Zwierzyniec. Od hetmańskiego parku łowieckiego do Parku Narodowego i obywatelskiego miasta ogrodu

• Authors: Mieczysław Kseniak , Karolina Pałgan , Piotr Szkołut

Title variants

EN

Zwierzyniec. From Hetman’s Hunting Park to National Park and Civic Garden City

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Krajobraz Zwierzyńca na przestrzeni wieków kształtowały różne czynniki. Początkiem istnienia osady było założenie tu przez Jana Zamoyskiego osady myśliwskiej i parku łowieckiego — zwierzyńca, od którego wzięła się nazwa dzisiejszego miasta. W epoce uprzemysłowienia Zwierzyniec przypominał miasto-ogród podążające za howardowskimi ideałami. Na początku XX w. przeżywał okres upadku, co przełożyło się na degradację uporządkowanej przestrzeni. Za sprawą występującej tu od zawsze specyficznej relacji człowieka z naturą wytworzył się niepowtarzalny i wyjątkowy krajobraz kulturowy. W czasach współczesnych miasto Zwierzyniec przechodzi proces rewitalizacji. Istotne więc staje się wkomponowanie w strategię rozwoju lokalnego odpowiedniej polityki kształtowania przestrzeni i krajobrazu nawiązującej wyraźnie do historii tego miejsca. W dalszej perspektywie powinno to się przełożyć na zwiększenie potencjału walorów turystycznych, w szczególności pod kątem turystyki kulturowej.

EN

Zwierzyniec landscape was shaped by various factors over the centuries. Today’s name derives from so called ‘zwierzyniec’ — a hunting settlement set up here by Jan Zamoyski. During the industrial epoch Zwierzyniec reminded a garden city modelled on Howard’s concept. At the beginning of the twentieth century Zwierzyniec experienced a period of decline, which resulted in the degradation of the orderly landscape. Through a specific relationship between man and nature a unique cultural landscape has been created. Nowadays Zwierzyniec is being revitalized. It is crucial to incorporate appropriate policies concerning the landscape and its history into a local development strategy. In the longer term it will cause an enhancement of tourist virtues, especially when it comes to cultural heritage tourism.

Keywords

PL

turystyka kulturowa; krajobraz kulturowy; rewaloryzacja historycznych założeń ogrodowych; rewitalizacja miast; Zwierzyniec

• Publisher: Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Zamościu
• Journal: Barometr Regionalny. Analizy i prognozy
• Year: 2014
• Issue: 4(38)
• Pages: 51-59

Contributors

author

Mieczysław Kseniak

• Garden Concept Architekci Krajobrazu

author

Karolina Pałgan

• Garden Concept Architekci Krajobrazu

author

Piotr Szkołut

• Garden Concept Architekci Krajobrazu
• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

References

• Brückner A., Szymonowic S., Gawiński J., Zimorowic J.B. (1922): Sielanka polska XVII wieku. Bibljoteka Narodowa Ser 1, t. 48, Kraków, Krakowska Spółka Wydawnicza.
• Grabowski T. (2006): Koncepcja zagospodarowania obszaru na pograniczu miasta Zwierzyniec i Roztoczańskiego Parku Narodowego. [w:] K. Kasprzak i M. Ornoch-Tabędzka (red.): Współpraca popłaca. Wspólne przedsięwzięcia gmin i parków narodowych dla rekreacyjnego wykorzystania walorów przyrodniczych i krajobrazowych gmin oraz leśnych kompleksów chronionych, Poznań, Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
• Herz L. (2012): Klangor i fanfary. Opowieści z Mazowsza. Warszawa, Wydawnictwo Iskry.
• Kseniak M. (1978): Opracowanie ewidencyjne zieleni zabytkowej Zwierzyńca w woj. zamojskim obejmujące: ogród pałacowy wraz z vivarium, rezydencję plenipotenta oraz południową część osady należącej do dóbr Ordynacji Zamojskich. Warszawa, RPN.
• Kseniak M. (1981): Zwierzyniec. Zarys historyczno-urbanistyczny. [w:] T. Wilgat (red.): Roztoczański Park Narodowy, Lublin, Krajowa Agencja Wydawnicza.
• Majdecki L. (1981): Historia ogrodów. Przemiany formy i konserwacja. Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Matławska H. (1991): Zwierzyniec. Zwierzyniec, Rada Miejska; Roztoczański Park Narodowy.
• Matławska H., Matławska-Patyk L., Patyk M. (1995): Willa Zamoyskich w Zwierzyńcu. Zwierzyniec, Zwierzyniec, Halina Matławska.
• Mikos von Rohrscheidt A. (2008): Turystyka kulturowa. Fenomen, potencjał, perspektywy. Gniezno, Gnieźnieńska Wyższa Szkoła Humanistyczno-Menedżerska Milenium.
• Zachariasz A. (2012): Przydatność archiwalnych źródeł kartograficznych dla współczesnych badań krajobrazowych. „Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego”(16), s. 63–83.
• Zaręba R. (1962): „Ogrody do polowania” w Puszczy Białowieskiej w czasach Stanisława Augusta Poniatowskiego. „Sylwan”(2), s. 81–83.