Aleksandra Ładosia kręta droga do PRL

• Authors: Bagieński Witold

Title variants

EN

Aleksander Ładoś’s Tortuous Path to the PRP

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Powojenne losy Aleksandra Ładosia pozostają najmniej zbadanym okresem jego życia. Kiedy latem 1945 r. zakończył swoją misję kierownika Poselstwa RP w Bernie, pozostał na emigracji. Dzięki pozycji w środowisku ludowców został przedstawicielem mikołajczykowskiego Polskiego Stronnictwa Ludowego na Europę Zachodnią. Pod koniec lat czterdziestych wycofał się z życia publicznego i w 1960 r. repatriował się do kraju. Dzięki bogatej dokumentacji wywiadu PRL, dostępnej od kilku lat, można bliżej poznać okoliczności związane z jego powrotem, a przede wszystkim odtworzyć przebieg kilkuletniego „dialogu operacyjnego”, który prowadzili z nim przedstawiciele bezpieki.

EN

T he post-war life history of Aleksander Ładoś remains the least-known period of his life. After completing his mission as head of the Mission of the Republic of Poland in Bern in summer 1945, he remained in exile. Thanks to his position in the communi- ty of the Peasant Party, he was selected the representative of the Polish Peasant Party headed by Mikołajczyk for Western Europe. At the end of the 1940s, he withdrew from the public life and was repatriated to his homeland in 1960. The rich documentation of the PRP’s intelligence service, made available several years ago, provides a clearer vier of the circumstances of his return, above all to restore his “operational dialogue” over several years with members of the Security Service.

Keywords

EN

Aleksander Ładoś, post-war emigration; Polish Peasant Party; intelligence service of the; PRP; Department I of the Ministry of the Interior (MI); intelligence service of the MI; MI; Ministry of Foreign Affairs; Association of Contacts in Exile “Polonia”; France; Switzerland; Stanisław Mikołajczyk; Security Service

• Publisher: Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
• Journal: Pamięć i Sprawiedliwość
• Year: 2019
• Issue: 33
• Pages: 370-405

Contributors

author

Bagieński Witold

• Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

References

• ---
• Polski ruch ludowy na emigracji (1944–1954). Dokumenty i materiały, cz. 1, oprac. R. Turkowski, Kielce 2005.
• Stanisław Mikołajczyk w dokumentach aparatu bezpieczeństwa, t. 2: Działalność w latach 1947–1958, oprac. W. Bagieński, A. Chrzanowska, F. Dąbrowski, Warszawa–Łodź 2010.
• Stanisław Mikołajczyk w dokumentach aparatu bezpieczeństwa, t. 3: Działalność w latach 1959–1966, oprac. W. Bagieński, A. Chrzanowska, F. Dąbrowski, Warszawa–Łodź 2010.
• Jarocki R., Pięć minut ambasadora. Rozmowy ze Stanisławem Gajewskim, Warszawa 1993.
• Bagieński W., Wywiad cywilny Polski Ludowej w latach 1945–1961, t. 1–2, Warszawa 2017.
• Bagieński W., Zarys działalności aparatu bezpieczeństwa PRL wobec emigracyjnego PSL (1954–1966) [w:] Polska w XX wieku. W kręgu badań historycznych, politologicznych i prawnych, red. T. Kuczur, T. Wolsza, Bydgoszcz 2013.
• Borodziej W., Od Poczdamu do Szklarskiej Poręby. Polska w stosunkach międzynarodowych 1945–1947, Londyn 1990.
• Buczek R., Stanisław Mikołajczyk, t. 1–2, Toronto 1996.
• Cenckiewicz S., Śladami bezpieki i partii. Studia – źrodła – publicystyka, Łomianki 2009.
• Friszke A., Życie polityczne emigracji, Warszawa 1999.
• Haska A., „Proszę Pana Ministra o energiczną interwencję”. Aleksander Ładoś (1891–1963) i ratowanie Żydow przez Poselstwo RP w Bernie, „Zagłada Żydow. Studia i Materiały” 2015, nr 11.
• Jarosz D., Pasztor M., Stosunki polsko-francuskie 1944–1980, Warszawa 2008.
• Kołodziejczyk A., Aleksander Ładoś (1891–1963) – działacz niepodległościowy, dyplomata, ludowiec, „Roczniki Dziejow Ruchu Ludowego” 2000, nr 31.
• Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, red. J. Majchrowski, Warszawa 1994.
• Materski W., Dyplomacja Polski „lubelskiej” lipiec 1944 – marzec 1947, Warszawa 2007.
• Nahlik S.E., Ładoś Aleksander Wacław [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 18, Wrocław 1973.
• Nitschke B., Działalność Towarzystwa Łączności z Polonią Zagraniczną „Polonia” wobec polskiej emigracji w latach 1955–1970, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio K, Politologia” 2012, t. 19, nr 1.
• Pasztor M., Między Paryżem, Warszawą i Moskwą. Stosunki polsko-francuskie 1954–1969, Toruń 2003.
• Rene Z., Trzy życiorysy, „Palestra” 1996, nr 11/12.
• Rene Z., Trzy życiorysy: Kazimierz, Aleksander i Jan Ładosiowie, „Almanach Nowotarski. Rocznik 1999, nr 4.
• Rutkowski T.P., Stanisław Kot 1885–1975. Biografia polityczna, Warszawa 2000.
• Siemaszko Z.S., Działalność generała Tatara (1943–1949), Lublin 2004.
• Słownik biograficzny działaczy ruchu ludowego, Warszawa 1989.
• Stempowski J., Portrety i wspomnienia, „Regiony” 1996, nr 2.
• Tarka K., Emigracyjna dyplomacja. Polityka zagraniczna rządu RP na uchodźstwie 1945–1990, Warszawa 2003.
• Tarka K., Jest tylko jedna Polska? Emigranci w służbie PRL, Łomianki 2014.
• Tarka K., Mackiewicz i inni. Wywiad PRL wobec emigrantów, Łomianki 2007.
• Tarka K., Na celowniku tajnych służb PRL. Sprawa Aleksandra Demideckiego-Demidowicza, „Archiwum Emigracji. Studia – szkice – dokumenty” 2014, z. 1–2 (20–21).
• Turkowski R., Polski ruch ludowy na obczyźnie 1945–1989 [w:] Represje wobec wsi i ruchu ludowego (1944–1989), t. 4: Między apologią a negacją, red. J. Gmitruk, E. Leniart, Warszawa 2010.
• Witalec R., Franciszek Wilk 1914–1990. Biografia ludowca niezłomnego, Rzeszów–Warszawa 2015.
• Zieliński J., Lista posła Ładosia i doktora Kuhla, „Zeszyty Literackie” 2000, nr 4 (72).
• Ziętara P., Anders, Korboński, Sieniewicz… Szkice z dziejow Drugiej Wielkiej Emigracji, Łomianki 2016.
• Bartnicki M., Konsul sprawiedliwy, „Historia Do Rzeczy” 2018, nr 4 (62).
• Potocki M., Parafianowicz Z., Polak na polecenie rządu ratował Żydów od Holokaustu. Świat się o tym nie dowiedział, „Gazeta Prawna”, 7 VIII 2017.
• Tarka K., Przyjeżdża Chruszczow, Francja wyłapuje imigrantow, „Rzeczpospolita”, 2 III 2017.