Sytuacje meteorotropowe w Rzeszowie

• Authors: Kudłacz Katarzyna , Matuszko Dorota

Title variants

EN

The meteotropic situations in Rzeszów

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem pracy jest charakterystyka zmienności występowania sytuacji meteorotropowych w Rzeszowie w latach 2001–2012. Na podstawie analizy wybranych sytuacji meteorotropowych, takich jak: sytuacje cyklonalne, fronty atmosferyczne, burze oraz zjawiska fenowe, dokonano oceny bodźcowości klimatu Rzeszowa. W opracowaniu wykorzystano Kalendarz typów cyrkulacji … (Niedźwiedź 2013) oraz dane meteorologiczne ze stacji Rzeszów-Jasionka, a także badania ankietowe. Obliczono częstość występowania dni charakterystycznych o określonych wartościach progowych: dni mroźne (tmax < 0°C) i upalne (tmax > 30°C), fale upałów, dni parne, noce gorące (tmin ≥ 20°C), dni z dobową amplitudą powietrza > 12°C (tmax–tmin > 12°C) i ze zmianami temperatury powietrza z dnia na dzień > 6°C (Δtśr > 6°C), a także dni z niedoborem bezpośredniego promieniowania słonecznego oraz ze znacznymi wahaniami ciśnienia atmosferycznego. Analiza wykazała, iż dla meteoropatów najbardziej niekorzystną porą roku w Rzeszowie jest lato, z uwagi na obciążające warunki termiczno-wilgotnościowe, kształtowane przez układy niskiego ciśnienia atmosferycznego, a także przechodzące z dużą częstością fronty chłodne i towarzyszące im burze. Powyższe wyniki zostały potwierdzone przez badania ankietowe przeprowadzone w latach 2013–2015 wśród mieszkańców Rzeszowa.

EN

The main objective of the paper is to determine the variability in the occurrence of meteotropic situations in Rzeszów, in the years 2001–2012. An assessment of the bioclimate of Rzeszów was performed according to the analysis of the selected meteotropic situations, including cyclonic situations, atmospheric fronts, storms and dry winds, such as the Foehn. The calendar with the circulation types (Niedźwiedź 2013), the database from meteorological station Rzeszów-Jasionka and questionnaire surveys were used in this thesis. The study took into account the characteristic days, such as frosty days (tmax < 0°C), very hot days (tmax > 30°C), heat waves, sultry days, hot nights (tmin ≥ 20°C), days with a daily amplitude of air temperature greater than 12°C (tmax–tmin > 12°C), days with more than a 6°C change in air temperature from the previous day (Δtśr > 6°C), days with insolation deficit and days with high fluctuations of air pressure. The research indicated that the most meteotropic season of the year in Rzeszów is summer, due to its very adverse thermal-moisture conditions. During the warm half of the year, the weather is influenced by cyclonic situations, moving fronts and frequently occurring storms. The study also presents the results of the questionnaire, which confirms that the most meteotropic season of the year is summer (June, July and August).

Keywords

PL

bioklimat miast; sytuacje meteorotropowe; Rzeszów

EN

bioclimate of cities; meteotropic situations; Rzeszów

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Acta Geographica Lodziensia
• Year: 2016
• Volume: 104
• Pages: 163-171

Dates

published

2016

Contributors

author

Kudłacz Katarzyna

• Instytut Rozwoju Miast w Krakowie, ul. Cieszyńska

author

Matuszko Dorota

• Uniwersytet Jagielloński, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej

