Twórczość muzyczna Arvo Pärta w świetle teologii muzyki Josepha Ratzingera/Benedykta XVI

• Authors: Kalicki Ksawery

Title variants

EN

Arvo Pärt’s musical works in light of Joseph Ratzinger/Benedict XVI’s theology of music

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule podjęto próbę przeanalizowania zasadniczych cech muzyki Arvo Pärta (estetyczny ascetyzm, prymat słowa, wymiar uniwersalny) pod kątem zgodności z kryteriami sakralności muzyki postulowanymi przez Josepha Ratzingera/Benedykta XVI (odniesienie do słowa, integracja zmysłów i ducha, charakter kosmiczny). Autor wykazuje, że muzyka Estończyka, przynajmniej na poziomie ideowych założeń, spełnia owe kryteria.

EN

The article attempts to analyze the essential features of Arvo Pärt’s music (aesthetic asceticism, primacy of the word, universal dimension) in terms of compatibility with the criteria of sacredness of music postulated by Joseph Ratzinger/Benedict XVI (reference to the word, integration of the senses and spirit, cosmic character). The author shows that the Estonian music, at least at the level of ideological assumptions, meets these criteria.

Keywords

PL

Joseph Ratzinger; Benedykt XVI; Arvo Pärt; muzyka; teologia; sztuka sakralna; estetyka; liturgia

EN

Joseph Ratzinger; Benedict XVI; Arvo Pärt; music; theology; sacred art; aesthetics; liturgy

• Publisher: Biblioteka Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej
• Journal: Rocznik Skrzatuski
• Year: 2024
• Volume: 12
• Pages: 241-259

Contributors

author

Kalicki Ksawery

• absolwent Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Szczecińskiego
• wikariusz parafii pw. św. Wojciecha w Koszalinie

