Normatywne modele rozwodu notarialnego - uwagi de lege ferenda

• Authors: Bieranowski Adam

Title variants

EN

Normative models of a notarial divorce - remarks de lege ferenda

DE

Normative Modelle der notariellen Scheidung- Bemerkungen de lege ferenda

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The tensions that exist between the principle of autonomy in private law and the guarantee of child protection and the permanence of marriage di sappear when the model of divorce on the ba-sis of a legal action is properly shaped. The divorce agreement has specific and extensive effects, affecting the personal sphere, marital status and the legal situation of third parties. Sensitive issues focus, among others, on the model of notarial divorce and the scope of the agreement of the divorcing spouses. The paper analyzes four hypothetical models of divorce with the participation of a notary. The contractual option was considered optimal. Under it, the notary would carry out an assessment of the content and effects of the documented legal act in terms of non-compliance with the law /including the principles of social intercourse/. The contractual dissolution of marriage would be led by a sequence of events, which would begin with a notarial protocol that would inc-lude a consensual request by the spouses to draft a divorce agreement in the form of a notarial de-ed. When performing this notarial act, the notary would give explanations on the mode and con-sequences of the divorce and include a note in the protocol about the time for reflection. After the expiration of the time for reflection, the parties would enter into a divorce agreement in the form of a notarial deed. The notary would then make the appropriate registration using an ICT system. According to the author, making a division of joint property should not be one of the prerequisites for the permissibility of dissolving a marriage before a notary. The article further calls for a special regulation of defects in the declaration of intent when conclu-ding a divorce agreement. This is because it would be inappropriate to leave the possibility of que-stioning the validity of a divorce agreement on this ground after many years. This is a consequence of the peculiar nature of this agreement.

Keywords

PL

rozwód; notariusz; umowa rozwodowa

EN

divorce; notary; divorce agreement

• Publisher: Stowarzyszenie Notariuszy Rzeczypospolitej Polskiej
• Journal: Rejent
• Year: 2024
• Issue: 11 (403)
• Pages: 79-109

Contributors

author

Bieranowski Adam

• Kierownik Katedry Prawa Cywilnego i Prawa Pry-watnego Międzynarodowego, WPiA UWM w Olsztynie; ORCID: 0000-0001-9649-4348

