Dzieci umarłych Elfriede Jelinek w pułapce marketingu. Poznawcze i pragmatyczne aspekty przekładu

• Authors: Majkiewicz Anna

Title variants

EN

Elfriede Jelinek’s Die Kinder der Toten (The Children of the Dead) entrapped by book marketing Cognitive and pragmatic facets of translation

DE

Die Kinder der Toten von Elfriede Jelinek in einer Marketing-Falle Kognitive und pragmatische Aspekte der literarischen Übersetzung

FR

Enfants des morts d’Elfriede Jelinek dans le piège du marketing. Aspects cognitifs et pragmatiques de la traduction

• Languages of publication: PL DE FR EN

Abstracts

DE

Im Beitrag wird auf die Frage eingegangen, warum der Roman Die Kinder der Toten von Elfriede Jelinek keine Debatte im literaturkritischen Feld in Polen auslöste. Die Analyse der Aktivitäten seitens des W.A.B.-Verlags für den Veröffentlichungsprozess und für Die Popularisierung Jelineks Schaffens in Polen, die auf das Balancieren des Warschauer Verlags zwischen dem ökonomischen und symbolischen Kapital (Bourdieu) hinweisen, lässt die Marketing-Ziele der literarischen Übersetzung aufdecken. Die kognitiven und pragmatischen aspekte des Übersetzten Romans bleiben für die polnischen Leser eine Herausforderung.

FR

L’auteure de l’article essaie de répondre à la question pourquoi le roman Enfants des morts (Die Kinder der Toten) d’Elfriede Jelinek n’a provoqué aucun débat dans la circulation critico-littéraire. L’analyse des actions — entreprises par la maison d’édition W.a.B. (Varsovie) pour le compte du processus éditorial et de la popularisation de jelinek — confirmant le balancement de la maison d’édition varsovienne entre le capital économique et symbolique (Bourrdieu) permet de reconstruire les objectifs « marketing » de la traduction. l’aspect cognitif et pragmatique de la traduction du roman de la nobélisée autrichienne se situe toujours dans le domaine d’une reconstruction éventuelle effectuée par les récepteurs polonais.

EN

This article attempts to answer the question: why the Polish translation of a novel by Elfriede Jelinek The Children of the Dead (Die Kinder der Toten) did not stir any debate in the circles of literary criticism in Poland. While analysing the actions carried out as a part of the W.A.B.’s (a Warsaw-based publishing house) strategy to advance the publication process and to popularize Jelinek’s oeuvre, we may notice that they actually confirm the publisher’s endeavour to balance economic and symbolic capital (Bourdieu). It allows us to reconstruct the “marketing” aims of the translation in question. Yet both the cognitive and pragmatic facet of the Austrian Nobel Laureate’s Polish translation remain to be reconstructed by the readers.

Keywords

DE

Elfriede Jelinek; Die Kinder der Toten; pragmatisches ziel der Übersetzung; kognitives ziel der Übersetzung; ökonomisches Kapital; symbolisches Kapital; Pierre Bourdieu

FR

Elfriede Jelinek; Enfants des morts (Die Kinder der Toten); objectifs pragmatiques de la traduction; objectifs cognitifs de la traduction; capital économique; capital symbolique; Pierre Bourdieu

EN

Elfriede Jelinek; The Children of the Dead (Die Kinder der Toten); pragmatic aims of translation; cognitive aims of translation; economic capital; symbolic capital; Pierre Bourdieu

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Przekłady Literatur Słowiańskich
• Year: 2019
• Volume: 9
• Issue: 2
• Pages: 13-27

