Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2016 | 28 | 232-258

Article title

Reglamentowana odwilż. Obóz "zamkowy" na emigracji wobec wydarzeń w Polsce i bloku komunistycznym w 1956 roku

Authors

Content

Title variants

EN
A rationed "thaw". "The Cast" on emigration towards the events in Poland and the Eastern Bloc in 1956

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
W artykule przedstawiono stanowisko obozu „zamkowego” na emigracji (prezydenta, rządu i Rady RP) wobec wydarzeń w Polsce i bloku komunistycznym w 1956 r. „Zamkowi” politycy i publicyści dostrzegając pewne zmiany w kraju nie liczyli, że doprowadzą one do zmian zasadniczych. Dominował pogląd, że Polska nie jest państwem niepodległym, że okupacja sowiecka trwa nadal. Głosząc postulaty maksymalne (niepodległość, przywrócenie przedwojennej granicy na wschodzie) nie wiązali wielkich nadziei z ewolucyjną drogą zmian. Stawiali na obalenie, a nie na liberalizację systemu komunistycznego w Polsce i pozostałych krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Uważali się za rzecznika interesów Polski, pozbawionej suwerenności i możliwości wyrażania własnej woli. Mimo ofiarności, zaangażowania i oddania sprawie nie mieli jednak możliwości efektywnego działania, nie zdołali wywrzeć bezpośredniego wpływu na wydarzenia w Polsce, a tym bardziej na sytuację międzynarodową. To raczej wydarzenia nad Wisłą stały się pośrednim impulsem do ożywienia prac rządu RP na uchodźstwie. Brak kontaktów z krajem, polityczna marginalizacja na arenie międzynarodowej i wewnętrzne spory sprawiły, że emigranci nie przygotowali realnego planu wyzwolenia Polski. W przeciwieństwie do innych ośrodków na emigracji (Radio Wolna Europa czy „Kultura”), „zamkowi” politycy odcięci od Polski i zrażeni wcześniejszymi doświadczeniami swoich oponentów z Rady Politycznej (sprawa Bergu) nie szukali kontaktów z krajem, mając także mniejsze pod tym względem możliwości finansowe i organizacyjne. Zachowując niezłomną postawę nie widzieli możliwości jakiegokolwiek kompromisu z władzami PRL. Czekali raczej na zmianę ogólnego położenia międzynarodowego. Próbowali też zainteresować (choć bezskutecznie) zachodnie rządy i międzynarodową opinię publiczna sprawą polską.

Contributors

  • Uniwersytet Opolski

References

  • Alberska Małgorzata, Ośrodki emigracji polskiej wobec kryzysów politycznych w kraju (1956–1981), Oficyna Wydawnicza Arboretum, Wrocław 2000
  • Bagieński Witold, Przyczynek do historii emigracyjnej prasy „prokrajowej”, [w:] Dziennikarze władzy, władza dziennikarzom. Aparat represji wobec środowiska dziennikarskiego, red. Tadeusz Wolsza, Sebastian Ligarski, Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2010
  • Cenckiewicz Sławomir, Geneza, działalność i udział rozgłośni „Kraj” w akcji reemigracyjnej (1955–1957). Przyczynek do studiów nad polityką PRL wobec emigracji i Polonii, „Niepodległość” 2003/2004, t. 53/54
  • Friszke Andrzej, Życie polityczne emigracji, Biblioteka „Więzi”, Warszawa 1999
  • Górecki Dariusz, Polskie naczelne władze państwowe na uchodźstwie w latach 1939–1990, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2002
  • Habielski Rafał, Kryzysy prezydenckie 1947 i 1954 roku. Ich antecedencje i następstwa, [w:] Warszawa nad Tamizą. Z dziejów polskiej emigracji politycznej po drugiej wojnie światowej, red. Andrzej Friszke, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 1994
  • Machcewicz Paweł, Emigracja w polityce międzynarodowej, Biblioteka „Więzi”, Warszawa 1999
  • Tarka Krzysztof, Działalność Karola Lewkowicza – przyczynek do powstania orientacji prokrajowej na emigracji, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2010, nr 1(15)
  • Tarka Krzysztof, Emigracyjna dyplomacja. Polityka zagraniczna rządu RP na uchodźstwie 1945–1990, Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa 2003
  • Tarka Krzysztof, Jest tylko jedna Polska. Bolesław Świderski – emigrant w służbie Polski Ludowej, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2007, nr 1(11)
  • Tarka Krzysztof, Jest tylko jedna Polska? Emigranci w służbie PRL, Wydawnictwo LTW, Łomianki 2014
  • Tarka Krzysztof, Mackiewicz i inni. Wywiad PRL wobec emigrantów, Wydawnictwo LTW, Łomianki 2007
  • Tarka Krzysztof, Na emigracji i w kraju, Wydawnictwo LTW, Łomianki 2015
  • Tarka Krzysztof, Od „zamku” do Gomułki. Postawa i działalność Zygmunta Kotowicza, redaktora emigracyjnego „Głosu Powszechnego”, „Rocznik Historii Prasy Polskiej” 2012, z. 2
  • Tarka Krzysztof, „Tu nie ma nadziei”. Stanisław Mackiewicz na łamach emigracyjnego „Tygodnika”, „Rocznik Historii Prasy Polskiej” 2014, z. 4
  • Tebinka Jacek, Nadzieje i rozczarowania. Polityka Wielkiej Brytanii wobec Polski 1956–1970, Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2005
  • Tokarz, Zagadnienie polsko-rosyjskie w publicystyce powojennej emigracji (1945–1980), Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP we Wrocławiu, Wrocław 2006
  • Turkowski Romuald, Parlamentaryzm polski na uchodźstwie 1945–1972 w okresie rozbicia emigracji politycznej w Londynie, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2001
  • Wolański Marian S., Europa Środkowo-Wschodnia w myśli politycznej emigracji polskiej 1945–1975, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1996
  • Wolsza Tadeusz, „Katyń to już na zawsze katy i katowani”. W „polskim Londynie” o sowieckiej zbrodni w Katyniu (1940–1956), Instytut Historii PAN, Warszawa 2008
  • Wolsza Tadeusz, Poglądy polityczne Adama Pragiera, [w:] Myśl polityczna na wygnaniu. Publicyści i politycy polskiej emigracji powojennej, red. Andrzej Friszke, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 1995
  • Wójtowicz, Obraz Związku Sowieckiego w ujęciu polskiej emigracji politycznej w Wielkiej Brytanii w latach 1945–1956, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2008
  • Ziętara Paweł, Emigracja wobec Października. Postawy polskich środowisk emigracyjnych wobec liberalizacji w PRL w latach 1955–1957, Wydawnictwo LTW, Warszawa 2001
  • Ziętara Paweł, Misja ostatniej szansy. Próba zjednoczenia polskiej emigracji politycznej przez gen. Kazimierza Sosnkowskiego w latach 1952–1956, Wydawnictwo TRIO, Warszawa 1995

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-81e9d401-07a5-42ee-8cda-7eb3037cfa73
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.