Potrzeba edukacji w zakresie kultury bezpieczeństwa informacyjnego

• Authors: Batorowska Hanna

Title variants

EN

The need for education in the field of information security culture

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Rozumienie potrzeby kształtowania kultury bezpieczeństwa informacyjnego wiąże się z postrzeganiem społeczeństwa jako zbiorowości funkcjonującej w warunkach permanentnego ryzyka i niepewności oraz płynności życia, w którym – jak pisze Zygmunt Bauman – żadne struktury nie zachowują zbyt długo swojego kształtu i stabilnego kursu. W artykule odniesiono się do potrzeby kształcenia w zakresie kultury bezpieczeństwa informacyjnego na poziomie akademickim, akcentując w tej edukacji znaczenie kultury informacyjnej i kompetencji informacyjnych. Jako przykład dobrej praktyki w tym zakresie przywołano zajęcia realizowane w ramach specjalności Bezpieczeństwo informacyjne w sektorze publicznym na studiach magisterskich w Instytucie Bezpieczeństwa i Edukacji Obywatelskiej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Uznano za konieczne włączenie treści z tego obszaru do programu studiów nie tylko na kierunku bezpieczeństwo narodowe, aby w ten sposób wesprzeć działania państwa mające na celu kształtowanie odporności społeczeństwa na ataki informacyjne. Biblioteki uczelniane mogą w tym obszarze współpracować z jednostkami dydaktycznymi i same realizować część ćwiczeń, np. w zakresie bezpiecznego korzystania z zasobów informacyjnych oraz indywidualnego zarządzania informacją, które daje podmiotowi możliwość, między innymi zabezpieczenia się przed manipulacją w środowisku płynnej inwigilacji.

EN

Understanding the need to shape a culture of information security is associated with the perception of society as a collective operating under conditions of permanent risk and uncertainty and the fluidity of life, in which, as Zygmunt Bauman writes, no structures maintain their shape and stable course for too long. The article refers to the need for education in the field of information security culture at the academic level, emphasizing in this education the importance of information culture and information competence. As an example of good practice in this area, classes were taught as part of the Information security in the public sector in master’s studies at the Institute of Safety and Citizenship Education of the Pedagogical University of Krakow. It was considered necessary to include content from this area in the study program, not only in the direction of national security, in order to support state actions aimed at shaping the resilience of the society to information attacks. University libraries can cooperate with didactic units in this area and implement some of the exercises themselves, eg. in the area of safe use of information resources and individual information management that provides the entity with the possibility of, among others, securing against manipulation in a liquid surveillance environment.

Keywords

PL

kultura bezpieczeństwa informacyjnego; bezpieczeństwo informacyjne; edukacja dla bezpieczeństwa; świadomość informacyjna; kultura informacyjna

EN

information security culture; information security; education for security; information awareness; information culture

• Publisher: Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach
• Journal: Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy
• Year: 2018
• Issue: 2(52)
• Pages: 70-85

Contributors

author

Batorowska Hanna

• Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Instytut Bezpieczeństwa i Edukacji Obywatelskiej (zmiana nazwy w 2018 r. na Instytut Nauk o Bezpieczeństwie)

