Swojscy inni na portalach regionalnych „Gazety Wyborczej” – analiza nagłówków dotyczących Ukraińców z lat 2015–2019

• Authors: Skibińska Anna

Title variants

EN

Familiar Others on Regional Web Portals of Gazeta Wyborcza: An Analysis of Headlines on Ukrainians from 2015–2019

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Cel: zasadniczym celem badań było sprawdzenie, czy w obrębie serwisów regionalnych jednej grupy medialnej (Agory SA) narracja na temat Ukraińców jest spójna, czy też dostrzec można w niej jakieś odmienności. Metody badań: podstawę metodologiczną stanowiła analiza zawartości, która objęła nagłówki zapowiadające teksty o Ukraińcach w dwóch portalach regionalnych „Gazety Wyborczej” – www.wroclaw.wyborcza.pl oraz www.rzeszow.wyborcza.pl – w latach 2015–2019. Zbadano zarówno aspekty formalne, m.in. długość nagłówków, sposób ich formułowania (relacje między twierdzeniami, pytaniami i wykrzyknieniami), jak i elementy treściowe, m.in. zasadnicze funkcje spełniane przez nagłówki, środki językowe, jakie się w nich pojawiają, oraz występowanie stereotypów. Wyniki i wnioski: uzyskane wyniki wskazują na wielowymiarowy wizerunek Ukraińców kształtowany przez regionalne serwisy „Gazety Wyborczej”. Między serwisami podkarpackim i dolnośląskim dostrzeżono wyraźne różnice, przede wszystkim w samej ekspozycji tematu (wyższej na Podkarpaciu) oraz w waloryzacji Ukraińców i Polaków, wzmacnianej przywoływanymi stereotypami. Podobny był natomiast rozkład funkcji nagłówków (dominacja funkcji ekspresywnej) oraz udział nagłówków, w których wzmiankowano o ważnej osobie lub instytucji. Autorzy tekstów korzystali również ze zbliżonych środków językowych (m.in. kolokwializmów, kontrastowych zestawień, pytań retorycznych). Zakodowane w nagłówkach medialne wizerunki Ukraińców na Dolnym Śląsku i Podkarpaciu, pomimo formalnych cech wspólnych, różnią się pod zasadniczym, treściowym względem, na co wpływa prawdopodobnie specyfika wydarzeń relacjonowanych przez dziennikarzy w każdym z tych regionów. Oryginalność i wartość poznawcza: przeprowadzona analiza wypełnia lukę w badaniach nad wizerunkiem Ukraińców w regionalnych internetowych portalach informacyjnych. Wskazanie podobieństw oraz różnic, występujących w nagłówkach jednej grupy medialnej w dwóch województwach, inspirować może do dalszych, bardziej obszernych badań dotyczących lidów oraz zasadniczej treści przekazów, kształtujących medialny obraz migrantów z Ukrainy w Polsce.

EN

Scientific objective: the main objective of the research was to identify whether the narrative on Ukrainians within the regional web portals of a given media group (Agora SA) is coherent, or whether it contains some differences to be distinguished. Research methods: the methodological basis was a content analysis which covered headlines announcing texts on Ukrainians in two regional web portals of Gazeta Wyborcza: www.wroclaw.wyborcza.pl and www.rzeszow.wyborcza.pl in 2015–2019. The formal aspects, including the length of headlines, the way they were formulated (relationship between statements, questions, and exclamations), as well as content elements, including the main functions fulfilled by the headlines, the linguistic means that appear in them, and the presence of stereotypes, were examined. Results and conclusions: The obtained results indicate the multidimensional image of Ukrainians shaped by the regional services of Gazeta Wyborcza. There were clear differences between the two websites, mainly in the exposure of the topic itself (higher in Subcarpathian Province) and in the valorisation of Ukrainians and Poles, reinforced by the stereotypes. However, the distribution of the function of headlines was similar (dominance of the expressive function), as was the share of headlines mentioning an important person or institution. The authors of the texts also used similar linguistic devices (e.g., colloquialisms, contrastive juxtapositions, rhetorical questions). The media images of Ukrainians in Lower Silesia and Subcarpathian Province encoded in the headlines, despite the formal common features, differ in terms of content, which is probably influenced by the specificity of the events reported by journalists in each of these regions. Cognitive value: the conducted analysis fills a gap in the research on the image of Ukrainians in regional online news portals. Indications of similarities and differences, occurring in the headlines of a single media group in two voivodeships, may inspire further, more extensive research concerning the leaders and basic content of messages, shaping the media image of migrants from Ukraine in Poland.

