Eliminacja wątków religijnych w polskich baśniach ludowych w latach 50. XX w. Na przykładzie twórczości Hanny Januszewskiej

• Authors: Budnik Magdalena

Title variants

EN

Fairy tales by Hanna Januszewska. An example of elimination of religious themes in polish folk fairy tales in the 1950s

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The elimination of religious themes was a requirement of the 1950s in Poland. The rule of a competition organized by the Ministry of Culture and Arts for literary development of fairy tales was to introduce into them some elements typical of folk tales, and not - of fairy tales, namely their religious elements. The fragments of censorship reviews by GUKPPiW, which are quoted in this paper, also show a negative perception of religious elements in fairy tales in the 1950s. Censors stressed in their opinions that the contents for children should have mainly an educational role: “We are not against fantasy in principle provided it has some realistic educational value”. Conducting a thorough analysis of the number of religious elements in fairy tales before World War II and immediately after it, the work by Hanna Januszewska serving as an example, allows for a clear observation of the progressive elimination of religious themes. These re-emerged only in the second half of the 1970s.

Keywords

PL

eliminacja wątków religijnych; polskie baśnie ludowe w latach 50. XX w; twórczość Hanny Januszewskiej; wymóg epoki (lata 50.); zasada konkursu; elementów typowych dla baśni ludowej, nie zaś – dla tradycji baśni, czyli elementów religijnych; źle postrzegano umieszczanie elementów religijnych w baśniach w latach 50. XX w; treści dla dzieci; przede wszystkim rolę edukacyjną; przed II wojną światową i zaraz po niej; występowanie elementów religijnych znacznie spada

EN

Fairy tales by Hanna Januszewska; elimination of religious themes; polish folk fairy tales in the 1950s; a requirement of the 1950s in Poland; the rule of a competition; some elements typical of folk tales, and not - of fairy tales; their religious elements; a negative perception of religious elements; the contents for children; mainly an educational role; before World War II and immediately after it; the progressive elimination

• Publisher: Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
• Journal: Język - Szkoła - Religia
• Year: 2013
• Volume: 8
• Issue: 2
• Pages: 110-123

Contributors

author

Budnik Magdalena

• Uniwersytet w Białymstoku

References

• AAN, GUKPPiW syg. 375 Nr 31/28.
• AAN, GUKPPiW syg. 375 Nr 31/29.
• AAN, Ministerstwo Kultury i Sztuki (dalej MKiSZ), syg. 501.
• Budnik M., Abecadło i propaganda. Cele jawne i ukryte tekstów do nauki elementarnej dorosłych w latach 194 –1972, „Napis” 2011, Seria XVII.
• Budnik M., Walka z analfabetyzmem w PRL – prawda i zmyślenie (na podstawie serialu Dom), [w:] Zanurzeni w Historii – Zanurzeni w Kulturze. Kultowe seriale PRL-u, red. M. Karawala, B. Serwatka, Kraków 2010.
• Budrowska K., Literatura i pisarze wobec cenzury PRL 1948–1958, Białystok 2009.
• Januszewska H., Bajki o czterech wiatrach, Warszawa 1978.
• Januszewska H., Jawor, jawor, Warszawa 1947.
• Januszewska H., Kowal z pod Racławic, Warszawa 1946.
• Januszewska H., O polskim Chrobotku, Warszawa 2009.
• Krzyżanowski J., Polska bajka ludowa w układzie systematycznym, Warszawa 1947.
• Lektury odległe i bliskie, [w:] Antologia literatury dla dzieci i młodzieży, wyb. i oprac. S. Frycie, Warszawa 1991.
• Ustawa z dnia 7 kwietnia 1949 r. o likwidacji analfabetyzmu, Dz. U. nr 25, poz. 177.
• Zawodniak M., Dziesięciolecie 1945–1955 (historia literatury i przedmioty badania), [w:] Świat nieprzedstawiony, Poznań 2010.