Rodzina w parafii Nowy Korczyn w drugiej połowie XVIII wieku na podstawie ksiąg metrykalnych (część 1)

• Authors: Konrad Kołodziejczyk

Title variants

EN

The Family in the Parish of Nowy Korczyn in the Second Half of the 18th Century According to the Church Registers (Part One)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem pracy było dokonanie charakterystyki demograficznej zrekonstruowanych rodzin wchodzących w skład parafii Nowy Korczyn w drugiej połowie XVIII wieku. Dokonano tego posługując się uznaną w nauce demografii metodą rekonstrukcji rodzin opracowaną przez Louisa Henry’ego, polegającą na imiennym przyporządkowaniu parom małżeńskim wszystkich zdarzeń demograficznych zanotowanych w parafialnych rejestrach. W rezultacie zastosowania tej metody uzyskano 265 zrekonstruowanych rodzin zamkniętych oraz 317 rodzin otwartych. Dodatkowo w badaniach posłużono się tzw. rodzinami kompletnymi (dzietnymi). Bazę źródłową stanowiły trzy serie ksiąg metrykalnych parafii nowokorczyńskiej przechowywane w Archiwum Diecezjalnym w Kielcach. Zapisy metrykalne cechowała różna kompletność. Spożytkowany w pracy materiał metrykalny pozwolił odpowiedzieć na podstawowe pytania dotyczące charakterystyki rodziny dawnej. Rodziny zamknięte (dzietne) liczyły średnio czworo dzieci, zaś na jedną rodzinę kompletną (dzietną) przypadało przeciętnie 4,2 dzieci. Uzyskane wyniki okazały się zbieżne z ustaleniami dotychczasowymi (np. wykazano zdeterminowanie płodności wiekiem kobiety). W badanej parafii stwierdzono stosowanie praktyk mających na celu ograniczenie liczby porodów.

EN

The article presents a demographic description of the families registered at the parish of Nowy Korczyn in the second half of the 18th century. The description is based on the method of reconstructing families created by Louis Henry; it consists in nominal assigning married couples to all the demographic events recorded in the parish registers. As a result 265 closed families and 317 open ones have been reconstructed. In addition, complete families (with children) have appeared in the research. Three series of the registers of the Nowy-Korczyn parish, kept in the Diocesan Archives in Kielce, have served as the main source. The records of the registers have varied in their completeness. The material used in the research has permitted to answer the basic question concerning the ancient family. On average, closed families (with children) had four children, and one complete family (with children) had 4.2 children. These results coincide with the current findings (e.g. woman’s fertility is determined by her age). In the parish in question cases of birth control have been confirmed.

Keywords

PL

Nowy Korczyn; Nowe Miasto Korczyn; demografia; rodzina; rekonstrukcja rodzin; księgi metrykalne

EN

Nowy Korczyn; Nowe Miasto Korczyn; demography; family; reconstruction of families; parish registers

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Przeszłość Demograficzna Polski
• Year: 2016
• Volume: 38
• Issue: 3
• Pages: 55-78