References

• Berke-Nowak Grażyna. 1998. Pogoda a zdrowie. Kraków: Agencja Wydawniczo-Usługowa Emilia.
• Bielec-Bąkowska Zuzanna. 2013. „Burze i grady w Polsce”. Prace Geograficzne IGiGP UJ 132: 99-132.
• Błażejczyk Krzysztof. 2004. „Bioklimatyczne uwarunkowania rekreacji i turystyki w Polsce”. Prace Geograficzne IGiPZ PAN 192: 1-291.
• Błażejczyk Krzysztof, Teresa Kozłowska-Szczęsna. 2008. „Klimat a zdrowie”. Kosmos 57 (3-4): 269-279.
• Cebulak Elżbieta, Danuta Limanówka. 2007. Dni z ekstremalnymi temperaturami powietrza w Polsce. W: Katarzyna Piotrowicz, Robert Twardosz (red.). Wahania klimatu w różnych skalach przestrzennych i czasowych, 185-194. Kraków: Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Dubaniewicz Henryk, Teresa Nurek, Alicja Zawadzka. 1988. Biometeorologia turystyki. Wybrane zagadnienia z bioklimatologii człowieka, cz. I. Gdańsk: Wydawnictwo Uczelniane Akademii Wychowania Fizycznego w Gdańsku.
• Dubaniewicz Henryk, Ludwik Pawłowski, Janusz Świątczak. 1981. „Próba określenia zależności zgonów na udar mózgu i zawał serca od warunków meteorologicznych i aerosanitamych w Łodzi w latach 1971–1974”. Problemy Uzdrowiskowe 1/2 (159/162): 147-156.
• Heßmann-Kosaris Anita. 1998. Wpływ pogody na samopoczucie. Warszawa: Diogenes.
• Jankowiak Józef (red.). 1976. Biometeorologia człowieka. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
• Kaiser Manfred. 2006. Jak pogoda wpływa na zdrowie. Warszawa: Wydawnictwo Klub Dla Ciebie.
• Kossowska-Cezak Urszula, Danuta Martyn, Krzysztof Olszewski, Maria Kopacz-Lembowicz. 2000. Meteorologia i klimatologia: pomiary, obserwacje, opracowania. Warszawa-Łódź: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kozłowska-Szczęsna Teresa, Krzysztof Błażejczyk, Barbara Krawczyk. 1997. Bioklimatologia człowieka: metody i ich zastosowanie w badaniach bioklimatu Polski. Monografie Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN 1. Warszawa: Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego.
• Kozłowska-Szczęsna Teresa, Barbara Krawczyk, Magdalena Kuchcik. 2004. Wpływ środowiska atmosferycznego na zdrowie i samopoczucie człowieka. Monografie IGiPZ PAN 4. Warszawa: Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego.
• Kuchcik Magdalena, Krzysztof Błażejczyk, Jakub Szmyd, Paweł Milewski, Anna Błażejczyk, Ja¬rosław Baranowski. 2013. Potencjał leczniczy klimatu Polski. Warszawa: Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego, Wydawnictwo Akademickie SEDNO.
• Lewińska Janina. 2000–2001. „Wiatry halne w Polsce. Przegląd literatury i ocena wyników”. Folia Geographica, Series Geographica-Physica 31-32: 35-150.
• Machalek Alois. 1997. Czy jestem meteoropatą? Warszawa: W.A.B.
• Matuszko Dorota, Katarzyna Piotrowicz. 2012. „Wieloletnia zmienność sytuacji meteorotropowych w Krakowie”. Przegląd Geograficzny 84 (3): 413-422.
• Michna Edward. 1965. „Klimat Rzeszowa (w zarysie)”. Annales Universitatis Mariae Curie Skłodowska, Sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia 20 (8): 177-202.
• Niedźwiedź Tadeusz. 2013. Kalendarz typów cyrkulacji atmosfery dla Polski południowej - zbiór komputerowy. Uniwersytet Śląski, Katedra Klimatologii, Sosnowiec.
• Schiffer Zofia. 1986. Wiatr halny a samobójstwa i bójki. W: Roman J. Wojtusiak (red.) Biomete¬orologia a organizm ludzi i zwierząt, 35-43. Warszawa: PWN.
• Stopa Maria. 1962. „Burze w Polsce”. Prace Geograficzne IG PAN 34: 109-179.
• Trepińska Janina, Katarzyna Piotrowicz, Rafał Bąkowski, Filip Bolechała. 2006. „Pogoda a samobójstwa”. Balneologia Polska 48 (1): 51-55.
• Ustrnul Zbigniew. 1992. „Potencjalne warunki występowania wiatrów fenowych w Karpatach Polskich”. Zeszyty Naukowe UJ, Prace Geograficzne 90: 97-112.
• http://www.ogimet.com/
• http://www.srh.noaa.gov/
• http://www.wetterzentale.de/

Identifiers

ISSN

0065-1249