References

• Arnoldi, J. (2011). Ryzyko. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
• Bartoszek, A. (2015). O światłach biblioteki – społeczne funkcje akademickiej książnicy. W: D. Pawelec, M. Waga, J. Witek (red.), Światła biblioteki otwartej : rola biblioteki akademickiej w kształtowaniu społeczeństwa obywatelskiego (s. 5-20). Katowice: Oficyna Wydawnicza WW : Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka.
• Batorowska, H. (2018a). Indywidualne zarządzanie informacją zabezpieczeniem przed manipulacją w środowisku płynnej inwigilacji. Edukacja-Technika-Informatyka, 1, 135-143.
• Batorowska, H. (2018b). Kształcenie w obszarze bezpieczeństwa informacyjnego. W: M. Kozielska (red.), Edukacja XXI wieku. Procesy edukacyjne w dobie globalizacji, społeczeństwa informacyjnego i zmian na rynku pracy. Poznań: Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa, s. 163-172.
• Batorowska, H. (2018c). Kultura bezpieczeństwa informacyjnego. W: R. Klepka, R. Kopeć, O. Wasiuta (red.), Vademecum bezpieczeństwa (s. 409-414). Kraków: Libron.
• Batorowska, H. (2016). Perceived self-efficacy vs. actual level of training in personal information and knowledge management. A research report. Bibliotheca Nostra, 2, 61-89.
• Batorowska, H. (2017). Przetwarzanie informacji w środowisku jej nadmiarowości i przyspieszenia technologicznego w świetle badań własnych. Edukacja-Technika-Informatyka, 1, 177-191.
• Bauman, Z. (2007). Płynne życie. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Beck, U. (2012). Społeczeństwo światowego ryzyka. W poszukiwaniu utraconego bezpieczeństwa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Beck, U. (2002). Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Cieślarczyk, M. (2015). Kultura informacyjna jako element kultury bezpieczeństwa. W: H. Batorowska (red.), Kultura informacyjna w ujęciu intedyscyplinarnym. Teoria i praktyka (t. 1) (s. 16-28). Kraków: Uniwersytet Pedagogiczny.
• Doktryna Cyberbezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej. (2015). Warszawa: Biuro Bezpieczeństwa Narodowego.
• Filipek, A. (2017). Rola edukacji w kształtowaniu kultury bezpieczeństwa informacyjnego. W:H. Batorowska (red.), Walka informacyjna. Uwarunkowania – Incydenty – Wyzwania (s. 170-180). Kraków: Uniwersytet Pedagogiczny.
• Kamińska-Czubała, B. (2016). Kultura informacyjna użytkowników informacji – problemy i metody badań. W: H. Batorowska, Z. Kwiasowski (red.), Kultura informacyjna w ujęciu interdyscyplinarnym (t. 2) (s. 55-72). Kraków: Uniwersytet Pedagogiczny.
• Kamińska-Czubała, B. (2013). Zachowania informacyjne w życiu codziennym. Informacyjny świat pokolenia Y. Warszawa: Wydawnictwo SBP.
• Lewandowska, A. (2018). Wojna informacyjna a teoria patologii przestrzeni informacyjnej. W: Technologie morskie dla obronności i bezpieczeństwa. Monografia (s. 677-689). Gdańsk-Gdynia: Akademia Marynarki Wojennej.
• Lutostański, M., (2014). Istota i rola kultury bezpieczeństwa w zarządzaniu bezpieczeństwem narodu i państwa. W: A. Filipek (red.), Elementy teorii i praktyki transdyscyplinarnych badań problemów bezpieczeństwa. T. 2, Bezpieczeństwo i kultura bezpieczeństwa w teorii, w badaniach naukowych i w praktyce) (s. 133-154). Siedlce: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego.
• Materska, K. (2012). Wymiary zarządzania informacją indywidualną. W: B. Sosińska-Kalata, E. Chuchro (red.), Społeczeństwo i sieć informacyjna: problemy i technologie (s. 65-79). Warszawa: Wydawnictwo SBP.
• Oleński, J. (2015). Społeczne bezpieczeństwo informacyjne podstawą demokratycznego państwa. Rocznik Kolegium Analiz Ekonomicznych, 36, 13-49.
• Oleński, J. (2006). Infrastruktura informacyjna państwa w globalnej gospodarce. Warszawa: Uniwersytet Warszawski.
• Skrzypczak, B. (2000). Mała społeczność – duża aktywność. Rola edukacji w tworzeniu aktywnych grup społecznych. W: Aktywizacja społeczności lokalnych. Doświadczenia programu Centrów Aktywności Lokalnej czyli CAL po CALu. Warszawa: Centrum Aktywności Lokalnej.
• Statut Stowarzyszenia Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL (tekst jednolity na dzień 15.06.2015). Pobrane 8 września 2018, z: http://www.cal.org.pl/wp-content/uploads/2016/01/STATUT-CAL-obowi%C4%85zuj%C4%85cy-20.01.2016.pdf
• Wrzosek, M. (red.) (2017). Procesy informacyjne w obronności i bezpieczeństwie. Teoria i praktyka. Warszawa: Akademia Sztuki Wojennej.
• Znyk, P. (2011). Propaganda – współczesne oblicza. Technologia zabójstwa medialnego. Łask: Bracia Zybert APR „Gryf”.