher: Wydawnictwo Polihymnia
• Journal: Archiwum Historii i Filozofii Medycyny
• Year: 2016
• Volume: 79
• Pages: 8-15

Contributors

author

Bartko Anna

• Zakład Etyki i Filozofii Człowieka Uniwersytet Medyczny w Lublinie

author

Pawlikowskie Jakub

• Zakład Etyki i Filozofii Człowieka Uniwersytet Medyczny w Lublinie
• Visiting Assistance Professor T.H. Chan School of Public Health, Harvard University, Boston, USA