Związki akomodacyjne jako wyróżnik zależności składniowej

• Authors: Małgorzata Gębka-Wolak

Title variants

EN

Syntactic government (accommodation) as an indicator of syntactic dependency

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The aim of this paper is to provide a more detailed description of correlations between a syntactic dependency relation and a syntactic government relation. The latter, which we call accommodation, is a mechanism of adjusting the form of linguistic expressions to the requirements of other elements co-occurring in the context. The question described here is part of a more complex problem, often referred to by linguists as the difference in binding force of the different constituents of a utterance. The article presents four possible combinations of the two syntactic relations, each illustrated by specific examples: 1) no dependency and no accommodation relation: Poznałam byłego rezydenta naszego wywiadu w Nowym Jorku (to mój obecny klient), 2) accommodation relation with no dependency: Arabowie (nie tylko oni) twierdzą od stuleci, że był lokalny potop, 3) both dependency and accommodation relation: Doczekam się odpowiedzi, and 4) dependency relation with no accommodation relation: Wynosić się! - warknęła. We also describe 15 grammatical categories which can be subject to accommodation relation in contemporary Polish, and analyze their correlation to syntactic dependency. In addition to the standard categories of case, number and gender, we take into consideration some less typical once, such as degree and negation. Our conclusion is that the accommodation of gender and number are the weakest among syntactic dependency indicators. This is due to the fact that this type of accommodation may concern even those elements which do not belong to the same utterance. Other analyzed grammatical categories are all related to a certain dependency type. Distributional dependents, governors and co-occurring constituents can only be subject to accommodation of specific and well-defined grammar categories.

Keywords

PL

składnia współczesnego języka polskiego; zależność składniowa; akomodacja syntaktyczna

EN

contemporary Polish syntax; syntactic dependency; syntactic accommodation

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny
• Year: 2013
• Volume: 12
• Pages: 29-42

Contributors

author

Małgorzata Gębka-Wolak

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

References

• Bobrowski I., Gramatyka opisowa języka polskiego, t. 2, Kielce 1998.
• Milczuk I.: И. А. Мельчук, Согласование, управление, конгуэнтность, „Вопросы Языкознания” 1993, nr 5.
• Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Wrocław 1995.
• Gębka-Wolak M., O jednostkach typu ORATIO RECTA, „Acta Universitatis Nicolai Copernici”, Filologia Polska L, Nauki Humanistyczno-Społeczne 1998, z. 324.
• Jodłowski S., Podstawy polskiej składni, Warszawa 1976.
• Karolak S., Podstawowe struktury składniowe języka polskiego, Warszawa 2002.
• Klemensiewicz Z., Zarys składni polskiej, Warszawa 1953.
• Narodowy Korpus Języka Polskiego (http://www.nkjp.pl/).
• Saloni Z., Świdziński M., Składnia współczesnego języka polskiego, Warszawa 1998.
• Szupryczyńska M., Pozycja składniowa frazy celownikowej w zdaniu polskim, Toruń 1996.
• Topolińska Z., Składnia grupy imiennej, w: Gramatyka współczesnego języka polskiego. Składnia, pod red. Z. Topolińskiej, Warszawa 1984.
• Wiśniewski M., Dystrybucyjne właściwości odprzymiotnikowych nazw cech we współczesnej polszczyźnie, Toruń 2005.