Niedobory konsumpcji w gospodarstwach domowych w ujęciu regionalnym w Polsce

• Authors: Agnieszka Kozera , Romana Głowicka-Wołoszyn , Joanna Stanisławska

Title variants

EN

Consumption Deficit in Households in the Regional Profile in Poland

RU

Дефицит потребления в домохозяйствах в региональном разрезе в Польше

• Languages of publication: PL EN RU

Abstracts

PL

Celem rozważań jest analiza skali niedoborów konsumpcji w gospodarstwach domowych w Polsce, w układzie województw w 2013 roku. Analizie poddano niedobory konsumpcji w gospodarstwach domowych w zakresie wyżywienia i zaspokojenia potrzeb rekreacyjnych, kulturalnych oraz w zakresie wypoczynku. Regionalne zróżnicowanie badanego zjawiska przedstawiono na podstawie obliczonych, syntetycznych mierników skali niedoborów konsumpcji w gospodarstwach domowych, w dwóch analizowanych zakresach, wyznaczonych przy wykorzystaniu klasycznej metody TOPSIS. Podstawę informacyjną stanowiły dane jednostkowe, pochodzące z badań Diagnoza Społeczna – Warunki i jakość życia Polaków w 2013 roku. Z przeprowadzonych badań wynika, że gospodarstwa domowe z województwa warmińsko-mazurskiego i śląskiego odznaczały się największymi niedoborami konsumpcji w zakresie wyżywienia. Relatywnie najrzadziej, ze względów finansowych, niedobory konsumpcji produktów żywnościowych odnotowano w gospodarstwach domowych zamieszkujących województwa podlaskie, opolskie oraz wielkopolskie. Najwyższe niedobory konsumpcji dóbr i usług w zakresie rekreacji, kultury i wypoczynku, charakteryzowały gospodarstwa domowe zamieszkujące województwa łódzkie, dolnośląskie, pomorskie, najniższe zaś województwa: śląskie, podlaskie oraz opolskie. Wyniki przeprowadzonych badań mogą być źródłem informacji dla instytucji i organizacji, których przedmiotem zainteresowania są problemy konsumpcji i nierówności społecznych. Mogą zostać także wykorzystane dla potrzeb prowadzenia m.in. odpowiedniej polityki spójności. Artykuł ma charakter badawczy.

EN

An aim of considerations is to analyse the scale of consumption deficit in households in Poland by province in 2013. An analysis covered consumption deficit in households as regards nutrition and meeting needs in recreation, culture, and leisure. The regional diversity of the phenomenon in question is presented on the basis of computed synthetic measures of the scale of consumption deficit in households, in the two scopes analysed, determined with the use of the classical TOPSIS method. The information base was micro data from the surveys called Diagnoza Społeczna – Warunki i jakość życia Polaków w 2013 roku [Social Diagnosis – Poles’ Living Conditions and Quality of Life in 2013]. The carried out surveys show that households from the Warmińsko-Mazurskie and Silesian Provinces presented the highest consumption deficit as regards nutrition. Relatively the most seldom, for financial reasons, consumption deficit of food products was noted in households located in the Podlaskie, Opolski, and Great Poland Provinces. The highest deficit of consumption of goods and services as regards recreation, culture and leisure was specific to households located in the Łódzkie, Lower Silesian, and Pomorskie Provinces, while the lowest in the Silesian, Podlaskie, and Opolskie Provinces. Findings of the carried out surveys may be a source of information for institutions and organisations whose subject of interest is problems of consumption and social inequalities. They can also be used for the purposes of implementation, inter alia, of a relevant cohesion policy. The article is of the research nature.

