Ontyczno-funkcjonalny status narodu a podstawowe idee liberalizmu i komunitaryzmu

• Authors: Kieliszek Zdzisław

Title variants

EN

ONTOLOGICAL-FUNCTIONAL STATUS OF THE NATION AND THE BASIC IDEAS OF LIBERALISM AND COMMUNITARIANISM

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W artykule pojęcie narodu jest odniesione do ideałów liberalizmu i komunitaryzmu. Zwięźle są też zaprezentowane liberalizm i komunitaryzm. Ukazany jest również ontyczny oraz funkcjonalny status narodu, który jest naturalną społecznością gwarantującą człowiekowi wolność oraz możliwość zrealizowania się jako istota społeczna. Na podstawie przeprowadzonych analiz autor dochodzi do przekonania, że wskazane byłoby dowartościowanie fenomenu narodu zarówno przez zwolenników liberalizmu, jak i komunitaryzmu. Oznacza to, że zwolennicy liberalizmu, w imię realizacji własnego podstawowego ideału, jakim jest ochrona ludzkiej wolności, powinni właściwą sobie niechęć wobec różnych form społeczeństwa, które zazwyczaj postrzegają jako zagrożenie dla ludzkiej wolności, zastąpić wsparciem poszczególnych narodów w rozwoju. Natomiast komunitarianie, akcentując rolę różnych form społeczeństwa w ludzkim życiu, na pierwsze miejsce wśród nich powinni wysunąć naród, gdyż w ludzkim sposobie istnienia odrywa on rolę, której nie może spełnić żadna inna forma społeczeństwa.

EN

In the article the concept of the nation is related to the ideals of liberalism and communitarianism. There are also compactly presented liberalism and communitarianism. There is also described ontological and functional status of the nation, which is a natural community to guarantee human freedom and ability to realize itself as a social being. On the basis of analysis, the author comes to the conclusion that the adherents of liberalism and communitarianism should appreciate the phenomenon of the nation. This means that the proponents of liberalism, in the name of the implementation of its basic idea of protecting human freedom, should replace an inherent aversion to various forms of society, which are usually perceived as a threat of human freedom, by supporting the development of different nations. While Communitarians, emphasizing the role of the different forms of society in human life, should support the nation, because it has a special role in the human mode of being, which can not have other form of society.

Keywords

PL

naród; liberalizm; komunitaryzm; wolność; wspólnota; kultura

EN

nation; liberalism; communitarianism; freedom; community; culture

• Publisher: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
• Journal: Studia Warmińskie
• Year: 2017
• Issue: 54
• Pages: 9-20

Contributors

author

Kieliszek Zdzisław

• Katedra Prawa Kanonicznego i Filozofii, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Hozjusza 15, 11-041 Olsztyn

References

• Anderson B., Wspólnoty wyobrażone: rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmu, przeł. S. Amsterdamski, Kraków 1997.
• Arystoteles, Polityka, I, 1, 9, przeł. L. Piotrowicz, Warszawa 2002.
• Barbera R., Gdyby burmistrzowie rządzili światem, tłum. H. Jankowska, K. Makaruk, Warszawa 2014.
• Bartyzel J., Wartość wspólnoty. Filozofia polityczna komunitaryzmu, http://myslkonserwatywna.pl/prof-bartyzel-wartosc-wspolnoty-filozofia-polityczna-komunitaryzmu (21.05.2016).
• Berlin I., Dwie koncepcje wolności, w: I. Berlin, Cztery eseje o wolności, Warszawa 1994, s. 178-233.
• Chojnacka K., Państwo narodowe – przyszłość czy przeżytek?, Studia Ekonomiczne/Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 210 (2015), s. 60-62.
• Etzioni A. (red.), The Essential Communitarian Reader, New York 1998.
• Frazer E., The Problems of Communitarian Politics. Unity and Confl ict, Oxford 1999.
• Fukuyama F., Koniec historii, tłum. T. Bieroń i M. Wichrowski, Poznań 1996.
• Fukuyama F., Ostatni człowiek, tłum. T. Bieroń, Poznań 1997.
• Gellner E., Narody i nacjonalizm, przeł. T. Hołówka, Warszawa 2009.
• Gray J., Liberalizm, tłum. R. Dziubecka, Kraków 1994.
• Holmes S., Anatomia antyliberalizmu, przeł. J. Szacki, Kraków 1998.
• Kenrick D.T., Neuberg S.L., Cialdini R.B., Psychologia społeczna: rozwiązane tajemnice, przeł. A. Nowak, O. Waśkiewicz, M. Trzebiatowska i M. Orski, Gdańsk 2006.
• Kieliszek Z., Naród jako „dom” człowieka, w: J.J. Pawlik (red.), Dom – Rodzina - Małżeństwo, Olsztyn 2013, s. 104-108.
• Kowalczyk S., Liberalizm i jego filozofia, Katowice 1995.
• Koźmiński K., Komunitaryzm jako liberalizm odpowiedzialny – filozofia dobra Charlesa Taylora, Anthropos? 18-19 (2012), s. 152-155.
• Krąpiec M.A., Ja-człowiek, Lublin 1991.
• Łucka D., Marzenie o wspólnocie: Retrospektywna fikcja czy wizja przyszłości? Komunitariańska koncepcja wspólnoty, Studia Socjologiczne 4 (2011), s. 27-45.
• Majka J., Filozofia społeczna, Wrocław 1982.
• Malendowski W., Spory i konflikty międzynarodowe. Aspekty prawne i polityczne, Wrocław 2000.
• Metron T., Nikt nie jest samotną wyspą, tłum. M. Morstin-Górska, Kraków 1960.
• Ohmae K., The end of the nation state: the rise of regional economies, New York 1995.
• Pawlak Z., Współczesny liberalizm i jego filozoficzne fundamenty, Ateneum Kapłańskie 2-3 (1999), s. 243-257.
• Pietrzyk-Reeves D., Idea społeczeństwa obywatelskiego. Współczesna debata i jej źródła, Toruń 2012.
• Przybysz P., Dwa modele człowieka. O sporze liberalizm-komunitaryzm, Arka 3 (1994), s. 22-39.
• Sobek U., Nacjonalizm – wybór czy fatalizm Europy, Zeszyty Naukowe Zakładu Europeistyki Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie 3 (8) (2008), s. 78-82.
• Sztokholmski Międzynarodowy Instytut Badań nad Pokojem, Przyszłe bezpieczeństwo Europy – katalog problemów. Raport Niezależnej Grupy utworzonej pod auspicjami Sztokholmskiego Międzynarodowego Instytutu Badań nad Pokojem (SIPRI), Sztokholm 1996, Sprawy Międzynarodowe 1 (1997).
• Śpiewak P., Poszukiwanie wspólnot, w: Komunitarianie. Wybór tekstów, przeł. P. Rymarczyk i T. Szubka, Warszawa 2004, s. 5.
• Tam H., Communitarianism. An Agenda for Politics and Citizenship, New York 1998.
• Tarasiewicz P., Spór o naród, Lublin 2003.
• Zweig F., Zmierzch czy odrodzenie liberalizmu, Lwów-Warszawa 1938.