Natura Boga a płeć człowieka

• Authors: Sławomir Kunka

Title variants

EN

The Divine Nature and the Human Sex

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Mężczyzna i kobieta są określeni przez swoją płeć nie tylko na poziomie biologicznym, ale osobowym. Dzięki niej mają zdolność tworzenia communio personarum. Na tej zasadzie także ludzka płciowość uczestniczy w obrazie i podobieństwie człowieka do Boga. Poprzez płeć zostaje udzielony ludziom dar macierzyństwa lub ojcostwa, który swe źródło ma w Bogu. Człowiek jest obrazem swego Stwórcy, ale natura Boga przewyższa wszelkie stworzenia. W Starym i Nowym Testamencie Bóg objawia się człowiekowi, posługując się ludzkim językiem, pojęciami i obrazami. Także język teologii często posługuje się analogią. Gdy Pismo św. nadaje Bogu cechy męskie lub żeńskie, kiedy porównuje miłość Boga do miłości ojca lub matki, to czyni to przez analogię. Użyte porównanie idzie w parze z nie-podobieństwem, gdyż Bóg zawsze jest Inny. Boże ojcostwo i macierzyństwo nie są tego samego poziomu co ludzkie rodzicielstwo. Bóg jest ponad płciowością. Język Biblii, a za nim język teologii, posługuje się kategoriami antropomorficznymi. Mówi się zatem w teologii o odwiecznym rodzeniu, które stanowi element wewnętrznego życia Boga. Jest to rodzenie ponadpłciowe. Nie jest ani męskie, ani kobiece. Jest Boskie ze swej natury. Również o Bożym ojcostwie mówi się w nadludzkim sensie. Chrystus, Syn Boży, objawia Boga jako Ojca właśnie w znaczeniu ponadcielesnym, całkowicie Bożym. W Biblii są także obrazy miłości Boga porównane do miłości macierzyńskiej. Biblia jednak nie nazywa Boga Matką, ale właśnie Ojcem. Tak jest w tekstach modlitw Starego Testamentu i w przekazie Ewangelii (zob. Mk 14, 36). Bóg jest czystym duchem, w którym nie ma miejsca na różnicę płci (KKK 370), ale człowiek, będąc obrazem Boga, realizuje go osobowo poprzez swoją płciowość: jako matka albo ojciec. W związku małżeńskim poprzez communio personarum kobieta i mężczyzna najwyraźniej ujawniają, że są stworzeni na obraz i podobieństwo Jedynego Boga w Trójcy Świętej. Ojcostwo Boga jest źródłem ludzkiego bycia matką czy ojcem. Dlatego dziecko jest przede wszystkim dzieckiem samego Boga, bo wszelkie życie pochodzi jedynie od Boga, a każdy człowiek jest bezpośrednio na Jego obraz. Genealogia każdej osoby ludzkiej w Bogu znajduje swe źródło i tylko w Jego Ojcowskich ramionach może znaleźć dopełnienie (zob. Łk 23, 46 i Ef 1, 20). Człowiek świadomie czerpie z miłości Trójcy Świętej, gdy w Duchu, z pokorą i ufnością, woła do Boga: Ojcze nasz... Tego nauczył człowieka Boży Syn.

EN

The man and woman are expressed by their sex, not only on the biological level, but personal level. They by their sex may form communio personarum. On this principle also the human sexuality participates in image and likeness of man to God. By their sex is given to people the gift of motherhood and fatherhood that originates in God. The man is the image of his Creator, but the divine nature transcends all creatures. In the Old and the New Testament God reveals himself to man, using the human language, terms and images. The theological language often uses an analogy. The Sacred Scriptures give the attributes masculine or feminine to God and compare God's love to a love of father or of mother, doing that by the analogy. This likeness accompanies a no-likeness, because God always is a Different One. The divine fatherhood and motherhood is not the same level as the human procreation. God is among a man's sexuality. The biblical language, and also the language of theology, uses the anthropomorphic categories. The theology says about the eternal generating, that is an element of the interior God's life. This generating among sexuality is not masculine nor feminine. This generating in its very nature is divine. Also the divine fatherhood is among human things. Christ, the Son of God, reveals God as Father in ultra-corporeal meaning. That is the divine meaning. In Sacred Scriptures, too, the God's love is compared to a mother's love. The Sacred Scriptures don't call God Mother, but Father. That is in the text of prayers in the Old Testament and in the Gospel (cf. Mk 14:36). God is pure spirit in which there is no place for the difference between the sexes (CCC 370). However the man, being the image of God, realizes that as the person by his sex: as mother or as father. In marriage by communio personarum the male and the female most clearly show that they are created in the image and likeness of the One God in the Holy Trinity. The divine fatherhood is the source of human being mother or father. This is why the child as a priority is the child of God, because only God gives the life and each man is created directly in His divine image. The genealogy of each human person has the source in God and only in His fatherly arms can be perfection (cf. Lk 23:46 and Eph 1:20). The man possesses knowingly the love from the Holy Trinity, when in Spirit, with a humility and a trust, calls God: our Father... The man has learned it through the Son of God.

