Obraz żydowskiego dziecka oraz pamięć o wojnie w książkach obrazkowych dla młodego odbiorcy

• Authors: Zając Justyna
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Książki obrazkowe ukazujące traumatyczne przeżycia żydowskich dzieci wprowadzają młodych czytelników w obszar literatury podejmującej tematy trudne. Prezentują obrazy Zagłady widzianej z perspektywy dziecka. Stają się jedną z form pamięci o drugiej wojnie światowej. Tematem niniejszego artykułu jest obraz żydowskiego dziecka i pamięć o wojnie w najnowszej literaturze dziecięcej o Zagładzie. Poddano w nim analizie wybrane ilustracje, a także najważniejsze środki artystyczne, wpływające na odczytanie i zrozumienie przekazu ikonicznego.

Keywords

PL

Zagłada Żydów; książki obrazkowe; narracja werbalno-wizualna; ikonotekst; bohater dziecięcy; pamięć

• Publisher: Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
• Journal: Filoteknos
• Year: 2021
• Issue: 11
• Pages: 137-153

Dates

published

2021-11-30

Contributors

author

Zając Justyna

• Uniwersytet Wrocławski

References

• Baszewska, M. 2016. Architektura picture booka. Twórczość Iwony Chmielewskiej. – Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie, 2. – https://apcz.umk.pl/czasopisma/index.php/sztukaedycji/article/view/SE.2016.025/12074 (1.10.2020).
• Cackowska, M. 2017. Współczesna książka obrazkowa – pojęcie, typologia, badania, teorie, konteksty, dyskursy. – Cackowska, M. (red.), Dymel-Trzebiatowska, H. (red.), Szyłak, J. (red.). Książka obrazkowa. Wprowadzenie. Poznań: Fundacja Instytut Kultury Popularnej, 11–48.
• Chmielewska, I. 2011. Pamiętnik Blumki. Poznań: Wydawnictwo Media Rodzina.
• Chrobak, M. 2019. Bohater literatury dziecięcej i młodzieżowej z okresu PRL-u: między kreacją a recepcją. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
• Domańska, E. 2005. Mikrohistorie. Spotkania w międzyświatach. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
• Engelking, B. 1994. Zagłada i pamięć. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
• Engelking, B. 1996. „Czas przestał dla mnie istnieć…”. Analiza doświadczenia czasu w sytuacji ostatecznej. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
• Forecki, P. 2010. Wstęp; Zbiorowe zapominanie Zagłady w PRL. – Od Shoah do strachu. Spory o polsko-żydowską przeszłość i pamięć w debatach publicznych. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 7–114.
• Fortes, A., Concejo, J. 2008. Dym. Toruń: Wydawnictwo Tako.
• Foucault, M. 2005. Inne przestrzenie. – Teksty Drugie, 6, 117–125.
• Genette, G. 2014. Palimpsesty. Literatura drugiego stopnia. Gdańsk: Słowo/ obraz terytoria.
• Hallberg, K. 2017. Literaturoznawstwo a badania nad książką obrazkową. – Cackowska, M. (red.), Dymel-Trzebiatowska, H. (red.), Szyłak, J. (red.). Książka obrazkowa. Wprowadzenie. Poznań: Fundacja Instytut Kultury Popularnej, 49–56.
• Hirsch, M. 2011. Pokolenie postpamięci. – Didaskalia. Gazeta teatralna, 105, 28–36.
• Jarniewicz, J. 1997. Historia na ziarnku pieprzu. – Gazeta Wyborcza, 12, 6–7.
• Jaromir, A., Cichowska, G. 2014. Ostatnie przedstawienie panny Esterki. Opowieść z getta warszawskiego. Poznań: Wydawnictwo Media Rodzina.
• Kopaliński, W. 2019. Słownik symboli. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm.
• Mazepa-Domagała, B. 2011. Upodobania obrazowe dzieci w wieku przedczytelniczym w zakresie ilustracji książkowej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Michułka, D. 2016. Przełamywanie granic książki dla dziecka. Ostatnie przedstawienie panny Esterki Adama Jaromira jako lektura o czytaniu pamięci. – Dydaktyka Polonistyczna, 2. – http://ifp.univ.rzeszow.pl/dydaktyka/dydaktyka_11/09_michulka.pdf (1.10.2020).
• Nikolajeva, M., Scott, C. 2006. How Picturebook Work. New York–London: Routledge.
• Racinowski, K., Piszko, T. 1982. Współczesne polskie drukarstwo i grafika książki. Mały słownik encyklopedyczny. – Kleszczyński, B. (red.), Racinowski, K. (red.), Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Rybak, K. 2019. Dzieciństwo w labiryncie getta: recepcja mitu labiryntu w polskiej literaturze dziecięcej o Zagładzie. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Slany, K. (red.) 2018. Śmierć w literaturze dziecięcej i młodzieżowej, Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich.
• Słońska, I. 1977. Psychologiczne problemy ilustracji dla dzieci. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Sontag, S. 2017. O fotografii. Tłum. S. Magala. Kraków: Wydawnictwo Karakter.
• Szuman, S. 1951. Ilustracja w książkach dla dzieci i młodzieży. Zagadnienia estetyczne i wychowawcze. Kraków: Wydawnictwo Wiedza – Zawód – Kultura.
• Tokarski, R. 1995. Semantyka barw we współczesnej polszczyźnie. Lublin: Wydawnictwo Marii Curie-Skłodowskiej.
• Wincencjusz-Patyna, A. 2008. Stacja ilustracja. Polska ilustracja książkowa 1950–1980. Artystyczne kreacje i realizacje. Wrocław: Wydawnictwo Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu.
• Wójcik-Dudek, M. 2016. W(y)czytać Zagładę. Praktyki postpamięci w polskiej literaturze XXI wieku dla dzieci i młodzieży. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Zabawa, K. 2015. „Teatr” obrazów i słów – sztuka lektury książek obrazkowych (na przykładzie wybranych utworów Iwony Chmielewskiej). – Pilch, A. (red.), Rusek, M. (red.). Ikoniczne i literackie teksty w przestrzeni nowoczesnej dydaktyki. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 113–130.

Identifiers

DOI

10.23817/filotek.11-10