Społeczna odpowiedzialność biznesu – perspektywa krytyczna

• Authors: Ryszard Kowalski

Title variants

EN

Corporate Social Responsibility: A Critical Perspective

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przez wiele lat koncepcja społecznej odpowiedzialności biznesu zyskiwała na znaczeniu. Stała się przedmiotem debaty zarówno w kręgach akademickich, jak i biznesowych. Idea, zgodnie z którą przedsiębiorstwa mają powinności względem społeczeństwa wykraczające poza odpowiedzialność natury ekonomicznej i prawnej, jest pociągająca, ale również zwodnicza i ryzykowna. Celem artykułu jest krytyczna ocena koncepcji CSR z perspektywy ekonomicznej. W warstwie teoretycznej idea ta może być postrzegana jako naiwne stanowisko, sprzeczne z ograniczeniami wyznaczanymi przez ekonomiczną racjonalność. Ponadto działalność korporacji dostarcza argumentów na wsparcie takiego stanowiska. W rzeczywistości CSR staje się często maską, służącą ukrywaniu przez korporacje ich działań maksymalizujących korzyści ekonomiczne. W związku z tym korporacje mają skłonność do definiowania społecznej odpowiedzialności w kategoriach własnego interesu. Mając na względzie osłabienie siły państwa, obserwowane w erze globalizacji, „społeczna aktywność” korporacji może nawet podważać zasady demokracji przedstawicielskiej oraz negatywnie wpływać na dobrobyt społeczny.

EN

The concept of corporate social responsibility (CSR) has been growing in importance for many years. It has been the subject of debate and research among academics and practitioners alike. The idea that business has obligations to society going beyond economic and legal responsibility is attractive, but also misleading and dangerous. The purpose of this paper is to critique the concept of CSR from an economic perspective. The paper argues that CSR can be seen from a theoretical perspective as a naive approach, one conflicted with the constraints imposed by economic rationality. Moreover, the economic activities of corporations seem to bear out this statement. In reality, CSR is commonly a mask corporations use to cover their profit maximisation activities, and therefore define social responsibility in self-interested ways. Considering the erosion of state power in the era of globalisation, the “social activity” of corporations can even undermine representative democracy and social welfare.

Keywords

PL

społeczna odpowiedzialność biznesu; Hayek; korporacyjne obywatelstwo; korporacyjny zrównoważony rozwój

EN

corporate social responsibility; Hayek; corporate citizenship; corporate sustainability

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
• Journal: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
• Year: 2016
• Issue: 5(953)
• Pages: 71-88

Contributors

author

Ryszard Kowalski

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Katedra Mikroekonomii, ul. Rakowicka 27, 31-510 Kraków, Poland

