Ważność etyki normatywnej dla kształtowania kultury moralnej młodego pokolenia. Refleksja w świetle nauczania Karola Wojtyły – św. Jana Pawła II i jego uczniów

• Authors: Mariusz Sztaba

Title variants

EN

The importance of normative ethics for shaping the moral culture of young generations. The reflection in the light of Karol Wojtyła’s teaching – John Paul II and his students

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Jan Paweł II przypomniał w siedzibie UNESCO w Paryżu dnia 2 czerwca 1980 roku, że kultura moralna jest pierwszym i podstawowym wymiarem każdej autentycznej kultury będącej „właściwym kształtem życia człowieka jako takiego”. Młody człowiek powinien nabywać kulturę moralną m.in. na drodze edukacji, tzn. kształcenia i wychowania. Ważnym elementem w tej pracy jest etyczny namysł nad życiem i działaniem człowieka. Jednak nie każda etyka (model etyczny, kierunek etyczny) służy wspomnianemu procesowi. Proponowany artykuł prezentuje główne idee etyki normatywnej w odniesieniu do kultury moralnej w myśli filozoficzno-teologicznej Karola Wojtyły – św. Jana Pawła II.

EN

John Paul II reminded in the UNESCO headquarters in Paris on 2nd June 1980 that moral culture is the first and basic dimension of each authentic culture which is “the right shape of man’s life itself.” A young person should acquire the moral culture inter alia in the way of education i.e. instruction and upbringing. An ethical reflection on life and a person’s activity is an important element in this thesis. However, not every ethics (ethical model, ethical direction) favours the mentioned process. The suggested article presents the main ideas of the normative ethics in reference to the moral culture in the theological and philosophical thought of Karol Wojtyła – St. John Paul II.

Keywords

PL

etyka normatywna; kultura moralna; moralność; prawda; dobro i zło moralne; sumienie

EN

normative ethics; moral culture; morality; truth; moral good and evil; conscience

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Forum Pedagogiczne
• Year: 2016
• Issue: 2/1
• Pages: 245-265