Contributors

author

Konrad Kołodziejczyk

• Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

References

• Chądzyński, Jan Nepomucen. Historyczno-statystyczne opisy miast starożytnych w ziemi sandomierskiej leżących, t. 1. Warszawa: F. Blumenthal, 1856.
• Cieślak, Maria. Demografia. Metody analizy i prognozowania. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992.
• Daszkiewicz-Ordyłowska, Danuta. „Rodzina w parafii toszeckiej w latach 1789–1877”. W: Śląskie Studia Demograficzne. T. 5: Rodzina, red. Zbigniew Kwaśny, 75–109. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2001.
• Frączek, Lech. „Ludność parafii szczekocińskiej w latach 1808–1914 w świetle ksiąg metrykalnych”. Praca doktorska, Uniwersytet Jagielloński, Kraków 2010.
• Gieysztorowa, Irena. „Badania demograficzne na podstawie metryk parafialnych”. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, 10 (1962) 1–2: 103–121.
• Gieysztorowa, Irena. „Niebezpieczeństwa metodyczne polskich badań metrykalnych XVII–XVIII wieku”. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, 19 (1971) 4: 557–603.
• Gieysztorowa, Irena. „Rodzina staropolska w świetle badań demograficznych. Zarys problematyki”. W: Społeczeństwo staropolskie, t. 2, red. Andrzej Wyczański, 159–175. Warszawa: PWN, 1979.
• Gieysztorowa, Irena. Wstęp do demografii staropolskiej. Warszawa: PWN, 1976.
• Górna, Krystyna. „Analiza demograficzna metryk dolnośląskiej parafii Rząąnik z lat 1794–1874”. Przeszłość Demograficzna Polski, 17 (1987): 185–205.
• Górna, Krystyna. „Narodziny, śluby i zgony na Górnym Śląsku w XVIII wieku”. W: Wesela chrzciny i pogrzeby w XVI–XVIII wieku, red. Henryk Suchojad, 33–42. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper, 2001.
• Guerquin, Bohdan. Zamki w Polsce. Warszawa: Arkady, 1974.
• Guzowski, Piotr. „Badania demograficzne nad rodziną wiejską w okresie staropolskim”. W: Struktury demograficzne rodziny na ziemiach polskich do połowy XX wieku. Przegląd badań i problemów, red. Piotr Guzowski, Cezary Kuklo, 11–30. Białystok: Instytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy, 2014.
• Holzer, Jerzy Zdzisław. Demografia. Warszawa: PWE, 2003.
• Kręt, Helena. Śladami świętej Jadwigi: Jadwiga i Jagiełło w Nowym Mieście Korczynie. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2008.
• Kuchowicz, Zbigniew. Obyczaje staropolskie XVII–XVIII wieku. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1975.
• Kuklo Cezary, Demografia Rzeczypospolitej przedrozbiorowej. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2009.
• Kuklo, Cezary. Rodzina w osiemnastowiecznej Warszawie. Białystok: Instytut Historii Filii Uniwersytetu Warszawskiego, 1991.
• Kwapulińska, Pelagia. „Rodzina w parafii kochłowickiej w XIX wieku”. W: Śląskie Studia Demograficzne. T. 5: Rodzina, red. Zbigniew Kwaśny, 111–164. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2001.
• Litak, Stanisław. Struktura terytorialna Kościoła łacińskiego w Polsce w 1772 roku. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1980.
• Moraczewski, Jędrzej. Starożytności polskie, t. 2. Poznań: Księgarnia Jana Konstantego Żupańskiego, 1852.
• Pawlikowski, Michał. Sądownictwo grodzkie w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej. Strzałków: Michał Pawlikowski, 2012.
• Piasecki, Edmund. Ludność parafii bejskiej (woj. kieleckie) w świetle ksiąg metrykalnych XVIII–XX w. Studium demograficzne. Warszawa–Wrocław: PWN, 1990.
• Piasecki, Edmund, Ryszard Wrona. „O sezonowości urodzeń”. Materiały i Prace Antropologiczne 95 (1978): 155–172.
• Przybyszewski, Stanisław M., Andrzej Bienias. Nowy Korczyn przez stulecia. Szkice z dziejów Nowego Korczyna i okolic. Kielce: Agencja Wydawnicza Gens, 2001.
• Rachwał, Piotr. „Księgi metrykalne z czasów zaboru austriackiego w archiwach parafialnych w Lubelskiem − regulacje prawne, stan zachowania”. Rocznik Lubelskiego Towarzystwa Genealogicznego, 6 (2014 [2015]): 306–325.
• Rejman, Sabina. Ludność podmiejska Rzeszowa w latach 1784–1880. Studium demograficzno- historyczne. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2006.
• Siebel, Jacek. Ludność parafii bogucickiej (województwo śląskie) w latach 1738–1860 (na podstawie ksiąg metrykalnych. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2012.
• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych Krajów Słowiańskich, t. 4, red. Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski. Warszawa: Kasa im. Józefa Mianowskiego, 1883.
• Sondel, Janusz. Słownik łacińsko polski dla prawników i historyków [CD ROM]. Kraków: Universitas, 2003.
• Spychała, Jerzy. „Rodzina w parafii Strzelce Opolskie w latach 1766–1870”. W: Śląskie Studia Demograficzne. T. 5: Rodzina, red. Zbigniew Kwa
• Wiślicz, Tomasz. Upodobanie. Mał􀄪eństwo i związki nieformalne na wsi polskiej XVII–XVIII wieku. Wyobra􀄪enia społeczne i jednostkowe do􀄞wiadczenia. Wrocław: Wydawnictwo Chronicon, 2012.
• Wiśniewski, Jan. Historyczny opis kościołów, miast, zabytków i pamiątek w pińczowskiem, skalbmierskiem i wiślickiem. Marjówka, 1927.
• Wiśniowski, Eugeniusz. Rozwój sieci parafialnej w prepozyturze wiślickiej w średniowieczu: studium geograficzno-historyczne. Warszawa: PWN, 1965.
• Żmijewska, Małgorzata. „Ludność parafii tyskiej od 1749 roku do połowy XIX wieku w świetle ksiąg metrykalnych. Studium demograficzno-społeczne”. Praca doktorska, Uniwersytet Śląski, Katowice 2007.
• Żołądź-Strzelczyk, Danuta. Dziecko w dawnej Polsce. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2006.

Identifiers

DOI

10.18276/pdp.2016.3.38-03