Współczesne znaczenie metafizyczno-religijnej koncepcji prawa naturalnego. Analiza krytyczna

• Authors: Wójtowicz Ryszard

Title variants

RU

Современное значение метафизически-религиозной концепции естественного права. Критический анализ

EN

The Contemporary Meaning of the Metaphysical and Religious Concept of Natural Law. Critical Analysis

• Languages of publication: PL

Abstracts

RU

Статья представляет собой критический анализ метафизическо-религиозной доктрины естественного права. Тезисы этой доктрины можно выразить следующим образом: духовная жизнь разных культурных традиций желает проявлять себя и воплощаться «в свете высшей правды и абсолютного добра». Тем самым, естественное право должно являться основой аутентичных и абсолютных (христианских) ценностей, гарантируя «аутентичный» диалог различных культур и религий. Однако, классификация теорий, касающихся естественного права, показывает его сложность; исторические критерии переплетаются с методологическими, а закон естественного права полон не только философского и политического содержания, но даже идеологического и мировоззренческого. Поэтому нет согласия на нераздельное понимание естественного права, равно как нет однозначного ответа на вопрос об его функциях и социально-культурном значении. В связи с вышеупомянутым, нам кажется, что для того, чтобы естественное право могло стать основой межкультурного и религиозного диалога, оно должно быть «ценностью», свободной от морали (имморальной), основанной на добродетели ответственности и предвидения, а не на заимствовании и трансформации или же quasi «новом взгляде» на «Великие Ценности».

EN

The article is a critical analysis of metaphysical and religious doctrine of the natural law whose thesis may be expressed as follows: spiritual life of various cultural traditions wants to manifest and fulfill itself in the “light of the final truth and absolute good”. Thereby, the natural law shall constitute the foundation of defending the authentic (Christian) and absolute values which guarantee “authentic” dialogue between different cultures and religions. However, classification of theories related to the natural law shows its complexity, while historical criteria alternate with the methodological ones and the idea of the natural law is full of philosophical and political as well as just ideological content or the content of outlook. That is why there is a disagreement on common understanding of the natural law, including the answer to the question about its functions and social and cultural importance. Therefore, it seems that to make the natural law constitute the foundation of multicultural and religious dialogue, it should be the “value” free of morality (immoral) based on the virtue of responsibility and predictabi-lity, but nor on the reception neither on quasi “new look” at “Great Virtues”.

Keywords

PL

prawo naturalne; sprawiedliwość; wolność; dialog; Kościół

RU

естественное право; справедливость; свобода; диалог; Церковь

EN

natural law; justice; freedom; dialogue; Church

• Publisher: Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich
• Journal: ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich
• Year: 2016
• Volume: 16
• Pages: 67-80

