Wprowadzanie dziecka w świat wartości a rola literatury dziecięcej – przykłady z praktyki pedagogicznej

• Authors: Nazaruk Stanisława

Title variants

EN

Introducing the Pre-Schooler to the World of Values and the Role of Children’s Literature – Examples of Pedagogical Practice

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Potocznie mówi się, że żyjemy w czasach relatywizmu wartości, co może pociągać za sobą trudności z ich definiowaniem i stosowaniem w życiu. Podstawowym miejscem przekazywania wartości jest rodzina, jednakże przedszkole bez wątpienia ze względu na realizowane funkcje wychowawczo-dydaktyczne także wprowadza dziecko w świat wartości. Zarówno w rodzinie jak i przedszkolu w procesie kształtowania systemu wartości dziecka nie do przecenienia jest rola literatury dziecięcej, tworzonej z myślą o dzieciach i dla dzieci. W artykule przedstawiono wyniki badań, które przeprowadzono w pięciu wybranych przedszkolach samorządowych na terenie miasta Biała Podlaska Głównym celem badań było poznanie praktycznego wymiaru korzystania z literatury przez dzieci w wieku 6 lat i transmitowanych przez nią wartości. Wymieniony cel uszczegółowiono o cztery kwestie: poznanie tytułów książek posiadanych przez dzieci w domu i preferowanych przez nich pozycji literatury poznanie ulubionego bohatera określenie znajomości literatury przez dzieci i sytuacji, w których mają one z nią kontakt w przedszkolu. Przeprowadzone badania pokazały, że budowanie świata wartości dziecka bez literatury skierowanej z myślą o nich jest praktycznie niemożliwe.

EN

It is commonly said that we live in a time of the relativism of values and this results in modern man having difficulty in defining values and applying them to life. The basic place of promoting these values is the family but the kindergarten undoubtedly shares this role due to the educational and didactic functions it implements since it introduces a child into the world of values. Both in the family and the kindergarten, the role and the value of children’s literature is not overestimated in the process of shaping the value system of a child. It is created for children, for their benefit. The article presents the results of research conducted in five selected local self-government kindergartens in Biała Podlaska. The main purpose of the research was to uncover the practical dimension of the use of literature by children aged 6 and the values it promotes. The purpose was achieved by means of four tasks: getting to know the titles of children’s books at home and their preferred literary positions getting to know their favourite characters identifying the literacy of children and the situations in which they have contact with books in a kindergarten. The research shows that building the world of values for a child without literature aimed at them is practically impossible. The way in which it is used, however, is primarily dependent on parents and the kindergarten.

Keywords

PL

dziecko; rodzina; przedszkole; wartości; literatura dziecięca

EN

child; family; kindergarten; values; children literature

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie, Instytut Nauk o Wychowaniu, ul. Kopernika 26, 31-501 Krakow, Poland
• Journal: Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
• Year: 2017
• Volume: 12
• Issue: 3(45)
• Pages: 175-185

Contributors

author

Nazaruk Stanisława

References

• Bernacki M., Pawlus M., Słownik gatunków literackich, Wyd. Park, Bielsko-Biała 2005.
• Bettelheim B., Cudowne i pożyteczne o znaczeniach i wartościach baśni, PIW,Warszawa1985.
• Cieślikowski J., Wielka zabawa: folklor dziecięcy, wyobraźnia dziecka, wiersze dla dzieci, Wyd. 2, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1985.
• Cieślikowski J., Literatura osobna, Wyd. Nasza Księgarnia, Warszawa1985. Cieślikowski J., Waksmund R. (red.), Literatura i podkultura dzieci i młodzieży: antologia opracowań, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław1983.
• Dunin J., Książeczki dla grzecznych i niegrzecznych dzieci: z dziejów polskich publikacji dla najmłodszych, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1991.
• Dymara B., Poszukiwanie ładu umysłu i serca czyli życie według wartości, [w:] Dziecko w świecie wartości, cz. II, Poszukiwanie ładu umysłu i serca, red. B. Dymara, M. Łopatkowa, Z. Pulinowa, A. Murzyn, Wyd. Impuls, Kraków 2003.
• Dymara B., Ogrodzka-Mazur E., Dziecko w świecie literatury i życiu współczesnym, XXII tom serii Nauczyciele-Nauczycielom, Wyd. Impuls, Kraków 2014.
• Leszczyński G., Literatura i książka dziecięca: słowo, obiegi, konteksty, Wyd. CEBID, Warszawa 2003.
• Papuzińska J., Nasza mama czarodziejka, Wyd. Literatura, Warszawa 2015.
• Łobocki M., Metody i techniki badań pedagogicznych, Wyd. Impuls, Kraków 2006.
• Przecławska A., Czytelnictwo dzieci i młodzieży, [w:] Encyklopedia Pedagogiczna, Wyd. Literatura, Warszawa 1997.
• Ratyńska H., Literatura dziecięca w pracy przedszkola, WSiP, Warszawa 1976.
• Słońska I., Psychologiczne problemy ilustracji dla dzieci, Warszawa 1977.
• Staroń J., Matołek Broda. Przygody twórczo-wydawnicze, „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Seria Literacka, 26 (46), 2015.
• Szulc W., Bajki nie- bajki i bajko terapia, „Życie Szkoły” nr 6/2006.
• Waksmund R., Od literatury dla dzieci do literatury dziecięcej, Wyd. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 2000.
• Woźniak M., „Political correctness” w przekładach literatury dziecięcej. O Koziołku-Matołku i nie tylko, [w:] Prace Komisji Neofilologicznej, red. S. Gibińska-Marzec, S. Widłak, t.7,Wyd. PAU, Kraków 2008.