Szkoła miejscem kształtowania kompetencji moralno-etycznej i kompetencji religijnej

• Authors: Stępkowski Dariusz

Title variants

EN

School as a Place of Formation of Moral-Ethical and Religious Competence

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Ćwierć wieku temu do szkół publicznych w Polsce wróciło nauczanie religii. Równolegle wprowadzona została etyka jako zajęcia alternatywne. Mimo to ciągle nierozstrzygnięte pozostaje pytanie: czy kształtowanie kompetencji uczniów w obu tych zakresach należy do zadań własnych szkoły, czy nie? W niniejszym artykule podjęto próbę udzielenia odpowiedzi na to pytanie. Prezentowane rozważania obejmują trzy rozdziały. W pierwszym określono locus paedagogicus szkoły jako miejsca „sztucznego” nauczania i uczenia się. Następnie wyjaśniono potrzebę właściwego zdeterminowania dziedziny edukacji szkolnej. W trzecim i ostatnim omówiono własną logikę lekcji etyki i religii w nawiązaniu do opracowanych przez niemieckich pedagogów modeli kompetencji moralno-etycznej i kompetencji religijnej, które zdaniem autora mogą być wykorzystane w oświacie polskiej.

EN

A quarter-century ago, religion as a school subject was reintroduced to Polish public schools. Simultaneously, ethics lessons were organized as an alternative to religion ones. However, the problem if the formation of students’ competences in these fields is a responsibility of education system remains unresolved. The article aims to deal with this case. The discussion is divided into three chapters. In the first one, the locus pedagogicus of school is defined as an “artificial” place of teaching and studying. The second one deals with a need to determine the scope of the school curriculum. In the third one, the inner logic of ethics and religion lessons is discussed, with reference to the models of moral-ethical competences and religious competences, which were elaborated by German pedagogues and can be used as far as Polish public education system is concerned.

Keywords

PL

religia; etyka; edukacja; kompetencje; nauczanie-uczenie się

EN

religion; ethics; education; competences; teaching-studying

• Publisher: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
• Journal: Paedagogia Christiana
• Year: 2015
• Volume: 1/35
• Pages: 215-233

Contributors

author

Stępkowski Dariusz

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego

References

• „Raport o nauczaniu religii i etyki w szkole”. Res Humana 4 (2012): 1-32. Dostępny także na: http://www.kulturaswiecka.pl/node/652 (otwarto 9.04.2015).
• Benner Dietrich i in.. Religiöse Kompetenz als Teil öffentlicher Bildung. Paderborn – München – Wien – Zürich: Schöningh Verlag, 2011.
• Benner, Dietrich, Dariusz Stępkowski. „Pedagogika filozoficzna i badania edukacyjne. Próba zrekonstruowania ich powiązań w kontekście aktualnych tendencji rozwojowych”. Kultura i Wychowanie 1 (2014): 9-21.
• Benner, Dietrich, Friedhelm Brüggen. „Die Bildung pädagogischer Urteils- und Handlungskompetenz als Aufgabe des Pädagogikunterrichts im öffentlichen Schulsystem”. W: Die Pädagogische Perspektive. Anstöße zur Bestimmung pädagogischer Bildung und zur Profilierung des Pädagogikunterrichts”, red. Rainer Bolle, Jörg Schützenmeister, 77-98. Baltmannsweiler: Schneider Verlag Hohengehren, 2014.
• Benner, Dietrich i in. „Nauczanie etyki i kompetencja moralna poza wdrażaniem wartości i wychowaniem do cnoty”. Przegląd Pedagogiczny 2 (2011): 9-24.
• Benner, Dietrich, Roumiana Nikolova, Jana Swiderski. „Rozwój kompetencji moralnych jako zadanie lekcji etyki w szkołach publicznych. W sprawie koncepcji badawczej projektu ETiK”. Edukacja. Studia, Badania, Innowacje 3 (2010): 22-35.
• Benner, Dietrich, Roumiana Nikolova. Abschlussbericht zum DFG-Projekt ETiK. Niepublikowany manukrypt. Berlin, 2014.
• Benner, Dietrich i in. „Konstruowanie i testowanie modelu kompetencji religijnych i etycznych (próba porównania)”. Ruch Pedagogiczny 1-2 (2010): 33-43.
• Benner, Dietrich. „Nieprzemijające znaczenie herbartowskiej koncepcji nauczania wychowującego”. Horyzonty Wychowania 7 (2008): 129-144.
• Benner, Dietrich. „Unterricht – Wissen – Kompetenz. Zur Differenz zwischen didaktischen Aufgaben und Testaufgaben”. W: Bildungsstandards. Instrumente zur Qualitätssicherung im Bildungswesen. Chancen und Grenzen – Beispiele und Perspektiven, red. Dietrich Benner, 123-138. Paderborn – München – Wien – Zürich: Verlag Schöningh, 2007.
• Benner, Dietrich. „Wychowanie moralne i konflikt między naśladownictwem a konstruowaniem”. Studia z teorii wychowania 1 (2010): 55-70.
• Dewey, John. Doświadczenie i edukacja. Warszawa: Warszawska Firma Wydawnicza, 2014.
• Herbart, Johann F. „Estetyczne przedstawienie świata jako główne zajęcie wychowania”. Pedagogika Kultury 4 (2008): 13-27.
• Herbart, Johann F. Pedagogika ogólna wywiedziona z celu wychowania. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, 2007.
• Kamińska, Wanda. Metodologiczna konstrukcja dziedziny dydaktyki etyki. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2014.
• Męczkowska, Astrid. „Kompetencja”. W: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 2, red. T. Pilch, 693-696. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, 2003.
• Prange, Klaus. Die Ethik der Pädagogik. Zur Normativität erzieherischen Handelns. Paderborn–München–Wien–Zürich: Verlag Schöningh, 2010.
• Prange, Klaus. Die Zeigestruktur der Erziehung. Grundriss der Operativen Pädagogik. Paderborn–München–Wien–Zürich: Verlag Schöningh, 2005.
• Religia i etyka w edukacji publicznej, red. Józef Krukowski, Paweł Sobczyk, Michał Poniatowski. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2014.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 roku w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach, Dz. U. nr 36, poz. 155 z późn. zm.
• Słownik łacińsko-polski, oprac. K. Kumaniecki. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973.
• Śliwerski, Bogusław. Pedagogika ogólna. Podstawowe prawidłowości. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 2012.
• Willems, Joachim i in.. „Kompetencja religijna jako składowa kształcenia publicznego (wyniki badań)”. Forum Pedagogiczne 1 (2014): 87-122.

Identifiers

DOI

10.12775/PCh.2015.012