Keywords

PL

analiza zawartości; nagłówek; tytuł; Ukraińcy; wizerunek

EN

content analysis; headline; title; Ukrainians; image

• Publisher: Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
• Journal: Studia Medioznawcze
• Year: 2021
• Issue: 3
• Pages: 1015-1027

Contributors

author

Skibińska Anna

• Uniwersytet Wrocławski

References

• Baran, D. (2016). Wizerunek Ukraińców na łamach wybranej polskiej prasy. Państwo i Społeczeństwo, 16(1), 97–116. Pobrane z https://www.panstwoispoleczenstwo.pl/numery/2016-1/panstwo-i-spoleczenstwo-2016-nr1-baran.pdf
• Berelson, B. (1952). Content Analysis in Communication Research. Glencoe: Free Press.
• Boguszewicz, T. (2010). Internautom wystarczają nagłówki. Pobrane 13 sierpnia 2021 r. z https://www.rp.pl/artykul/425945-Internautom-wystarczaja-naglowki.html
• Borkowska, A. (2020). Językowy obraz Ukraińców w polskich dziennikach prasowych (analiza materiałów Narodowego Korpusu Języka Polskiego z lat 2005–2010). Acta Polono-Ruthenica, 25(3), 91–108. DOI: 10.31648/apr.5892.
• Borkowski, T. (2018). Narracja. Nowa perspektywa w nauce? Horyzonty Wychowania, 17(42), 147–158. DOI: 10.17399/HW.2018.174211.
• Chen, Y., Conroy, N.J., & Rubin, V.J. (2015). Misleading online content: recognizing clickbait as false news. In WMDD ‘15: Proceedings of the 2015 ACM on Workshop on Multimodal Deception Detection (pp. 15–19). New York, NY, USA: Association for Computing Machinery. DOI: 10.1145/2823465.2823467.
• Chmielewska, I., Dobroczek, G., & Panuciak, A. (2018). Obywatele Ukrainy pracujący w Polsce – raport z badania. Warszawa: Departament Statystyki NBP. Pobrane 16 sierpnia 2021 r. z https://www.nbp.pl/aktualnosci/wiadomosci_2018/obywatele-Ukrainy-pracujacy-w-Polsce-raport.pdf
• Cierpiał-Wolan, M. (Red.). (2013). Ludność w województwie podkarpackim. Stan i struktura demograficzno-społeczna. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011. Rzeszów: Urząd Statystyczny w Rzeszowie. Pobrane 28 kwietnia 2021 r. z https://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/rzesz/ASSETS_ludnosc_NSP.pdf
• Furman, W. (2006). Nagłówek. W W. Pisarek (Red.), Słownik terminologii medialnej (wyd. 1, s. 127). Kraków: Universitas.
• Furman, W. (2006). Tytuł. W W. Pisarek (Red.), Słownik terminologii medialnej (wyd. 1, s. 225). Kraków: Universitas.
• Gackowski, T. & Łączyński, M. (Red.). (2009). Metody badania wizerunku w mediach. Czym jest wizerunek. Jak i po co należy go badać. Warszawa: CeDeWu.
• Grzymała-Kazłowska, A. (2007). Konstruowanie „innego”: wizerunki imigrantów w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Han, L., Sun, R., Gao, F., Zhou Y., & Jou, M. (2019). The effect of negative energy news on social trust and helping behavior. Computers in Human Behavior, 92, 128–138. DOI: 10.1016/j.chb.2018.11.012.
• Ifantidou, E. (2009). Newspaper headlines and relevance: Ad hoc concepts in ad hoc contexts. Journal of Pragmatics, 4(41), 699–720. DOI: 10.1016/j.pragma.2008.10.016.
• Jaroszewicz, M. (2018). Migracje z Ukrainy do Polski. Stabilizacja trendu.