References

• Adamkiewicz, Joanna. J. Ratzingera/Benedykta XVI teologia piękna. Założenia, treści, perspektywy. Katowice: Uniwersytet Śląski, 2017. Dostęp 27.042024. https://rebus.us.edu.pl/bitstream/20.500.12128/689/1/Adamkiewicz_J_Ratzingera_Benedykta_XVI_teologia_piekna.pdf.
• Arvo Pärt Centre. „Biography”. Dostęp 17.06.2022. https://www.arvopart.ee/en/arvo-part/biography/.
• Arvo Pärt Centre. „Für Alina”. Dostęp 17.06.2022. https://www.arvopart.ee/en/arvo-part/work/477/.
• Benedykt XVI. „Fundamentem prawdziwej kultury jest poszukiwanie Boga”. L’Osservatore Romano 29, 10–11 (2008): 12–16.
• Benedykt XVI. „Mistycyzm muzyki Brucknera”. L’Osservatore Romano 29, 12 (2008): 45–46.
• „Benedykt XVI przyjął laureatów nagrody Ratzingera”. Dostęp 15.06.2022, https://www.ekai.pl/benedykt-xvi-przyjal-laureatow-nagrody-ratzingera.
• Bramorski, Jacek. Pieśń nowa człowieka nowego. Teologiczno-moralne aspekty muzyki w świetle myśli Josepha Ratzingera–Benedykta XVI. Gdańsk: Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku, 2012.
• Engelhardt, Jeffers. „Arvo Pärt and the Idea of a Christian Europe. The Musical Effects and Affects of Post-Ideological Religion”. W: „Resounding Transcendence”. Transitions in Music, Religion and Ritual, red. Jeffers Engelhardt. Oxford: Oxford University Press, 2016, 214–232. Dostęp: 27.04.2024. https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199737642.001.0001.
• Farley, Lindsay. In Pursuit of the Sacred. The Idealistic Alignment of Arvo Pärt and Pope Pius X. San Antonio: Trinity University, 2020, praca dyplomowa. Dostęp 12.01.2022. https://digitalcommons.trinity.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1009&context=music_honors.
• Filipczak, Paweł. „Posługa muzyka kościelnego jako służba liturgiczna i pastoralna na podstawie teologii Josepha Ratzingera–Benedykta XVI”. Warszawskie Studia Teologiczne 29, 2 (2016): 76–101.
• Hinz, Edward. Chorał gregoriański. Pelplin: Wyższe Seminarium Duchowne, 1985.
• Huizenga, Thomas. „The Silence and Awe of Arvo Pärt”. Dostęp 20.06.2022. https://www.arvopart.ee/en/arvo-part/article/the-silence-and-awe-of-arvo-part/.
• Kähler, Andreas Peer. „Radiating from silence. The works of Arvo Pärt seen through the musician’s eyes”. Dostęp 9.01.2021. https://www.arvopart.ee/en/arvo-part/article/radiating-from-silence/.
• Kisiel, Karol. „Sakralna twórczość chóralna Arvo Pärta”. Musica Sacra 11 (2015): 177–191.
• Kongwattananon, Oranit. Arvo Pärt and three types of his tintinnabuli technique. Denton: University of North Texas, 2013, praca dyplomowa. Dostęp 12.01.2022. https://digital.library.unt.edu/ark:/67531/metadc271844/m2/1/high_res_d/thesis.pdf.
• Kunzler, Michael. Liturgia Kościoła. Tłum. Lucjan Balter. Poznań: Pallottinum, 1999.
• Pärt, Arvo. „Acceptance Speech for the Composition Award by the Estonian Music Council”. Dostęp 16.10.2020. https://www.arvopart.ee/en/arvo-part/speeches/composition-award-by-the-estonian-music-council/.
• Pärt, Arvo. „Acceptance Speech on the Occasion of the International Brücke Prize”. Dostęp 16.10.2020. https://www.arvopart.ee/en/arvo-part/speeches/international-brucke-prize/.
• Pietrzykowska, Marlena. „Msza berlińska Arvo Pärta. Tradycja i nowoczesność”. Musica Sacra 4 (2008): 128–129.
• Płoskoń, Kazimierz. „Passio Arvo Pärta. Między tradycją katolicką a prawosławną”. W: Muzyka religijna – między epokami i kulturami, red. Bogumiła Mika, Krystyna Turek. T. 1. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2008, 190–199. Dostęp 27.04.2024. https://sbc.org.pl/Content/73096/muzyka_religijna_1.pdf.
• Prusak, Monika. „Pamiętnik duszy. Muzyka Arvo Pärta spotyka nieskończoność dźwięku”. Dostęp 12.01.2022. https://demusica.edu.pl/wp-content/uploads/2019/07/krytyka_4_prusak1.pdf.
• Przegląd Bałtycki. „Uroczystość wręczenia doktoratu «honoris causa» maestro Arvo Pärtowi”. Dostęp 30.10.2022, https://przegladbaltycki.pl/17845,uroczystosc-wreczenia-doktoratu-honoris-causa-maestro-arvo-partowi.html.
• Przegląd Bałtycki. „Wystawa Arvo Pärt znany i nieznany”. Dostęp 30.10.2022. https://przegladbaltycki.pl/18036,wystawa-arvo-part-znany-i-nieznany.html.
• Ratzinger, Joseph. Duch liturgii. Tłum. Eliza Pieciul. Poznań: Christianitas, 2002.
• Ratzinger, Joseph. Nowa pieśń dla Pana. Tłum. Juliusz Zychowicz. Kraków: Znak, 1999.
• Ratzinger, Joseph. Sakrament i misterium. Teologia liturgii. Tłum. Aleksandra Głos. Kraków: Wydawnictwo AA, 2011.
• Ratzinger, Joseph. Teologia liturgii. Sakramentalne podstawy życia chrześcijańskiego. Tłum. Wiesław Szymona. Joseph Ratzinger – Opera Omnia 11. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2012.
• Restagno, Enzo. „I Seek a Common Denominator”. Dostęp: 20.06.2022. https://www.arvopart.ee/en/arvo-part/article/i-seek-a-common-denominator/.
• Samulnik, Tomasz. „Biblijne i systematyczne źródła teologii muzyki Josepha Ratzingera/Benedykta XVI”. Pro Musica Sacra 16 (2018). Dostęp 25.04.2024. DOI: https://doi.org/10.15633/pms.2580.
• Sawicka, Anna. „Instrumentalne «ikony pisane dźwiękiem» – dialog kompozytorów z muzyką sakralną na przełomie XX i XXI wieku (Sofia Gubaidulina, John Tavener, Wojciech Kilar)”. Musica Sacra 13 (2017): 286–307.
• Siitan, Toomas. „Introduction to the book «In Principio. The Words in Arvo Pärt’s Music»”. Dostęp 9.01.2021. https://www.arvopart.ee/en/arvo-part/article/introduction-to-the-book-in-principio-the-word-in-arvo-parts-music/.
• Siitan, Toomas. „Laudatio presented at the event «Hommage for Arvo Pärt», organized by the Konrad Adenauer Stiftung”. Dostęp 20.06.2022. https://www.arvopart.ee/en/arvo-part/article/hommage-for-arvo-part/.
• Sobór Watykański II. „Konstytucja o liturgii świętej Sacrosanctum Concilium”. W: Sobór Watykański II, Konstytucje. Dekrety. Deklaracje, 48–107, Poznań: Pallottinum, 2008.
• Święta Kongregacja Obrzędów. „Instrukcja o muzyce w świętej liturgii Musicam sacram”. Rzym, 1967. Dostęp 27.04.2024. https://liturgia.wiara.pl/files/old/liturgia.wiara.pl/elementy/musicam_sacram.pdf.
• Tokun, Jelena. „Formal algorithms of tintinnabuli in Arvo Pärt’s music”. Dostęp 21.06.2022. https://www.arvopart.ee/en/arvo-part/article/formal-algorithms-of-tintinnabuli-in-arvo-parts-music/.
• Waloszek, Joachim. Teologia muzyki. Współczesna myśl teologiczna o muzyce. Opolska Biblioteka Teologiczna 18. Opole: Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego, 1997.
• Warzeszak, Józef. „Uniwersalno-teologalny wymiar muzyki i śpiewu w ujęciu Benedykta XVI”. Pro Musica Sacra 18 (2020): 65–115.
• Wieczorek, Anna. „«Te Deum» Arvo Pärta: między kompozytorskim «métier» a gatunkowym «arche»”. Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ 23, 4 (2014): 4–20. Dostęp: 26.04.2024. https://kmm.muzykologia.uj.edu.pl/documents/150204946/150443312/KMM+UJ+nr+23+%282014%29.pdf/da972e95-e88c-4fc8-ac87-729e204550c3.
• Zdunik, Michał. „Arvo Pärt”. Dostęp 26.04.2024. https://ruchmuzyczny.pl/article/1366.
• Ziemlewski, Mateusz. „Serce Jezusa jako istota chrystocentrycznej estetyki Josepha kard. Ratzingera/Benedykta XVI. Studium teologiczno-muzyczne na przykładzie twórczości Henryka Mikołaja Góreckiego”. Pro Musica Sacra 19 (2021): 21–39. Dostęp 30.03.2022, DOI: https://doi.org/10.15633/pms.4111.

Identifiers

DOI

10.69553/rs.2024.12-12