References

• Amable B. [2010], Crisis in the Regulation Regime – A New Paradigm?, „Socio-Economic Review”, vol. 8, nr 3, https://doi.org/10.1093/ser/mwq009.
• An Introduction to Business Ethics [2003], red. G.D. Chryssides, J.H. Kaler, Thomson, London.
• Aupperle K.E., Carroll A.B., Hatfield J.D. [1985], An Empirical Examination of the Relationship between Corporate Social Responsibility and Profitability, „Academy of Management Journal”, vol. 28, nr 2, https://doi.org/10.2307/256210.
• Banerjee S.B. [2007], Corporate Social Responsibility. The Good, the Bad and the Ugly, Edward Elgar, Cheltenham.
• Banerjee S.B [2008], Corporate Social Responsibility: The Good, the Bad and the Ugly, „Critical Sociology”, vol. 34, nr 1, https://doi.org/10.1177/0896920507084623.
• Barley S.R. [2007], Corporations, Democracy, and the Public Good, „Journal of Management Inquiry”, vol. 16, nr 3, https://doi.org/10.1177/1056492607305891.
• Blowfield M., Frynas J.G. [2005], Setting New Agendas: Critical Perspectives on Corporate Social Responsibility in the Developing World, „International Affairs”, vol. 81, nr 3, https://doi.org/10.1111/j.1468-2346.2005.00465.x.
• Carroll A.B. [1979], A Three-Dimensional Conceptual Model of Corporate Performance, „Academy of Management Review”, vol. 4, nr 4, https://doi.org/10.5465/AMR.1979.4498296.
• Carroll A.B. [1991], The Pyramid of Corporate Social Responsibility: Toward the Moral Management of Organizational Stakeholders, „Business Horizons”, vol. 34, nr 4, https://doi.org/10.1016/0007-6813(91)90005-G.
• Carroll A.B. [1999], Corporate Social Responsibility. Evolution of a Definitional Construct, „Business & Society”, vol. 38, nr 3, https://doi.org/10.1177/000765039903800303.
• Devinney T.M. [2009], Is the Socially Responsible Corporation a Myth? The Good, the Bad, and the Ugly of Corporate Social Responsibility, „Academy of Management Perspectives”, vol. 23, nr 2, https://doi.org/10.5465/AMP.2009.39985540.
• Friedman M. [2003], The Social Responsibility of Business is to Increase Its Profits, „The New York Times Magazine”, 13.09.1970, [przedruk w:] An Introduction to Business Ethics, red. G.D. Chryssides, J.H. Kaler, Thomson, London.
• Frynas J.G. [2012], Corporate Social Responsibility or Government Regulation? Evidence on Oil Spill Prevention, „Ecology and Society”, vol. 17, nr 4, https://doi.org/10.5751/ES-05073-170404.
• Garrett G. [1998], Global Markets and National Politics: Collision Course or Virtuous Circle?, „International Organization”, vol. 52, nr 4, https://doi.org/10.1162/ 002081898550752.
• Garriga E., Melé D. [2004], Corporate Social Responsibility Theories: Mapping the Territory, „Journal of Business Ethics”, vol. 53, nr 1–2, https://doi.org/10.1023/B:BUSI.0000039399.90587.34.
• Henderson D. [2001], Misguided Virtue: False Notions of Corporate Social Responsibility, The Institute of Economic Affairs, London.
• Jensen M.C. [2002], Value Maximization, Stakeholder Theory, and the Corporate Objective Function, „Business Ethics Quarterly”, vol. 12, nr 2, https://doi.org/10.2307/3857812.
• Kitzmueller M., Shimshack J. [2012], Economic Perspectives on Corporate Social Responsibility, „Journal of Economic Literature”, vol. 50, nr 1, https://doi.org/10.1257/jel.50.1.51.
• Lee S.Y., Carroll C.E. [2011], The Emergence, Variation, and Evolution of Corporate Social Responsibility in the Public Sphere, 1980–2004: The Exposure of Firms to Public Debate, „Journal of Business Ethics”, vol. 104, nr 1, https://doi.org/10.1007/s10551-011-0893-y.
• Logsdon J.M., Wood D.J. [2002], Business Citizenship: From Domestic to Global Level of Analysis, „Business Ethics Quarterly”, vol. 12, nr 2, https://doi.org/10.2307/3857809.
• Mansell S.F. [2013], Capitalism, Corporations and the Social Contract. A Critique of Stakeholder Theory, Cambridge University Press, Cambridge.
• Matten D., Crane A. [2005], Corporate Citizenship: Toward an Extended Theoretical Conceptualization, „Academy of Management Review”, vol. 30, nr 1, https://doi.org/10.5465/AMR.2005.15281448.
• McWilliams A., Siegel D. [2000], Corporate Social Responsibility and Financial Performance: Correlation or Misspecification?, „Strategic Management Journal”, vol. 21, nr 5, https://doi.org/10.1002/(SICI)1097-0266(200005)21:5<603::AID-SMJ101>3.0.CO;2-3.
• Norman W., MacDonald C. [2004], Getting to the Bottom of “Triple Bottom Line”, „Business Ethics Quarterly”, vol. 14, nr 2, https://doi.org/10.5840/beq200414211.
• Oosterhout van J.H. [2005], Corporate Citizenship: An Idea Whose Time Has Not Yet Come, „Academy of Management Review”, vol. 30, nr 4, https://doi.org/10.5465/AMR.2005.18378871.
• Our Common Future [1987], Report of the World Commission on Environment and Development, Oxford University Press, New York.
• Promoting a European framework for Corporate Social Responsibility [2001], Green Paper, Commission of the European Communities, COM (2001), 366 final, Brussels.
• Servaes H., Tamayo A. [2013], The Impact of Corporate Social Responsibility on Firm Value: The Role of Customer Awareness, „Management Science”, vol. 59, nr 5, https://doi.org/10.1287/mnsc.1120.1630.
• Vogel D. [2006], The Market for Virtue: The Potential and Limits of Corporate Social Responsibility, Brookings Institution Press, Washington.
• Werhane P.H. [2008], Corporate Social Responsibility, Corporate Moral Responsibility, and Systems Thinking: Is There a Difference and the Difference it Makes [w:] Leadership and Business Ethics, red. G. Flynn, Springer, Dordrecht.

Identifiers

DOI

10.15678/ZNUEK.2016.0953.0505