Dates

published

2019-06-01

Contributors

author

Majkiewicz Anna

• Akademia Jana Długosza w Częstochowie

References

• Adamczyk-Garbowska M., 2011: Literatura wobec Zagłady: w poszukiwaniu kanonu. W: T. Majewski, A. Zeidler-Janiszewska, red., M. Wójcik, współpr. red.: Pamięć Shoah. Kulturowe reprezentacje i praktyki upamiętnienia. [Wyd. 2]. Łódź, Wydawnictwo Officyna, s. 805—813.
• Bourdieu P., 2001: Reguły sztuki. Geneza i struktura pola literackiego. A. Zawadzki, tłum. Kraków, Universitas.
• Dąbrowska E., 2001: Sztuka porozumiewania się w literackiej konwersacji intertekstualnej. W: B. Witosz, red.: Stylistyka a pragmatyka. Katowice, Wydawnictwo UŚ.
• Die weltweiten Übersetzungen von Elfriede Jelineks Werken. Samt Aufführungs—dokumentation. Dostępne w Internecie: http://www.elfriede-jelinek-for schungszentrum.com/fileadmin/user_upload/proj_ejfz/PDF-Downloads/Werke_HP_12.12.pdf [dostęp: 2.03.2014].
• Elinek È., 2005: Diti pomerlih. V. Kanânec, per. W: Antologiâ avstrijs’koj literatury XX st. L’vov, Litopis.
• Elinek È., 2006: Deti mervyh. T. Nabatnikova, perev. St. Petersburg, Amfora.
• Erll A., 2009: Literatura jako medium pamięci zbiorowej. M. Saryusz-Wolska, tłum. W: M. Saryusz-Wolska, red.: Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka. Kraków, Universitas.
• Franczak K., 2013: Kalający własne gniazdo. Artyści i obrachunek z przeszłością. Kraków, Universitas.
• Gołaszewska M., 1963: Filozoficzne podstawy krytyki literackiej. Warszawa, PWN.
• Höfle A.J., 2010: Jelinek in China. Zur Rezeption und Übersetzung österreichischer Gegenwartsliteratur in der Volksrepublik China am Beispiel ausgewählter Werke Elfriede Jelineks. Wien, Manuskript. Dostępne w Internecie: http://othes.univie.ac.at/9070/1/2010-03-15_0304640.pdf [dostęp: 10.04.2013].
• Jankowicz G., Marecki P., Palęcka A., Sowa J., Warczok T., 2014: Literatura polska po 1989 roku w świetle teorii Pierre’a Bourdieu. Raport z badań. Kraków, korporacja ha!art.
• Jelinek E., 1998: Children of the Dead. L.E. Stoehr, trans. „Dimension 2”, vol. 5, nr 3 (Austin, Texas), s. 438—453.
• Jelinek E., 2000: Os Filhos dos Mortos. Prólogo. L. Scheidl, trad. W: L. Scheidl, edit.: Novíssimas histórias com tempo e lugar: prosas de autores austríacos (1970—2000). Coimbra, Minerva, s. 173—178.
• Jelinek E., 1998: De kinderen van de doden. R. van Hengel, vert. Amsterdam Querido.
• Jelinek E., 2004: Deca mrtvih. O. Elermajer-Životic, prevod. „Književni list”, nr 26—27.
• Jelinek E., 2007: Enfants des morts. O. Le Lay, trad. Paris, Seuil.
• Jelinek E.: Homepage. Dostępne w Internecie: http://www.elfriedejelinek.com/ [dostęp: 10.04.2018].
• Jelinek E., [online]: Dzieci umarłych. [Omówienie]. Dostępne w Internecie: http://lubimyczytac.pl/ksiazka/53850/dzieci-umarlych [dostęp: 10.04.2018].
• Jelinek E., [online]: Dzieci umarłych. [Omówienie]. Dostępne w Internecie: https://www.biblionetka.pl/art.aspx?id=96067 [dostęp: 10.04.2018].
• Jelinek E., [online]: Dzieci umarłych. [Omówienie]. Dostępne w Internecie: http://kobieta.interia.pl/zycie-i-styl/news-dzieci-umarlych,nId,409299 [dostęp: 10.04.2018].
• Jelinek E., [online]: Dzieci umarłych. [Omówienie]. Dostępne w Internecie: https://www.goodreads.com/book/show/7825184-dzieci-umar-ych [dostęp: 10.04.2018].
• Jelinek E., [online]: Neid. Hörspiel. Dostępne w Internecie: https://www.br.de/radio/bayern2/sendungen/hoerspiel-und-medienkunst/hoerspiel-jelinekneid-100.html [dostęp: 20.02.2018].
• Jelinek E., 2002: No Man is (an Island of the Blessed). M. Chalmers, trans. W: B. Chalmers, ed.: Beneath Black Stars. Contemporary Austrian Fiction. London, Serpent’s Tail, s. 221—234.