Keywords

PL

natura Boga; obraz Boży w człowieku; płeć człowieka; analogiczność języka teologii; ojcostwo i macierzyństwo; Bóg Ojciec; Boże ojcostwo

EN

divine nature; image of God in man; human sex; analogical sense of theological language; fatherhood and the motherhood; God the Father; divine fatherhood

• Publisher: Towarzystwo Naukowe KUL & Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Teologii
• Journal: Roczniki Teologiczne
• Year: 2015
• Volume: 62
• Issue: 2: Teologia dogmatyczna
• Pages: 207-226

Contributors

author

Sławomir Kunka

• Katedra Historii Dogmatów i Teologii Historycznej w Instytucie Teologii Dogmatycznej KUL

References

• Batut J.-P., Czy nazywanie kogoś ojcem nie jest uzurpacją?, tł. L. Balter, „Communio” 2010, nr 2(170).
• Brague R., Czy Bóg Ojciec jest mężczyzną? Refleksja nad męskością i ojcostwem, tł. L. Balter, „Communio” 1999, nr 2(110).
• Chrostowski W., Ludzka cielesność jako obraz Boga, „Collectanea Theologica” 2000, nr 4(70), s. 5-19.
• Denzinger H., Enchiridion symbolorum definitionum et declarationum de rebus fidei et morum. Edizione bilingue sulla 40a edizione, a cura di P. Hünermann, Bologna 20095.
• Di Nicola G.P., Danese A., Mężczyzna i kobieta z perspektywy personalizmu, tł. A. Radziszewska, Lublin 2010.
• Gołębiewski M., Człowiek obrazem i podobieństwem Boga, „Ateneum Kapłańskie” 1987, t. 109, z. 471.
• Granados J., Kapłaństwo: sakrament ojca, tł. M. Składanowski, „Communio” 2010, nr 2(170), s. 47-64.
• Greshake G., Trójjedyny Bóg. Teologia trynitarna, tł. J. Tyrawa, Wrocław 2009.
• Homerski J., Pieśń o stworzeniu człowieka. Refleksje egzegetyczno-teologiczne nad tekstem Rdz 1,26-28 i 2,7.15.18.21-23, „Roczniki Teologiczne” 48(1991), z. 1.
• Krawczyk R., Starotestamentalna idea „obrazu Bożego” w człowieku, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” 31(1984).
• Kunka S., Przeżywanie ojcostwa w nauczaniu bł. Jana Pawła II, „Verbum Vitae” 2011, nr 20, s. 253-284.
• Kunka S., Bóg Stwórcą człowieka, „Roczniki Teologii Dogmatycznej” 3(58)2011, s. 187-199.
• Lizak E., Bóg świętych i feministek, „List” 2009, nr 11.
• Maliszewska A., Pierwsza Osoba Trójcy Świętej w teologii Elizabeth A. Johnson. Analiza „She Who Is...” na tle tendencji teologii feministycznej, „Teologia w Polsce” 2011, nr 1.
• Martin F., Człowiek jako ucieleśniony obraz Boga. Bilans pouczeń Księgi Rodzaju 1, tł. L. Balter, „Communio”1999, nr 2(110).
• May W.E., Theology of the body in context: genesis and growth, Boston 2010.
• Miglietta C., L'Evangelo del matrimonio. Le radici bibliche della spiritualità matrimoniale, Milano 20034.
• Ozorowski E., Obraz Boży, w: Człowiek. Osoba. Płeć, red. M. Wójcik, Łomianki 1998.
• Piotrowski E., Traktat o Trójcy Świętej, w: Dogmatyka, t. IV, red. E. Adamiak i in., Warszawa 2007.
• Rahner K., Podstawowy wykład wiary. Wprowadzenie do pojęcia chrześcijaństwa, tł. T. Mieszkowski, Warszawa 1987.
• Ratzinger J., Bóg i świat. Wiara i życie w dzisiejszych czasach. Z kardynałem Josephem Ratzingerem (Benedyktem XVI) rozmawia Peter Seewald, tł. G. Sowiński, Kraków 2005.
• Ratzinger J. / Benedykt XVI, Jezus z Nazaretu. Cz. 1. Od Chrztu w Jordanie do Przemienienia, tł. W. Szymona, Kraków 2007.
• Ravasi G., Opowieści nieba. Historie, idee, postacie Starego Testamentu, tł. K. Stopa, Kraków 2009.
• Sherwin B.L., Ludzkie ciało a obraz Boży, tł. W. Chrostowski, w: „Dzieci jednego Boga”. Praca zbiorowa seminarium naukowego w Spertus College of Judaica w Chicago (1989) („Kościół a Żydzi i Judaizm”, 2), oprac. i red. W. Chrostowski, Warszawa 1991.
• Strzelczyk G., Traktat o Jezusie Chrystusie, w: Dogmatyka, t. I, red. E. Adamiak i in., Warszawa 2005.
• Szlaga J.B., Imię Boga, w: tenże, Powtórka z Biblii, Pelplin 1998.
• Szlaga J.B., Objawienie ojcostwa Bożego przez Jezusa Chrystusa, w: „Abba”, Ojcze. W stronę wielkiego jubileuszu roku 2000, red. I. Dec, Wrocław 1998, s.39-51.
• Tyrawa J., „Ojciec” jako imię własne Boga – Bóg jako Ojciec, w: „Abba”, Ojcze. W stronę wielkiego jubileuszu roku 2000, red. I. Dec, Wrocław 1998, s.53-74.
• West Ch., Teologia ciała dla początkujących. Podstawy rewolucji seksualnej Jana Pawła II, tł. M. i J. Kaniewscy, Warszawa 2009.
• Wojtyła K., Do młodzieży akademickiej (I), Kraków, kościół Św. Anny, 9-14 kwietnia 1962, w: tenże, Kazania 1962-1978, Kraków 1980.

Identifiers

DOI

10.18290/rt.2015.62.2-12