RU

Цель рассуждений – анализ масштаба дефицита потребления в домохозяйствах в Польше по воеводствам в 2013 г. Анализ охватил дефицит потребления в домохозяйствах в отношении питания и удовлетворения потребностей в досуге, культуре и отдыхе. Региональную дифференциацию исследуемого явления представили на основе рассчитанных синтетических измерителей масштаба дефицита потребления в домохозяйствах в двух анализируемых даиапазонах, определенных с использованием классического метода TOPSIS. Информационную основу представляли единичные данные, полученные в результате исследований «Социальный диагноз – условия и качество жизни поляков в 2013 г.». Проведенные исследования показывают, что домохозяйства из Варминьско-Мазурского и Силезского воеводств характеризовались самым высоким дефицитом потребления в отношении питания. Относительно реже всего, по финансовым соображениям, дефицит потребления продуктов пита- ния отметили в домохозяйствах из Подляского, Опольского и Великопольского воеводств. Самый большой дефицит потребления благ и услуг в отношении досуга, культуры и отдыха был свойствен домохозяйствам из Лодзинского, Нижнесилезского и Поморского воеводств, самый низкий же – из Силезского, Подляского и Опольского воеводств. Результаты проведенных исследований могут быть источником информа- ции для учреждений и организаций, предметом заинтересованности которых являются проблемы потребления и социального неравенства. Они могут тоже использоваться для нужд проведения, в частности, соответствующей полити- ки когезионности. Статья имеет исследовательский характер.

Keywords

PL

niedobory konsumpcji; subiektywna ocena sytuacji finansowej; gospodarstwa domowe; województwa

EN

consumption deficit; subjective assessment of the financial situation; households; provinces

RU

дефицит потребления; субъективная оценка финансового; положения; домохозяйства; воеводства

• Publisher: Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur
• Journal: Handel Wewnętrzny
• Year: 2015
• Issue: 4 (357)
• Pages: 156-166

Contributors

author

Agnieszka Kozera

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

author

Romana Głowicka-Wołoszyn

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

author

Joanna Stanisławska

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

References

• Budżety gospodarstw domowych w 2012 roku (2013), GUS, Warszawa.
• Czapiński J., Panek T. (red.) (2013), Diagnoza Społeczna – Warunki i jakość życia Polaków, Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa.
• Dąbrowska A., Janoś-Kresło M., Słaby. T, Witek J. (2013), Niedobory konsumpcji w polskich gospodarstwach domowych, SGGW w Warszawie, Warszawa.
• Diagnoza Społeczna (zintegrowana baza danych 2000-2013), http://www.diagnoza.com [dostęp: 10.02.2014].
• Fabisiak A., Kaźmierczak A. (2012), Ocena poziomu wyżywienia gospodarstw domowych pracowników i rolników w Polsce za pomocą syntetycznego wskaźnika poziomu wyżywienia, ”Journal of Agribusiness and Rural Development”, No. 2(24).
• Głowicka-Wołoszyn R., Kozera A., Stanisławska J. (2014), Przestrzenne zróżnicowanie samozaopatrzenia w gospodarstwach domowych w Polsce, „Marketing i Rynek”.
• Goryńska-Goldmann E., Sznajder M. (2005), Zróżnicowanie w sposobie odżywiania się bogatych i biednych kategorii społecznych w Polsce, „Roczniki Naukowe SERIA”, nr 7(3).
• Janoś-Kresło M. (2012), Inwestowanie w rozwój kapitału ludzkiego przez polskie gospodarstwa domowe, „Konsumpcja i Rozwój”, nr 2.
• Słaby T. (red.) (2006), Konsumpcja elit ekonomicznych w Polsce – ujęcie empiryczne, SGH w Warszawie, Warszawa.
• Słaby T. (2007), Poziom życia i jakość życia (w:) Panek T. (red.), Statystyka społeczna, PWE, Warszawa. Ubóstwo w Polsce w świetle badań GUS (2013), GUS, Warszawa.
• Wysocki F. (2010), Metody taksonomiczne w rozpoznawaniu typów ekonomicznych rolnictwa i obszarów wiejskich, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Poznań.
• Zalega T. (2012), Konsumpcja – determinanty, teorie, modele, PWE, Warszawa.