WIKLINIARSTWO

• Authors: Rolka Emilia

Title variants

EN

WICKERWORK

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Niniejszy artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie: jak plecionkarstwo, a w szczególności wikliniarstwo, z powodu dostępności materiału jakim jest wiklina (młode pędy kilku gatunków wierzb) rozwijało się zarówno na historycznych, jak i obecnych terenach Polski. Autorka w artykule opisuje zarówno podstawowe materiały, jak również kolejne etapy rozwoju plecionkarstwa, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu, który na tę dziedzinę twórczości wywarła moda na meble plecione. Rozpoczęła się ona na przełomie XVIII i XIX wieku w Europie i Stanach Zjednoczonych i spowodowała upowszechnienie plecionkarstwa również na terenach polskich. Jej bezpośrednim efektem było powstanie wielu szkół i wytwórni plecionkarskich. Jedną z najsłynniejszych była szkoła koszykarska w Rudniku nad Sanem, stanowiąca również obecnie jeden z najważniejszych ośrodków rękodzieła plecionkarskiego w Polsce. Najistotniejszym aspektem historii rozwoju plecionkarstwa jest jego ewoluowanie z umiejętności rzemieślniczej do rangi sztuki. Proces ten rozpoczął się w okresie dwudziestolecia międzywojennego, kiedy to plecionkarstwo znalazło się w kręgu zainteresowań artystów, takich jak między innymi, zwany „Michałem Aniołem Wikliny” Władysław Wołkowski. Wynikiem ich prac były liczne realizacje w postaci krzeseł, foteli, mebli czy małych form użytkowych, takich jak chociażby lampy. Nie wyczerpuje to zakresu zastosowań plecionkarstwa w sztuce, czego najznamienitszym przykładem może być polski pawilon na wystawie światowej Expo w Aichi (Japonia) zrealizowany w 2005 roku. Stanowi on innowacyjne podejście do projektowania i jednocześnie współczesną odpowiedz na pytanie o przyszłość plecionkarstwa.

EN

Plaiting is undoubtedly one of the oldest and perhaps even the oldest branch of creativity in the history of mankind. Weaving skills have been used for millennia in a variety of cultures around the world, in all climate zones. The importance of plaiting contrasts with the fact that it was not actually the subject of holistic and in-depth research beyond fragmentary and partial discussions in ethnographic works or guidebooks. Weaving of objects, both usable and vernacular construction, in the area of today's Poland has been developing since prehistoric times. Wickerworks were used in every aspect of contemporary life, starting from small everyday objects, through tools, furniture, medium and large-size objects of various purposes, to building constructions and structures. Wickerwork is a separate branch of the craft and as such has been the subject of specialist craft education since the 19th century. Plaiting is also a group of techniques in artistic creation. Plaited utility products, plaited materials and building constructions have been and still are the subject of research in many fields of science, conservation and museum works since the 19th century. They were treated marginally by architects,, which changed, however, when well-known architects ennobled the wickerwork with the power of their authority to the rank of valuable sources of inspiration and full expression of the material.

Keywords

PL

rzemiosło; plecionkarstwo; wikliniarstwo; tradycja; dziedzictwo kulturowe; sztuka

EN

handicrafts; weaving; wickerwork; tradition; cultural heritage; art

• Publisher: Sopocka Akademia Nauk Stosowanych
• Journal: Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo
• Year: 2019
• Issue: 15/I
• Pages: 53-68

Contributors

author

Rolka Emilia

• Sopocka Szkoła Wyższa

References

• http://jbc.bj.uj.edu.pl, [dostęp 23.07.2018].
• http://sztuka-krajobrazu.pl/1767/artykul/zywa-architektura; [dostęp 31-07-2019].
• http://www.irpoznan.com.pl/strona,pawilon-rzemiosla-na-powszechnej-wystawie-krajowej.html [dostęp 12.08.2019].
• https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Jacob_Jordaens_Die_Heilige_Familie.jpg [dostęp 14.08.2019].
• https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Polish_Pavilion_EXPO_2005_Japan_-_d_13_phot_K_Ingarden.jpg [dostęp:21.05.2019].
• https://wikiwand.com//pl [dostęp 30.06.2019].
• https://www.mok.olkusz.pl [dostęp 10.08.2019].
• Mrozek Józef A., Polskie wzornictwo XX wieku. www.culture.pl, [dostęp 25.05.2019].
• www.grunertart.pl [dostęp:17.07.2019].
• www.rudnik.pl [ostęp 30.06.2019].

Identifiers

DOI

10.23830/15/I/2019/5368