References

• S.Aras Kramar, Javnobilježnički razvod braka u reformiranom slovenskom pravu, „Pravni vjesnik” 2020, nr 3-4
• C.P.Barrio del Olmo, Función notarial y desarrollo práctico de la Ley de Jurisdicción Voluntaria, „El Notario del Siglo XXI”, nr 6-7, 2016
• C.Barsan, Rumänien, [w:] Ausländisches Familienrecht, red. J. Rieck, S. Lettmaier, Warszawa 2023, nb. 17
• A.Bieranowski, Rozłączenie małżonków – rozważania na temat notarialnego rozwodu i separacji, „Rejent” 2023, nr 2
• M.Braeuer, Pflichten des Notars bei der Beurkundung einer Scheidungsfolgenvereinbarung im Hin-blick auf die bevorstehende Ehescheidung, „Familie Partnerschaft Recht” 2007, nr 6
• B.Bugajski, Autonomia woli małżonków w zakresie sposobu rozwiązania małżeństwa przez roz-wód na tle prawnoporównawczym, „Kwartalik Prawa Prywatnego” 2021, z. 4
• A.-L.Calvo, J.Carrascosa, Ley aplicable al divorcio internacional y autonomía de la voluntad en el Derecho internacional privado de la Unión Europea. Law applicable to divorce and party autonomy in European private international law, „Cuadernos de Derecho Transnacional” 2022, vol. 14, nr 2
• M.Domański, Oddalenie powództwa o rozwód w sprawach, w których małżonkowie mieli wspólne małoletnie dzieci, w świetle orzecznictwa sądów powszechnych, „Prawo w Działaniu. Sprawy cy-wilne” 2013, t. 14
• M.Domański, Konstrukcyjne aspekty wadliwości zawarcia małżeństwa, „Prawo w Działaniu” 2020, nr 44
• E.Drozd, Forma aktu notarialnego, [w:] Księga pamiątkowa. I Kongres Notariuszy Rzeczypospolitej Polskiej, red. A. Oleszko, R. Sztyk, Poznań-Kluczbork 1993
• R.Dubowski, Materialnoprawne przesłanki rozwodu – analiza krytyczna i postulaty de lege feren-da, Józefów 2017
• A.Dyoniak, Zasada ochrony rodziny a odpowiedzialność małżonków za zobowiązania, „RPEiS” 1977, nr 2
• W.Górecki, 7. Wnioski dotyczące analizy odpowiedzialności małżonków na tle prawa polskiego oraz obcego. Propozycje de lege ferenda. Uwagi podsumowujące, [w:] Odpowiedzialność mał-żonków pozostających w ustroju wspólności ustawowej za zobowiązania jednego z nich, Warsza-wa 2024
• W.Górecki, Konstrukcja art. 41 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Uwagi de lege lata i de lege S.Grzybowski, O rzekomej konwalidacji nieważnej czynności prawnej, „RPEiS” 1974, z. 3
• ferenda, cz. II, „Rejent” 2012, nr 4
• M.Gutowski, „Monitor Prawniczy” 2009, nr 8
• M.Gutowski, Wzruszalność czynności prawnej, Warszawa 2010
• J.Heinemann, 10 Jahre Reform der freiwilligen Gerichtsbarkeit durch das FamFG, „Praxis der Freiw-illigen Gerichtsbarkeit” 2019, nr 4
• D.Henrich, Schlussbet-rachtung: Scheidung ohne Gericht? [w:] Scheidung ohne Gericht? Neue Entwicklungen im europäischen Scheidungsrecht. Beiträge zum europäischen Familien- und Erbrecht, red. A. Dutta, D. Schwab, D. Henrich, P. Gottwald, M. Löhnig, Bielefeld 2017
• E.Holewińska-Łapińska, Społeczne aspekty stosowania „zasady” integralności wyroku rozwodo-wego, „Zeszyty Prawnicze UKSW” 2005, nr 5.2
• J.Ignatowicz, M.Nazar, Prawo rodzinne, Warszawa 2016, s. 375; J.Pawliczak, [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. K. Osajda, Legalis 2024
• P.Januel, Les limites du mouvement continu de déjudiciarisation, Dalloz actualité le 4 septembre 2018
• P.Jiménez Blanco, La desjudicialización del divorcio en la Unión Europea y su impacto en los Reglamentos europeos, „Cuadernos de Derecho Transnacional” 2022, vol. 14, nr 2
• S.Kraljić, New family code and the dejudicialization of divorce in Slovenia, „Balkan Social Science Review” 2020, t. 15
• B.Lackoroński, Wyłączenie zarządu rodziców przedmiotami przypadającymi dziecku z tytułu daro-wizny lub testamentu, [w:] Ius et Ratio: Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Elżbiecie Skow-rońskiej-Bocian, red. W. Borysiak, J. Wierciński, A. Gołaszewska, M. Olechowski, Warszawa 2022
• B.Lewaszkiewicz-Petrykowska, Wady oświadczenia woli przy sporządzaniu testamentu, [w:] Prace z prawa cywilnego wydane dla uczczenia pracy naukowej Profesora Józefa Stanisława Piątowskie-go, red. B. Kordasiewicz, E. Łętowska, Wrocław 1985
• B.Lewaszkiewicz-Petrykowska, Uwagi o zasadach rządzących cywilną odpowiedzialnością notariu-sza, „Przegląd Sądowy” 1995, nr 2
• A.Mączyński, Nieważność testamentu sporządzonego pod wpływem wady oświadczenia wo-li, [w:] Problemy kodyfikacji prawa cywilnego. Studia i rozprawy. Księga pamiątkowa ku czci Profe-sora Zbigniewa Radwańskiego, red. S. Sołtysiński, Poznań 1990
• M.Nazar, Nowelizacje i interpretacje małżeńskiego prawa majątkowego – czy potrzebne są zmiany przepisów?, „Acta Iuris Stetinensis” 2014, nr 6
• H.Nowara-Bacz, [w:] Prawo o notariacie. Komentarz, red. A. Szereda, Warszawa 2022
• A.Oleszko, Staranność zawodowa notariusza w świetle art. 80 prawa o notariacie, „Rejent” 1997, nr 9
• M.Pereńa Vicente, „Divorcio a la francesa”, la inquietante evicción del notario en el divorcio por mutuo acuerdo del Código de Napoleón, „El notario del siglo XXI: revista del Colegio Notarial de Madrid”, 2018, nr 79
• J.S.Piątowski, [w:] System prawa rodzinnego i opiekuńczego, red. J.S. Piątowski, Wrocław 1985
• J.Pisuliński, Wspólność majątkowa małżeńska a odpowiedzialność za wykonanie zobowiązania, [w:] Ius civile vigilantibus scriptum est. Księga jubileuszowa Profesora Adama Olejniczaka, red. J. Grykiel, J. Haberko, K. Mularski, Warszawa 2022
• T.Rauscher, [w:] J. von Staudingers Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch: Staudinger BGB – Buch 4: Familienrecht: §§ 1564-1568, red. Ch. von Bar, Neubearbeitung 2018
• E.M.Rodríguez Díaz, El divorcio notarial en Espańa (perspectiva en derecho comparado y pro-blemática de la actual regulación, „Revista Jurídica del Notariado” enero-marzo 2018, nr 105
• M.Safjan, Autonomia woli a zasada równego traktowania, [w:] Zaciąganie i wykonywanie zobo-wiązań. Materiały III Ogólnopolskiego Zjazdu Cywilistów (Wrocław, 25–27.09.2008 r.), red. E. Gniewek, K. Górska, P. Machnikowski, Warszawa 2010
• A.Szpunar, O konwalidacji nieważnej czynności prawnej, „PiP” 1986, z. 5
• E.Trinkuniene, T.Viškeliene, Divorce at the Notary: Protection of Creditors’ Interests, „TalTech Jour-nal of European Studies” 2023, vol. 13, nr 2
• J.Wierciński, Opinia prawna dotycząca projektu zmiany ustawy o zmianie ustawy – Kodeks rodzin-ny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw, „Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych Kance-larii Sejmu” 2013, nr 4
• S.Wójcik, Wpływ notariusza na powstawanie stosunków cywilnoprawnych z umów, [w:] Proble-matyka prawna reprywatyzacji Notariatu Polskiego, red. R. Sztyk, Poznań-Kluczbork 1996
• D.Wybrańczyk, Rozwód przed notariuszem – czy nadszedł czas na zmiany?, „Rejent” 2023, nr 12
• J.M.Vara González, Divorcio ante notario: problemas de ejecución, „El notario del siglo XXI” 2021, nr 95