Punteggiatura e coordinazione sintattica: il caso dei puntini di sospensione e della lineetta singola

• Authors: Longo Fiammetta , Pecorari Filippo

Title variants

PL

Interpunkcja a zdania współrzędnie złożone: wielokropek i myślnik

• Languages of publication: IT

Abstracts

IT

Questo lavoro intende analizzare gli usi enfatizzanti dei puntini di sospensione e della lineetta singola in combinazione con la congiunzione e nell’italiano contemporaneo. Proporremo, a partire da esempi autentici, una descrizione degli effetti prodotti dai due segni in coordinazioni micro-sintattiche e macro-sintattiche. Mostreremo che i due segni partecipano alla gerarchizzazione dell’informazione da prospettive diverse: i puntini hanno una sostanza interattiva e producono una messa in rilievo indiretta dell’elemento isolato; la lineetta ha invece una sostanza informativa e agisce direttamente sulla struttura informativa del segmento testuale.

PL

Celem niniejszego artykułu jest analiza użyć emfatycznych wielokropka i myślnika razem ze spójnikiem we współczesnym języku włoskim. W toku badań, posługując się wybranymi przykładami, opiszemy użycia obu znaków w strukturach makro i mikro – syntaktycznych zdania współrzędnie złożonego. Wykażemy także, że obydwa znaki mają w różnym stopnu wpływ na hierarchizację informacji: wielokropek pełni w zdaniu głównie funkcję komunikacyjną i powoduje pośrednie wyeksponowanie danego wypowiedzenia, myślnik zaś jest znakiem informującym i wpływa bezpośrednio na strukturę informacyjną zdania.

Keywords

IT

punteggiatura; puntini di sospensione; lineetta singola; coordinazione

PL

interpunkcja; wielokropek; myślnik; współrzędność

• Publisher: Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
• Journal: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
• Year: 2017
• Issue: 9(1) "Gli orizzonti dell’italianistica: tradizione, attualita e sfide di ricerca"
• Pages: 180-192

Contributors

author

Longo Fiammetta

• Università di Basilea

author

Pecorari Filippo

• niversità di Basilea

References

• Berrendonner A. 1990. „Pour une macro-syntaxe”. Travaux de linguistique (21) : 25–36.
• Cresti E. 2000. Corpus di italiano parlato, 2 voll., Firenze.
• Ferrari A. 2003. Le ragioni del testo. Aspetti morfosintattici e interpuntivi dell’italiano contemporaneo, Firenze.
• Ferrari A., Lala L. 2013. „La virgola nell’italiano contemporaneo. Per un approccio testuale (più) radicale”. Studi di grammatica italiana (29–30) : 479–501.
• Ferrari A., Mandelli M. 2010. Virgules, et coordination. Aspects sémantiques, informationnels et textuels, [in:] La Parataxe. Actes du Colloque International de Macro-syntaxe (Neuchâtel, 12–15 février 2007), a c. di M.-J. Béguelin et al., Bern: 269–84.
• Ferrari A., Pecorari F. 2017. Punteggiatura comunicativa e prosodia, [in:] Linguisti in contatto 2. Ricerche di linguistica italiana in Svizzera e sulla Svizzera. Atti del Convegno di Bellinzona, 19–21 novembre 2015, a c. di B. Moretti et al., Bellinzona: 377–89.
• Ferrari A., Zampese L. 2000. Dalla frase al testo. Una grammatica per l’italiano, Bologna.
• Ferrari A. et al. 2008. L’interfaccia lingua-testo. Natura e funzioni dell’articolazione informativa dell’enunciato, Alessandria.
• Lang E. 1984. The semantics of coordination, Amsterdam.
• Mandelli M. 2011. La coordinazione sintattica nella costruzione del testo, Genève.
• Mortara Garavelli B. 2003. Prontuario di punteggiatura, Roma–Bari.
• Sabatini F., Coletti V. 2006. Il Sabatini-Coletti. Dizionario della lingua italiana, Milano.
• Serafini F. 2012. Questo è il punto. Istruzioni per l’uso della punteggiatura, Roma-Bari.