• Jelinek E., 2010: Shisha no Kodomotachi. K. Nakagome, K. Okamoto, T. Sunaga, tłum. Tokio, Choeisha.
• Jelinek E., 2009: Dzieci umarłych. A. Kowalik, tłum. Warszawa, W.A.B.
• Jelinek, E., 2005: Mĭxià’āi’ěr — Yī bù xiěgěi yòuzhì shèhuì de qīngnián dúwù [米夏埃尔一部写给幼稚社会的青年读物]. Yú [余], Kuāngfù [匡复], tłum. Shanghai, Shànghăi Yìwén Chūbănshè [上海译文出版社].
• Jelinek, E., 2005: Wŏmen shì yòuniăo, băobèi [我们是诱鸟，宝贝]. Diāo [刁], Chéngjùn [承俊], tłum. Shenzhen, Shēnzhèn Bàoyè Jítuán Chūbănshè [深圳报业集团出 版社].
• Jelinek, E., 2005: À, huāngyě [啊，荒野] (Yēlìnèikè Wénjí [耶利内克文集]). Mò [莫], Guānghuá [光华], tłum. Wuhan, Chángjiāng Wényì Chūbănshè [长江文艺出版社].
• Jelinek, E., 2005: Gāngqín jiàoshī [钢琴教 师]. Níng [宁], Yīng [瑛], Zhèng [郑], Huáhàn [华汉], tłum. Beijing, Běijīng Shíyuè Wényì Chūbănshè [北京十月 文艺出版社].
• Jelinek, E., 2005: Měihăo de měihăo de shíguāng [美好的美好的时光]. Chén [陈], Mín [民], Liú [刘], Hăiníng [海宁], tłum. Nanjing, Yìlín Chūbănshè [译林 出版社].
• Jelinek, E., 2005: Qíngyù [情欲] (Yēlìnèikè Wénjí [耶利内克文集]). Xŭ [许], Kuānhuá [宽华], Huáng [黄], Yùyún [玉云] tłum. Wuhan, Chángjiāng Wényì Chūbănshè [长江文艺出版社].
• Jelinek, E., 2005: Tānlán [贪婪] (Yēlìnèikè Wénjí [耶利内克文集]). Dù [杜], Xīnhuá [新华], Wú [吴], Yùkāng [裕康], tłum. Wuhan, Chángjiāng Wényì Chūbănshè [长江文艺出版社].
• Jelinek, E., 2005: Zhú ài de nǚrén [逐爱的女人]. Chén [陈], Liángméi [良梅], tłum. Nanjing, Yìlín Chūbănshè [译林出版社].
• Jelinek, E., 2008: Zhú ài de nǚrén [逐爱的女人]. Chén [陈], Liángméi [良梅], tłum. Nanjing, (Fènghúang Wénkù [凤凰文库]), Yìlín Chūbănshè [译林出版社].
• Ławnikowska-Koper J., 2008: Weibliche Ästhetik im österreichischen Erinnerungsdiskurs. Zur Vergangenheits- und Gegenwartsbewältigung bei Ingeborg Bachmann und Barbara Frischmuth. In: A. Byczkiewicz, K. Kupczyńska, hrsg.: Verbalisierung und Visualisierung der Erinnerung. Literatur und Medien in Osterreich. Lodz, Herausgeber Universität Lodz, s. 75—95.
• Ławnikowska-Koper J., 2009: Österreichische Literatur angesichts der historischen Identitätsunsicherheit. Eine Skizze. „Colloquia Germanica Stetinensia”, nr 16, t. 1, s. 39—59.
• Majkiewicz A., 2014: Krytyczna recepcja prozy Elfriede Jelinek w Polsce. W: M. Szczepaniak, red.: Jelinek po polsku. Tłumaczenia i inscenizacje. Bydgoszcz, Wydawnictwo UKW, s. 11—45.
• Majkiewicz A., 2016: Strategia przekładu nawiązań biblijnych (Die Kinder der Toten / Dzieci umarłych). W: Eadem: W zasadzie jestem nieprzetłumaczalna… Proza Elfriede Jelinek w polskim przekładzie. Katowice, Śląsk & Stowarzyszenie Inicjatyw Wydawniczych, s. 94—108.
• Majkiewicz A., 2016: Polska recepcja austriackiej literatury Holocaustowej drugiego pokolenia na przykładzie „Rodowodów” Roberta Schindla. W: M. Wolting, S. Wolting, red.: Zrozumieć obcość. Recepcja literatury niemieckojęzycznej w Polsce po 1989 roku. Kraków, Universitas, s. 373—383.
• Muskała M., 2017: Między Placem Bohaterów a Rechnitz. Austriackie rozliczenia. Kraków, korporacja ha!art.
• Portal Rynek-Książki.pl.
• Portal lubimyczytac.pl.
• Portal student.pl.
• „Przegląd Polityczny” 2001, nr 52 / 53, s. 9—20.
• Sobolewska J., 2009: Trupy pod dywanem. Dostępne w Internecie: http://www.polityka.pl/kultura/ksiazki/recenzjeksiazek/1501427,1,recenzja-ksiazki-elfriede-jelinek-dzieci-umarlych.read [dostęp: 10.04.2013].
• Urbanowski M., 2007: Centrala? Krytyka literacka w „Gazecie”. W: D. Kocicka, T. Cieślik-Sokołowski, red.: Dyskursy krytyczne u progu XXI wieku. Między rynkiem a uniwersytetem. Kraków, Universitas, s. 261—282.
• W.A.B. Dostępne w Internecie: http://rynek-ksiazki.pl/aktualnosci/wydawnictwo-w-a-b-sp-z-o-o-4/ [dostęp: 20.02.2018].
• Wilkoszewska K., 2000: Wariacje na postmodernizm. Kraków, Universitas.

Identifiers

DOI

10.31261/PlS.2019.09.02.02