Wychowawcze obowiązki matek w rodzinie katolickiej na przełomie XIX i XX wieku w przekazie śląskiego periodyku „Rodzina”

• Authors: MICHALSKA Iwonna

Title variants

EN

The Educational Responsibilities of Mothers in Catholic Families in the Late Nineteenth and Early Twentieth Centuries According to the Silesian Journal “Family”

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Czasopismo „Rodzina” było dodatkiem do wydawanego w Bytomiu periodyku „Katolik”, adresowanym do polskich mieszkańców Górnego Śląska. Analiza ponad trzydziestu roczników tego wydawnictwa z lat 1885–1916 wykazała, że głównym zamiarem jego redaktorów było uświadomienie matkom misji, jaką mają do spełnienia wobec własnego potomstwa. Stąd często używanemu w stosunku do kobiet potocznemu określeniu, że ich powołaniem jest „zajmowanie się” dziećmi nadano jednoznaczne i głębsze znaczenie. Nie chodziło tu bowiem o zapewnienie najmłodszym członkom rodzin jedynie podstawowej egzystencji, ale przede wszystkim o intencjonalne oddziaływania, mające na celu ukształtowanie tzw. dobrego człowieka, kierującego się w życiu moralnością chrześcijańską. Powinności matek wobec dzieci odnosiły się w pierwszej kolejności do stworzenia odpowiedniego klimatu wychowawczego w środowisku rodzinnym, charakteryzującego się wewnętrznym ładem i spokojem. Zapewnienie korzystnych warunków życia domowego miało sprzyjać realizacji konkretnych zadań, które zalecano rozpoczynać w stosunku do małego dziecka od czynności opiekuńczych, z uwzględnieniem przestrzegania reguł higieny i zdrowotności. Kolejnymi etapami pracy wychowawczej miało być między innymi sprawowanie pieczy nad wprowadzaniem w religijność, wpajanie norm moralnych, uczenie kultury bycia codziennego, dbałość o edukację szkolną, wprowadzanie w świat książki. Wymagano, aby szczególną troską otaczano potomstwo płci żeńskiej.

EN

The magazine “Family” was an appendix to the journal “Catholic” published in Bytom and targeted at the Polish inhabitants of Upper Silesia. Analysis of thirty years of issues of this publication from the years 1885–1916 showed that the main intention of the editors was to raise mothers’ awareness of the duties that they had to complete in relation to their own offspring. Hence, the opinion, frequently used in relation to women, that their vocation was to “take care of” children, was given a clearer and deeper meaning. It was not only meant to provide the youngest members of the family with the basics for living, but above all, it was supposed to provide activities, designed to shape the so-called good man, guided by the Christian morality in life. Maternal duties towards their children related in the first place to the creation of an appropriate educational climate in a family environment characterized by internal peace and order. Ensuring favourable conditions for domestic life was conducive to the implementation of specific tasks that were recommend to be started in relation to a small child, from care activities, including compliance with the rules of hygiene and health. The next stages of educational work was not limited to custody of the introduction of religion, the inculcation of moral standards, but it also involved teaching everyday culture, care of school education and the introduction into the world of books. It was specified that female children required special care.

Keywords

PL

czasopiśmiennictwo dla rodziców na przełomie XIX i XX wieku; wychowanie katolickie; matka jako wychowawca; obowiązki matki

EN

periodicals for parents in the late nineteenth and early twentieth century; Catholic education; mother as an educator; maternal duties

• Publisher: Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
• Journal: Wychowanie w Rodzinie
• Year: 2014
• Volume: X (2/2014)
• Pages: 159-175

Dates

published

2014

Contributors

author

MICHALSKA Iwonna

• Uniwersytet Łódzki

References

• Cieślak T., Prasa w zaborze pruskim (Śląsk, Pomorze, Warmia, Mazury) w latach 1871–1918, [w:] J. Łojek (red.), Prasa polska w latach 1864–1918, PWN, Warszawa 1976.
• Ksiądz [Kudera J.], Dziennikarstwo polskie na Śląsku. Zarys historyczny, Nakładem „Katolika”, Bytom 1912.
• Piwowarski K., Historia Śląska, Wydawnictwo Instytutu Śląskiego, Katowice – Wrocław 1947.
• „Rodzina” 1885–1915.
• Sokół Z., Czasopisma dla kobiet na Śląsku w latach 1876–1939, „Rocznik Prasoznawczy” 2013, nr 7.

Identifiers

ISSN

2082-9019

ISSN

2300-5866

ISBN

978-83-62618-16-3