Implementation of patient autonomy principle under the conditions of penitential isolation

• Authors: Sobas Magdalena

Title variants

PL

Realizacja zasady autonomii pacjenta w warunkach izolacji penitencjarnej

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Niniejsze opracowanie podejmuje tematykę związaną z  zasadą autonomii człowieka i co się z tym wiąże – autonomii woli pacjenta. Podejmuje rozważania dotyczące genezy zasady autonomii zarówno na gruncie prawa amerykańskiego, jak i polskiego, a także w odniesieniu do kwestii bioetycznych. Wskazuje również na relację autonomii w stosunku do paternalizmu. Tekst ten jednocześnie podejmuje próbę wskazania faktycznej realizacji zasady autonomii pacjenta przebywającego w miejscu detencji oraz jej ewentualne ograniczenia.

EN

This paper deals with issues related to  the principle of  human autonomy, and thus the autonomy of the patient’s will. It takes into consideration the origins of the above principle both in the US and Polish law, taking into account bioethical issues. It also points to the relation of autonomy to paternalism. Simultaneously, it attempts to identify the actual implementation of the principle of autonomy of a patient staying at a penitentiary and its possible limitations.

Keywords

PL

autonomia; wolność; osadzony; prawa człowieka; pacjent; paternalizm

EN

autonomy; freedom; prisoner; human rights; patient; paternalism

• Publisher: Wyższa Szkoła Humanitas
• Journal: Roczniki Administracji i Prawa
• Year: 2017
• Volume: 17/zeszyt specjalny
• Pages: 51-70

Contributors

author

Sobas Magdalena

•  Katedra Prawa Cywilnego i Prawa Prywatnego Międzynarodowego WPiA Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach,