• Warszawa: Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia. Pobrane 28 kwietnia 2021 r. z https://www.osw.waw.pl/sites/default/files/Raport_PL_Migracje-z-Ukrainy_net.pdf
• Jaroszewicz, M. & Małynowska, O. (2018). Najnowsza migracja z Ukrainy do Polski: (nie)stały fenomen? Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego. Pobrane 28 kwietnia 2021 r. z https://www.batory.org.pl/upload/files/Programy%20operacyjne/Forum%20Idei/Najnowsza%20migracja%20z%20Ukrainy.pdf
• Konieczna-Sałamatin, J. (2015). Polacy i Ukraińcy – wzajemne postrzeganie w trudnych czasach. W T. Horbowski & P. Kosiewski (Red.), Polityka bezpieczeństwa. Polska. Ukraina (s. 137–153). Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego.
• Kotowska, A. (2018). Stosunki polsko-ukraińskie w polskim dyskursie prasowym (1991–2008). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Krippendorf, K. (2004). Content Analysis. Thousand Oaks: Sage.
• Le, E. (2012). Gateways to the news: Headlines on Le Monde’s home page and front page. Discourse, Context & Media, 1(1), 32–44. DOI: 10.1016/j.dcm.2012.05.004.
• Lisowska-Magdziarz, M. (2004). Analiza zawartości mediów. Przewodnik dla studentów: wersja 1.1. Kraków: Uniwersytet Jagielloński.
• Lisowska-Magdziarz, M. (2019). Identyfikacja i analiza clickbaitów w informacyjnych tekstach dziennikarskich – rekonesans metodologiczny. W A. Hess, M. Nowina-Konopka, & W. Świerczyńska-Głownia (Red.), Dynamika przemian w mediach (s. 15–36). Kraków: Wydawnictwo ToC.
• Liu, Z. (2005). Reading behavior in the digital environment: changes in reading behavior over the past ten years. Journal of Documentation, 61(6), 700–712. DOI: 10.1108/00220410510632040.
• Lubicz Miszewski, M. (Red.). (2018). Imigranci z Ukrainy w Polsce: potrzeby i oczekiwania, reakcje społeczne, wyzwania dla bezpieczeństwa. Wrocław: Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki.
• Majchrzyk, Ł. (2019). Udział przeglądarek internetowych w Polsce i na świecie (wrzesień 2019). Pobrane 13 sierpnia 2021 r. z https://mobirank.pl/2019/09/07/udzial-przegladarek-internetowych-w-polsce-i-na-swiecie-wrzesien-2019
• Michalczyk, S. (2009). Uwagi o analizie zawartości mediów. Rocznik Prasoznawczy, 3, 95–109. Pobrane 28 kwietnia 2021 r. z https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Rocznik_Prasoznawczy/Rocznik_Prasoznawczy-r2009-t3/Rocznik_Prasoznawczy-r2009-t3-s95-109/Rocznik_Prasoznawczy-r2009-t3-s95-109.pdf
• Neuendorf, K.A. (2002). The Content Analysis. Guidebook. London: Sage.
• Obara, K. (2020, 2 stycznia). Większość Polaków czyta tylko nagłówki i kilka zdań tekstu w newsach. Więcej im się nie chce. Pobrane 13 sierpnia 2021 r. z https://pomorska.pl/wiekszosc-polakow-czyta-tylko-naglowki-i-kilka-zdan-tekstu-w-newsach-wiecej-im-sie-nie-chce/ar/c15-14692653
• Piber-Dąbrowska, K. (2008). Stereotyp a logiczne wnioskowanie. Psychologia Społeczna, 32(7), 124–132. Pobrane z https://czasopismo.badania.net/wp-content/uploads/2008/03/Piber-Dabrowska_2008_2.pdf
• Pisarek, W. (1983). Analiza zawartości prasy. Kraków: Ośrodek Badań Prasoznawczych.
