O podróżniczej i etnograficznej autokreacji?

• Authors: Buchta Kamil

Title variants

EN

About the self-creation of travels and ethnography?

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł, odnosząc się do pojęcia „etnograficznej autokreacji”, stawia hipotezę interpretacyjną dla Smutku tropików C. Lévi-Straussa. Dzieło francuskiego antropologa, powstałe kilkanaście lat przed publikacją zapisków z Dziennika Malinowskiego, można odczytywać jako autokreację etnograficzną i podróżniczą. Kolejny problemem, na który poszukiwana jest odpowiedź, został sformułowany następująco: dlaczego to intymne zapiski Malinowskiego wywołały takie poruszenie w świecie antropologii, a nie publikacja dzieła Lévi-Straussa? Czy z powodu naiwnej wiary, iż intymne zapiski stanowią rodzaj demaskacji w stosunku do dzieł naukowych, natomiast Smutek tropików jako konstrukcja złożona z różnego typu dyskursów, lecz przemyślana, nie stanowi objawienia prawdy? Okazuje się, iż kluczem do rozwiązania problemu będzie teza, iż strategie narratologiczne w odczytywaniu tekstów antropologicznych pozwalają na odkrywanie znaczeń wcześniej pomijanych. Jednak autorzy takich interpretacji nadmiernie akcentują zabiegi pisarskie i w zasadzie stawiają znak równości pomiędzy literaturą piękną a tekstami antropologicznymi, choć mimo wszystko należą one do innych porządków, a kontekst pozatekstowy w antropologii jest ważniejszy aniżeli warstwa narracyjna.

EN

The article referring to a term “ethnographic self-creation” advances an interpretative hypothesis for Tristes Tropiques by Lévi-Strauss. The work of the French anthropologist, created more than a dozen years ago, before the publication of a Diary by Malinowski, can be understood as self-creation of travels and ethnography. An answer for another problem is also searched. It was formulated as follows: why the intimate notes of Malinowski, and not the publication of the work by Lévi-Strauss, made such a fuss in the world of anthropology? Is it because of the naive belief in the fact that intimate notes are some kind of unmasking in relation to science works, and Tristes Tropiques is a construction formed from different types of discourses but well-considered, and is not a manifestation of truth? It turns out that the solution for this problem is a thesis that narrative strategies, regarding anthropologic texts, allow to discover the meanings that were skipped earlier. However, authors of such interpretations exaggerate in stressing literary measures and they actually put an equals sign between belles-lettres and anthropologic texts, despite the fact that they belong to different orders, and that the extratextual context in anthropology I more important that the narrative layer.

Keywords

PL

etnograficzna autokreacja; autobiografizm; strategie narratologiczne; Claude Lévi-Strauss; Laboratorium Kultury

EN

the ethnographic self-creation; autobiography; narratological strategies; Claude Lévi-Strauss; Laboratorium Kultury

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Laboratorium Kultury
• Year: 2012
• Volume: 1
• Pages: 92-110

Dates

published

2012

Contributors

author

Buchta Kamil

• Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Filologiczny, Instytut Nauk o Kulturze i Studiów Interdyscyplinarnych, Zakład Teorii i Historii Kultury

References

• J. Clifford,O etnograficznej autokreacji: Conrad i Malinowski, w: Tegoż, Problemy z kulturą.
• Dwudziestowieczna etnografia, literatura i sztuka, przeł. E. Dżurak, Wydawnictwo KR, Warszawa 2000.
• J. Conrad, Jądro ciemności, przeł. A. Zagórska, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2004.
• D. Czaja, Malinowski o kolorach. Między estetyką a antropologią, w: „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 2000, nr 1-4.
• J. Derrida, Struktura, znak i gra w dyskursie nauk humanistycznych, przeł. M. Adamczyk, w: „Pamiętnik Literacki” 1986, z. 2.
• K. Estreicher, Leon Chwistek. Biografia artysty (1884-1944), PWN, Kraków 1971.
• C. Geertz, Dzieło i życie. Antropolog jako autor, przeł. E. Dżurak i S. Sikora, Wydawnictwo KR, Warszawa 2000.
• C. Geertz, „Z punktu widzenia tubylca”. O naturze antropologicznego rozumienia, w: Tegoż, Wiedza lokalna. Dalsze eseje z zakresu antropologii interpretatywnej, przeł. D. Wolska, Wydawnictwo UJ, Kraków 2005.
• E. Kosowska, E. Jaworski, Antropologia lektury antropologicznej. Przypadek Clifforda Geertza, w: Antropologia kultury – antropologia literatury, pod red. E. Kosowskiej, A. Gomóły, E. Jaworskiego, Wydawnictwo UŚ, Katowice 2007.
• G. Kubica, Wstęp, w: B. Malinowski, Dziennik w ścisłym znaczeniu tego wyrazu, wstęp i oprac. G. Kubica, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2008.
• C. Lévi-Strauss, Smutek tropików, przeł. A. Steinsberg, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2008.
• C. Lévi-Strauss, Surowe i gotowane, przeł. M. Falski, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2010.
• B. Malinowski, Argonauci Zachodniego Pacyfiku, przeł. B. Olszewska-Dyoniziak, S. Szynkiewicz, PWN, Warszawa 1981.
• B. Malinowski, Dziennik w ścisłym znaczeniu tego wyrazu, wstęp i oprac. G. Kubica, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2008.
• B. Malinowski, Naukowa teoria kultury, w: Tegoż, Kultura i jej przemiany, przeł. A. Bydłoń, A. Mach, PWN, Warszawa 2000.
• A. Mencwel, Wyobraźnia antropologiczna. Próby i studia, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2006.
• M. Young, Bronisław Malinowski. Odyseja antropologa 1884-1920, przeł. P. Szymor, Wydawnictwo „Twój Styl”, Warszawa 2008.