References

• Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2009.
• Banaszak B., Jabłoński M., Teza 2 do art. 38, [in:] J. Boć (ed.), Konstytucje Rzeczypospolitej Polskiej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 roku, Wrocław 1998.
• Beauchamp T., The Origins, Goals, and Core Commitments of the Belmont Report and Pronciples of Biomedical Ethics [in:] J.K. Walter, E.P. Klein (ed.), The Story of Bioethics. From Seminal Works to Contemporary Explorations, Washington 2003.
• Beauchamp T.L., Childress J.F., Zasady etyki medycznej, Warszawa 1996.
• Biesaga T., Autonomia a godność osoby, [in:] G. Hołub, P. Duchliński, T. Biesaga (ed.), Od autonomii osoby do autonomii pacjenta, Kraków 2013.
• Biesaga T., Autonomia lekarza i pacjenta a cel medycyny, „Medycyna Praktyczna” 2005, No. 6.
• Boratyńska M., Konieczniak P., Prawa pacjenta, Warszawa 2001.
• Brzeziński T., Etyka lekarska, Warszawa 2002.
• Bujny J., Prawa pacjenta. Między autonomią a paternalizmem, Warszawa 2007.
• Feinberg J., Legal Paternalism, Can J. Philos, 1971; 1.
• Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne, Warszawa 2008.
• Gert B., Culver Ch.M., Clouser K.D., Bioethics: A return to Fundamentals, Oxford University Press, New York 1997.
• Gillon R., Etyka lekarska – Problemy filozoficzne, Warszawa 1978.
• Gillon R., Philosophical Medical Ethics, Chichister 1986.
• Hofmański P., Prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego, [in:] Szkoła praw człowieka. Teksty wykładów, Warszawa 1996.
• Hołub G., Co skrywa zasada autonomii?, [in:] G. Hołub, P. Duchliński, T. Biesaga (ed.), d autonomii osoby do autonomii pacjenta, Kraków 2013,https://repozytorium.amu.edu. pl/bitstream/10593/5208/1/01_Jacek_Kaczor_Zasada%20autonomii%20woli%20w%20 %C5%9Bwietle%20filozofii%20liberalnej_1-25.pdf [access: 18.03.2017].
• Jonsen A.R., The birth of Bioethics, Oxford University Press, New York 1998.
• Kaczor J., Zasada autonomii woli w świetle filozofii liberalnej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2002, Rok LXIII, Zeszyt 1-2.
• Kant I., Uzasadnienie metafizyki moralności, Warszawa 1953.
• Kąsowska O., Możliwości zobowiązania skazanego do podjęcia leczenia odwykowego, terapeutycznego, oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych. Metody prowadzenia terapii, programów korekcyjno-edukacyjnych, profilaktycznych, http://www .ms.gov.pl/probacja/2014/download, 2718,10.html [access: 2.02.2017].
• Kolarczyk T., Wrona S., Samobójstwa tymczasowo aresztowanych i skazanych, „Przegląd Więziennictwa Polskiego” 1997, No. 16-17.
• Kuczma P., Prawna ochrona życia, [in:] M. Jabłońskiego (ed.), Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, Wrocław 2014.
• Leśniak T., Szota W., Zachowania samoagresyjne jako problem penitencjarno-psychologiczny, „Z praktyki Wymiaru Sprawiedliwości” 1983, No. 3.
• Liszewska A., Problem zgody pacjenta jako dylemat aksjologiczny, „Prawo i Medycyna” 1999, No. 1.
• Locke J., Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego, t. I, Warszawa 1955.
• Machinek M., Autonomia jako wartość i problem moralny w relacji lekarz – pacjent, http:// www.mp.pl/etyka/podstawy_etyki_lekarskiej/57229,autonomia-jako-wartosc-iproblemmoralny-wrelacji-lekarzpacjent [access: 17.03.2017].
• Malec J., Samoagresja osób pozbawionych wolności, [in:] Stan i węzłowe problemy polskiego więziennictwa, cz. II, Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 1997.
• Mill J.S., O wolności, [in:] Utylitaryzm. O wolności, Warszawa 2005.
• Miller B.L., Autonomia a odmowa poddania się leczeniu ratującemu życie, [in:] W. Galewicz (ed.), Wokół śmierci i umierania, Kraków 2009.
• Nowacka M., Filozoficzne podstawy zasady autonomii pacjenta, Probl. Hig. Epidemical 2008, 89 (3).
• O’Neill O., Autonomy and Trust in Bioethics, Cambrige University, Press, Cambrige 2002, ix.,
• Pellegrino E.D., The Philosophy of Medicine Reborn. A. Pellegrino Reader, [in:] H. T. Engelhardt, F. Jotterand (ed.), Patient and Physician Autonomy. Conflicting Rughts and Obligations in the Physician – Patient Relationship, Notre Dame 2008.
• Pellegrino E.D., Thomasma D.C., For the patien’s good: the restoration of beneficience in health care, Oxford University, New York 1988.
• Ponczek D., Prawa pacjenta w Polsce, Łódź 1999.
• Raden R.R., Beauchamp T.L., A History and Theory of Informed Consent, Oxford University Press, New York 1986.
• Rogala D., Banach A., Jachimowicz-Gaweł D., Skinder Ż., System opieki zdrowotnej nad osobami osadzonymi w zakładach penitencjarnych w Polsce, „Hygeia Public Health” 2013, 48 (4), http://www.h-ph.pl/pdf/hyg-2013/hyg-2013-4-441.pdf [access: 20.03.2017].
• Ryan A., Liberalizm, [in:] R.E. Godin i P. Pettit (ed.), Przewodnik po współczesnej filozofii politycznej, Warszawa 1998.
• Skrzydło W., Komentarz do art. 41 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, [in:] W. Skrzydło (ed.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Lex 2013, No. 428294.
• Słownik wyrazów obcych PWN, Warszawa 1999.
• Sobol E., Mały słownik języka polskiego, Warszawa 1995.
• Sobol E., Słownik wyrazów obcych, Warszawa 1995.
• Syweńki E., Suchańska D., Dobrowolska D., Góralewicz-Lenartowicz R., Baran L., Berghausen- Mazur M., Płód jako pacjent – rys historyczny, „Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia” 2008, tom 1, zeszyt 4, http://www.ptmp.com.pl/png/png1z4_2008/pngz14-12.pdf [access: 20.03.2017].
• Szymanowski T., Świda Z., Kodeks karny wykonawczy. Komentarz. Ustawy dodatkowe, akty wykonawcze, Librata 1998.
• Therese Lysaught M., Respect: Or, How Respect for Persons Became Respect for Autonomy, „Journal of Medicine and Philosophy” 2004, No. 29.
• Thomasma D.C., Beyond medical paternalism ant patient autonomy: a model of physician conscience for the physician – patient relationship, Ann. Intern. Med., 1983; 98.
• Wojtczak K., Rozważania nad pojęciem pacjenta, [w:] J. Filipek (ed.), Jednostka w demokratycznym państwie prawa, Bielsko-Biała 2003.
• Zajadło J., Godność i prawa człowieka (Ideowe i normatywne źródła przepisu art. 30 Konstytucji), „Gdańskie Studia Prawnicze” 1998, tom III.
• Zoll A., Odpowiedzialnośc karna lekarza za niepowodzenia w leczeniu, Warszawa 1988.