• Potyrała, A. (2015). W poszukiwaniu solidarności. Unia Europejska wobec kryzysu migracyjnego 2015. Przegląd Politologiczny, 4, 33–52. DOI: 10.14746/pp.2015.20.4.3.
• Rozbicka, P. (2020). Inny w świecie Innego. Komunikacja / Adaptacja / Uchodźstwo. Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT.
• Rozbicka, R. (2018). Imigrant czy uchodźca? Wizerunek Ukraińców mieszkających w Polsce na podstawie tygodników opiniotwórczych: „Do Rzeczy”, „Newsweek Polska” i „Tygodnik Powszechny” w latach 2014-2016. W M. Lubicz Miszewski (Red.), Imigranci z Ukrainy w Polsce: potrzeby i oczekiwania, reakcje społeczne, wyzwania dla bezpieczeństwa (s. 43–59). Wrocław: Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki.
• Sabik, M. & Hamerskij, O. (2020). Ukraińcy na Podkarpaciu. Krosno: Oficyna Wydawnicza Ruthenic Art.
• Scott, K. (2021). You won’t believe what’s in this paper! Clickbait, relevance and the curiosity gap. Journal of Pragmatics, 175, 53–66. DOI: 10.1016/j.pragma.2020.12.023.
• Skibińska, A. (2020). Stereotyp Ukraińca w polskiej elektronicznej prasie regionalnej. W M. Śliwa & M. Maciąg (Red.), Nauki społeczne jako przedmiot badań naukowych – ujęcie interdyscyplinarne (s. 7–23). Lublin: Wydawnictwo Naukowe TYGIEL.
• Sójka-Masztalerz, H. (2004). Rusini czy Ukraińcy? Językowy obraz nacji ukraińskiej w prasie polskiej (1918-1939). Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Naukowe.
• Szylko-Kwas, J. (2019). Fotografia jako wypowiedź dziennikarska – odmiany gatunkowe. Studia Medioznawcze, 20(1), 83–98. DOI: 10.33077/uw.24511617.ms.2019.1.99.
• Torkington, K. & Ribeiro, F.P. (2019). ‘What are these people: migrants, immigrants, refugees?’: Migration related terminology and representations in Portuguese digital press headlines. Discourse, Context & Media, 27, 22–31. DOI: 10.1016/j.dcm.2018.03.002.
• Tur, H. (2020, 19 kwietnia). Najlepsza przeglądarka 2020 roku? Której najlepiej używać? Testujemy! Pobrane 13 sierpnia 2021 r. z https://www.pcworld.pl/porada/Najlepsza-przegladarka-2020-roku-Ktorej-najlepiej-uzywac-Testujemy,420463.html
• Tyma, P. (Red.). (2018). Raport. Mniejszość ukraińska i imigranci z Ukrainy w Polsce. Analiza dyskursu. Warszawa: Związek Ukraińców w Polsce.
• Tyma, P. (Red.). (2019). Raport 2. Mniejszość ukraińska i imigranci z Ukrainy w Polsce. Analiza dyskursu. Warszawa: Związek Ukraińców w Polsce.
• Wawryniuk, A. (2017). Migracja Ukraińców do Polski w latach 2007-2016. Podstawy prawne, przejawy i skutki tego zjawiska. Roczniki Nauk Prawnych, 26(3), 109–126. DOI: 10.18290/rnp.2017.27.3-6.
• Wimmer, R.D. & Dominick, J. (2008). Mass media. Metody badań. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Wojtas, T. (2017, 4 maja). Serwisy gazet: Wyborcza.pl przed Fakt.pl, mocno w górę Rp.pl, w dół Wyborcza.biz, Przegladsportowy.pl i Dziennik.pl. Pobrane 28 kwietnia 2021 r. z https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/serwisy-gazet-wyborcza-pl-przed-fakt-pl-mocno-w-gore-rp-pl-w-dol-wyborcza-biz-przegladsportowy-pl-i-dziennik-pl

Identifiers

DOI

10.33077/uw.24511617.sm.2021.3.654