Dates

published

2016

Contributors

author

Mariusz Sztaba

• Towarzystwo Naukowe KUL

References

• Benner D. (2008). Edukacja jako kształcenie i kształtowanie. Moralność – kultura – demokracja – religia, tłum. D. Stępkowski. Warszawa: Wydawnictwo UKSW, s. 29–60.
• Boużyk M.M. (2013). Wychowanie otwarte na religię. Polska Szkoła Filozofii Klasycznej o roli religii w wychowaniu. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
• Gorczyca J. (2014). Zarys etyki fundamentalnej. Kraków: Wydawnictwo WAM.
• Horowski J. (2015). Wychowanie moralne według pedagogiki neotomistycznej. Toruń: WN UMK.
• Jan Paweł II (1988). W imię przyszłości kultury. Przemówienie w siedzibie ONZ do Spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO), Paryż, 02.06.1980. W: M. Radwan, S. Wylężek, T. Gorzkula (red.). Jan Paweł II. Wiara i kultura. Dokumenty, przemówienia, homilie. Rzym–Lublin: RW KUL, s. 51–68.
• Kaczyński E. (2007). Prawda – dobro – sumienie. Z zagadnień teologii moralnej. Warszawa: Pax.
• Krajewski K. (2006). Etyka jako filozofia pierwsza. Doświadczenie normatywnej mocy prawdy źródłem i podstawą etyki. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Krajewski K. (2007). Od Karola Wojtyły „normatywnej mocy prawdy” do idei etyki jako antropologii normatywnej i filozofii pierwszej. W: K. Krajewski (red.). Racjonalność w etyce. Normatywna moc prawdy. Lublin: Wydawnictwo KUL, s. 167–187.
• Krajewski K. (2010). Emocjonalizm w życiu moralnym. W: A. Maryniarczyk, K. Stepień, P. Gondek (red.). Osoba i uczucia. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, s. 429–435.
• Krajewski K. (2011). Racjonalność etycznego personalizmu. W: A. Maryniarczyk, K. Stepień, P. Gondek (red.). Spór o prawdę. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, s. 339–356.
• Krajewski K. (2016). Personalizm etyczny w lubelskiej szkole filozoficznej. W: S. Janeczek, A. Starościc (red.). Etyka. Koncepcje etyki, część I. Lublin: Wydawnictwo KUL, s. 229–261.
• Maryniarczyk A., Stępień K., Gudaniec A. (red.) (2014). Spór o naturę ludzką. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
• Moń R. (2016). Etyki odpowiedzialności. W: S. Janeczek, A. Starościc (red.). Etyka. Koncepcje etyki, część I. Lublin: Wydawnictwo KUL, s. 17–211.
• Olbrycht K. (2015). Rola bezinteresowności w rodzinie. W: A. Rynio, K. Braun, ks. M. Jeziorański, I. Szewczak (red.). Obudzić (nie)odkryty potencjał małżeństwa i rodziny. Lublin: Wydawnictwo Episteme, s. 39–51.
• Piątkowska A., Stępień K. (2005) (red.). Wychować charakter. Lublin: Wydawnictwo Gaudium.
• Piskurewicz J., Stępkowski D. (2006). Herbart znany i nieznany. W dwusetną rocznicę wydania Pedagogiki ogólnej. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.
• Rodziński A. (2011). U podstaw kultury moralnej, Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Sochoń J. (2011). Usytuowanie prawdy w projekcie postmodernistycznym. W: A. Maryniarczyk, K. Stępień, P. Gondek (red.). Spór o prawdę. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, s. 223–234.
• Starnawski W. (2008). Prawda jako zasada wychowania. Podstawy pedagogii personalistycznej w nawiązaniu do myśli Karola Wojtyły- Jana Pawła II. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
• Styczeń T. (2007). Normatywna moc prawdy, czyli być sobą to przekraczać siebie (w nawiązaniu do Karola Wojtyły etyki jako antropologii normatywnej. W: K. Krajewski (red.). Racjonalność w etyce. Normatywna moc prawdy. Lublin: Wydawnictwo KUL, s. 78–87.
• Styczeń T. (2013). Etyka jako antropologia normatywna. W: K. Krajewski (red.). Wolność w Prawdzie. Lublin: TN KUL i Instytut Jana Pawła II KUL.
• Styczeń T. (2016). Kardynał Wojtyła – filozof moralista. W: S. Janeczek, A. Starościc (red.). Etyka. Koncepcje etyki, część I. red. Lublin: Wydawnictwo KUL, s. 381–393.
• Szostek A. (1990). Natura, rozum, wolność. Filozoficzna analiza koncepcji twórczego rozumu we współczesnej teologii moralnej. Rzym: Fundacja Jana Pawła II.
• Sztaba M. (2011). Kategoria uczestnictwa w odniesieniu do rodziny w świetle myśli Karola Wojtyły-bł. Jana Pawła II, „Nauki o edukacji”, nr 6, s. 39-52.
• Sztaba M. (2013). Pedagogika integracyjna wobec wieloaspektowego problemu samotności człowieka. „Rozprawy Społeczne”, nr 1, s. 52–60.
• Sztaba M. (2013b), W poszukiwaniu adekwatnego i integralnego rozumienia godności człowieka. Metodologiczne problemy i pedagogiczne implikacje. „Studia Pedagogiczne. Problemy społeczne, edukacyjne i artystyczne”, nr 22, s. 83-100.
• Sztaba M. (2014a). Człowiek jako byt moralny w myśli Karola Wojtyły – Jana Pawła II. W: A. Różyło, M. Sztaba (red.). Człowiek w refleksji Karola Wojtyły – Jana Pawła II. Wybrane aspekty adekwatnej antropologii. Lublin: Wydawnictwo KUL, s. 115–137.
• Sztaba M. (2014b). Kwestia wolności osoby w myśli Karola Wojtyły – Jana Pawła II. Implikacje pedagogiczne. W: S. Sztobryn, K. Kamiński (red.). Wolność a wychowanie. Problemy, dylematy, kontrowersje, seria „Rzeczywistość edukacyjna”, t. 2. Łódź: WN WSP, s. 149–173.
• Sztaba M. (2015). Pedagogiczne implikacje analizy faktu sumienia. W: R. Ceglarek, M. Sztaba (red.). Być człowiekiem sumienia. Interdyscyplinarny namysł nad fenomenem sumienia. Częstochowa: Wydawnictwo Archidiecezjalne Regina Poloniae, s. 95–138.
• Sztaba M. (2016). Dobro wspólne jako podstawowa wartość społeczna i zasada życia społecznego. Refleksje pedagoga społecznego. W: S. Sztobryn, K. Kamiński (red.). Centralne kategorie współczesnej i historycznej pedagogiki, seria „Rzeczywistość edukacyjna”, t. 3. Łódź: WN TPF „CHOWANNA” [w druku].
• Ślipko T. (2002). Zarys etyki ogólnej. Kraków: Wydawnictwo WAM.
• Wiśniewski R. (2016). Wartość absolutna a problemy moralnej praxis. W: S. Janeczek, A. Starościc (red.). Etyka. Filozoficzna etyka życia spełnionego, część II. Lublin: Wydawnictwo KUL 2016, s. 600–612.
• Wojtyła K. (1074). Rodzina jako „communio personarum”. „Ateneum Kapłańskie”, t. 83, s. 347–361.
• Wojtyła K. (1969). Problem doświadczenia w etyce. „Roczniki Filozoficzne”, nr 17, z. 2, s. 15–27.
• Wojtyła K. (2000). Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne, wyd. 3. Lublin: TN KUL.
• Wojtyła K. (2001). Miłość i odpowiedzialność. Lublin: TN KUL.
• Wojtyła K. (2008). Wykłady lubelskie. Warszawa: KAI.
• Wojtysiak J. (2007). Filozofia i życie. Kraków: Wydawnictwo Znak.

Identifiers

DOI

10.21697/fp.2016.2.16