Bóg jako absolutna przyszłość. Czy „metafizyka przyszłości” Johna Haughta jest zgodna z wizją biblijną?

• Authors: Duszek Kamil Edward

Title variants

EN

God as the Absolute Future. Is John Haught’s “metaphysics of the future” compatible with the biblical vision?

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

«Istnieć» w jakiś sposób musi oznaczać «ciągle przychodzić». Esse est advenire. Po-wyższe słowa stanowią najlepsze streszczenie metafizyki przyszłości, czyli filozoficzno-teologicznej koncepcji stworzonej przez Johna Haughta. Ten amerykański teolog, czerpiąc z tradycji zapoczątkowanej przez Alfreda Northa Whiteheada oraz Pierra Teilharda de Chardin, doszedł do wniosku, że tym, co najbardziej rzeczywiste jest właśnie przyszłość. Nie chodzi przy tym o przyszłość rozumianą temporalnie, lecz metafizycznie – jest nią ostatecznie sam Bóg, którego nazwać można Absolutną Przyszłością. Wizja ta, według jej autora, posiada głębokie korzenie biblijne. Bóg objawia się bowiem w Biblii jako Pan Obietnicy, którego królestwo nieustannie przychodzi (erchomenos, adventus). Bóg jest także Omegą i w antycypacyjny sposób przyciąga świat ku sobie. Nie możemy jednak zapominać o idei anamnezy, która pojawia się na kartach Pisma Świętego. Kościół wraz z całym stworzeniem nie tylko antycypuje w Absolutnej Przyszłości, ale także na sposób anamnezy uczestniczy w historii zbawienia.

Being must in some way mean the still-to-come. Esse est advenire. These words are the best summary of metaphysics of the future – the concept created by John Haught. This American theologian was inspired by a tradition initiated by Alfred North Whitehead and Pierre Teilhard de Chardin. He concluded that the future is the most real aspect of all be-ing. It is not about the future understood temporally, but metaphysically – it is ultimately God Himself, who can be called the Absolute Future. According to its author, this vision has deep biblical roots. God reveals Himself in the Bible as the Lord of Promise, whose kingdom always arrives (erchomenos, adventus). God is also an Omega – in an anticipa-tory way, He lures the world towards Himself. However, we must not forget the idea of anamnesis, which appears on the pages of Scripture. The Church, with all creation, not only anticipates in the Absolute Future but also participates in the history of salvation in an anamnesis way.

Keywords

PL

John Haught; metafizyka; przyszłość; antycypacja; Bóg; transcendencja

EN

John Haught; metaphysics; future, anticipation; God; transcendence

• Publisher: Wyższe Seminarium Duchowne im. św. Jana Pawła II Diecezji Siedleckiej
• Journal: Teologiczne Studia Siedleckie
• Year: 2020
• Issue: XVII/17
• Pages: 110-127

Dates

published

2021-01-04

Contributors

author

Duszek Kamil Edward

References

• Bielecki, S. (1999). Chrześcijanin i czas według listów św. Pawła, Lublin: KUL.
• Bosak, P.Cz. (2001). Słownik grecko-polski do Nowego Testamentu, Pelplin: Bernardinum.
• Braaten, C.E. (1969). The future of God. The revolutionary dynamics of hope, New York: Harper & Row.
• Conradie, E.M. (2016). «John Haught on original sign: A conversation», HTS Theo-logical Studies, 72 (4), s. 1–10.
• Duszek, K.E. (2019). «Theological insight into the phenomenon of life: The bios as a vestigium Dei», Teologia w Polsce, 13 (1), s. 59-72.
• Góźdź, K. (2011). «Bóg jako istnienie osobowe», Teologia w Polsce, 5 (1), s. 23–29.
• Haught, J.F. (1986). What is God. How to think about the divine, New Jersey: Paulist Press.
• Haught, J.F. (2003). Deeper than Darwin. The prospect for religion in the age of evolution, Boulder: Westview Press, s. 170.
• Haught, J.F. (2007). Christianity and science. Toward a theology of nature, New York: Orbis Books.
• Haught, J.F. (2008). God after Darwin. A theology of evolution, Boulder: Westview Press.
• Haught, J.F. (2010). Making sense of evolution. Darwin, God and the drama of life, Louisville: Westminster John Knox Press.
• Haught, J.F. (2015). Resting on the future. Catholic theology for an unfinished uni-verse, New York – London: Bloomsbury.
• Haught, J.F. (2017). The new cosmic story. Inside our awakening universe, New Heaven: Yale University Press.
• Haught, J.F., Yeager. D.M. (1997), «Polanyi’s finalism», Zygon, 32 (4), s. 543–566.
• Jougan, A. (2013). Słownik kościelny łacińsko-polski, Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia.
• Leon–Dofour, X. (1994). Słownik teologii biblijnej, tłum. K. Romaniuk, Poznań: Pallottinum.
• Lonergan, B.J.F. (1976). Metoda w teologii, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
• Moltmann, J. (1969). Religion, revolution and the future, New York: Scribner.
• Moltmann, J. (1975). The experiment hope, Philadelphia: Fortress Press.
• Moltmann, J. (1995). Bóg w stworzeniu, tłum. Z. Danielewicz, Kraków: Znak.
• Peters, T. (2010). «Constructing a theology of evolution: building on John Haught», Zygon, 45 (4), s. 921-937.
• Rahner, K. (1969). Theological investigation, vol. 6, Baltimore: Helicon Press.
• Schaab, G.L. (2010). «An evolving vision of God», Zygon, 45 (4), s. 897–904.
• Schaab, G.L., Michaud, A.M., Peters, T., Ulanowicz, R.E. (2010). «John F. Haught’s theological contributions», Zygon, 45 (4), s. 897–956.
• Skarga, B. (2002). Ślad i obecność, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Św. Augustyn (1994). Wyznania, tłum. Z. Kubiak, Kraków: Znak.
• Tillich, P. (1996). Prawda jest w głębi, tłum. J.A. Łata, Wrocław: Signum.
• Włodarczyk, S. (1989). Realizacja zbawienia „dziś” w Chrystusie. Sēmeron w sote-riologii Łukasza, Lublin: KUL.
• Zawadzki, A. (2014). Obraz i ślad, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Identifiers

DOI

10.5281/zenodo.4697862