Contributors

author

Wójtowicz Ryszard

• Uniwersytet Rzeszowski

References

• Arystoteles. 1964. Polityka, tłumaczenie i opracowanie Ludwik Piotrowicz. Warszawa: PWN.
• Arystoteles. 1956. Etyka Nikomachejska, tłumaczenie i opracowanie Danuta Gromska. Warszawa: PWN.
• Benedykt XVI. 2012. „Priorytetem jest odnowa wiary”. L’Osservatore Romano 3.
• Bergoglio Jorge M. 2013. Zepsucie i grzech, tłumaczenie Lidia Wrona. Kraków: Esprit.
• Böckenförde Ernst W. 2006. „Wizerunek człowieka w świetle dzisiejszego porządku prawnego”. W Człowiek w nauce współczesnej. Rozmowy w Castel Gandolfo, redakcja Krzysztof Michalski, tłumaczenie Małgorzata Łukasiewicz. Kraków: Znak.
• Comte-Sponville Andre. 2011. Duchowość ateistyczna. Wprowadzenie do duchowości bez Boga, tłumaczenie Elżbieta Andruszkiewicz. Warszawa: Czarna Owca.
• Franciszek. 2013. Lumen Fidei, tłumaczenie i opracowanie Krzysztof Stopa, Cienisello Balsamo. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła.
• Guzowska Beata. 2011. Duchowość ponowoczesna. Idee, perspektywy, prognozy. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Jan XXIII. Pacem in terris. http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP /jan_xxiii/ encykliki/ pacem_in_terris_11041963.html (data dostępu: 25.11.2015).
• Jan Paweł II. Veritatis splendor. http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/ jan_ pawel_ii/encykliki/veritatis_1.html (data dostępu: 25.11.2015).
• Jedynak Stanisław. 1999. „Nieporozumienia w sprawie wartości”. W Powrót do prawa po-nadustawowego, redakcja Maria Szyszkowska. Warszawa: Interlibro.
• Katechizm Kościoła Katolickiego. 1994. Poznań: Pallottinum.
• Kelly James M. 2006. Historia zachodniej teorii prawa. Kraków: WAM.
• Krąpiec Mieczysław A. 1999. Człowiek i prawo naturalne. Lublin: KUL.
• Leon XIII. Rerum novarum. http://www.kns.gower.pl/leon_xiii/rerum.htm (data dostępu: 25.11.2015).
• Leon XIII. Libertas. http://www.nonpossumus.pl/encykliki/Leon_XIII/libertas (data dostępu: 25.11.2015).
• Lisicki Paweł, Gianfranco Ravasi. 2012. „Dopóki jest religia dopóty jest nadzieja. Z kardyna-łem Gianfranco Ravasim przewodniczącym Papieskiej Rady Kultury rozmawia Paweł Lisicki”. Uważam Rze 43(90).
• Międzynarodowa Komisja Teologiczna. W poszukiwaniu etyki uniwersalnej: nowe spojrzenie na prawo naturalne. http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/cti_documents/rc-con_cfaith_doc_20090520_legge-naturale_pl.html (data dostępu: 25.11.2015).
• Paweł VI. Humanum vitae. http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/ pawel_vi/ encykliki/humane.html (data dostępu: 25.11.2015).
• Pius XI. Casti Connubi. http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pius_xi/encykliki/ casti_connubi_31121930.html (data dostępu: 25.11.2015).
• Poupard Paul. 2000. „Chrześcijański humanizm”. L’Osservatore Romano 3.
• Ratzinger Joseph. 1986. Raport o stanie wiary. Z ks. kard. J. Ratzingerem rozmawia V. Mes-sori, tłumaczenie Zyta Oryszyn. Kraków – Warszawa – Struga: Michalineum.
• Ratzinger Joseph. 2005. Bóg i świat. Z Kardynałem Josephem Ratzingerem rozmawia Peter Seewald, tłumaczenie Grzegorz Sowiński. Kraków: Znak.
• Rodziński Adam. 1989. Osoba, moralność, kultura. Lublin: KUL.
• Ryś Grzegorz. 2014. „Kościół czeka zmiana wrażliwości”. Tygodnik Powszechny 42.
• Stelmach Jerzy, Sarkowicz Ryszard. 1999. Filozofia prawa XIX i XX wieku. Kraków: UJ.
• Strzeszewski Czesław. 1994. Katolicka nauka społeczna. Lublin: KUL.
• Szyszkowska Maria. 1970. Neokantyzm. Filozofia społeczna wraz z filozofią prawa natury o zmiennej treści. Warszawa: PAX.
• Szyszkowska Maria. 1972. Dociekania nad prawem natury, czyli o potrzebach człowieka. Warszawa: PAX.
• Szyszkowska Maria (red.). 1999. Powrót do prawa ponadustawowego. Warszawa: INTERLIBRO.
• Św. Tomasz z Akwinu. 1960. Summa teologiczna, tom VII, część II, tłumaczenie i opracowa-nie, o. Pius Bełch OP. Londyn: Veritas.
• Wójtowicz Ryszard. 2010. Człowiek i kultura. Prolegomena do Wojtyliańskiej myśli antropo-logicznej. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Zachariasz Andrzej L. 1999. „Prawo naturalne jako prawo kultury”. W Powrót do prawa po-nadustawowego, redakcja Maria Szyszkowska, 62–78. Warszawa: Interlibro.
• Zirk-Sadowski Marek. 2000. Wprowadzenie do filozofii prawa. Kraków: Zakamycze.

Identifiers

DOI

10.15584/sofia.2016.16.4