Kościół rzymskokatolicki a media: aspekt doktrynalny, prawny i praktyka relacji

• Authors: Machalski Paweł

Title variants

EN

The Roman Catholic Church and the Media: Doctrinal and Legal Aspects and their Practical Implementation

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem opracowania jest analiza wydźwięku wartości chrześcijańskich w polskich mediach, a precyzyjniej – wpływu katolickiej nauki społecznej i tradycji na polskie środki masowego przekazu. Wiele uwagi poświęcono na prezentację stanowiska Stolicy Apostolskiej (prawnomiędzynarodowego reprezentanta Kościoła rzymskokatolickiego) wobec różnego rodzaju massmediów. Dokonano analizy zarówno oficjalnych dokumentów kościelnego Magisterium odnoszących się do poruszanej tematyki, jak i zapisów Konkordatu między Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską z 28 lipca 1993 roku, który jak każda ratyfikowana umowa międzynarodowa stanowi istotny element prawa obowiązującego w Polsce. Poza tym przedstawione zostało polskie ustawodawstwo regulujące rolę i zadania środków społecznego przekazu. Teoretyczną część pracy uzupełnia ustosunkowanie się do prezentowanych w literaturze modeli relacji na linii religia-media. Przez pryzmat tej solidnej teoretyczno-prawnej bazy, autor przyjrzał się praktyce relacji między Kościołem a polskimi mediami i wizerunkowi medialnemu dominującego w Polsce (pod względem liczby wiernych) wyznania. Opracowanie koncentruje się na mediach formalnie świeckich (głównie publicznych), choć została też odnotowana specyfika nadawców oraz wydawców religijnych.

EN

This paper attempts to assess in which way and in how far Christian values find their reflection in Polish mass media, or, more precisely- the influence Catholic social teaching and traditions exert on Polish media. In particular we show the official standpoint represented by the Holy See ( as the representative of the Roman Catholic Church according to international law.) in its relations with mass media. A detailed analysis of the official documents issued by the Canonical Council on this matter was carried out, as well as an investigation of the records of the Concordat between the Holy See and the Polish State signed 28 July 1993, which, like all ratified international agreements, has become an integral part of established Polish law. Furthermore, we present the applicable legal regulations referring to the role and missions of mass media. The theoretical part is rounded out by exemplary models of religion-media interaction as presented in literature. This sound theoretical and legal groundwork completed, the author examined the relation between the Catholic Church and the Polish media in practice and the reputation the most prominent church in Poland ( taking the number of believers as a basis) can enjoy in the media. The investigation focuses on secular media, even though the specificity of religious TV and broadcast stations as well as publishers was taken into account.

Keywords

PL

Kościół rzymskokatolicki, katolicka nauka społeczna, środki masowego przekazu, media, ustawa medialna (o radiofonii i telewizji), Konkordat, The Voice of Poland, modele relacji religia-media, modele relacji państwo-związki wyznaniowe, separacja skoordynowana

EN

Roman Catholic Church, Catholic social teachings, mass media, media law (concerning radio and TV transmitters), Concordat, The Voice of Poland, models of religion/ media relations, state/ religious community relation models, coordinated separation

• Publisher: Wyższa Szkoła Informatyki i Ekonomii TWP
• Journal: Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy, Nauki Społeczne
• Year: 2014
• Issue: 2
• Pages: 35-60

Dates

published

2014

Contributors

author

Machalski Paweł

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

References

• Dekret o środkach społecznego przekazu- Inter mirifica, (w:) Sobór Watykański II: konstytucja, dekrety, deklaracje, pod red. Marii Przybył, Pallotinum, Poznań 2002.
• Jan Paweł II, Internet: nowe forum głoszenia Ewangelii, 12 maja 2002.
• Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polska z 28 lipca 1993 r., Dz.U. 1998 nr 51 poz. 318.
• Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483.
• Paweł VI, Ewangelii nuntiandi, nr 42.
• Ustawa o radiofonii i telewizji z 29 grudnia 1992 r., Dz.U. z 2011 nr 43 poz. 226.
• Baczyński A, Drożdż M., Nie lękajcie się: Jan Paweł II i media, Instytut Dialogu Międzykulturowego im. Jana Pawła II, Kraków 2011.
• Bobinger U., Bóg w globalnej wiosce, rozmowa z arcybiskupem J.P. Foleyem, przewodniczącym Papieskiej Rady ds. Środków Społecznego Przekazu, Wydawnictwo „M”, Kraków 2002.
• Chrapek J., Świat, zbawienie i …telewizja, w rozmowie z: B. Czajkowską i D. Maciejewską, Księgarnia Świętego Jacka, Katowice 2001.
• Dziwisz S., Słowo Metropolity Krakowskiego, [w:] A. Baczyński, M. Drożdż, Nie lękajcie się: Jan Paweł II i media, Instytut Dialogu Międzykulturowego im. Jana Pawła II, Kraków 2011.
• Hoover S. M., Religion in the Media Age, Routledge, Nowy York 2006.
• Klauza K.., Media w nowoczesnej parafii: sugestie pastoralne stare i nowe, Święty Paweł, Częstochowa 2003.
• Komunikacja wiary w trzecim tysiącleciu, pod [red.] S. Dziekońskiego, Wydawnictwo Wszechnicy Mazurskiej, Olecko 2002.
• Krukowski J., Kościół i państwo: podstawy relacji prawnych, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 2000.
• Kulbat W., Kościół a wyzwania demokracji, Wydawnictwo Sióstr Loretanek, Warszawa 1996.
• Lepa A., Wprowadzenie do dekretu o środkach społecznego przekazu, [w:] Sobór Watykański II: konstytucje, dekrety, deklaracje, pod [red.] Marii Przybył, Pallotinum, Poznań 2002.
• Ligęza K., „Areopag” środków społecznego przekazu jako wyzwanie dla ewangelizacji współczesnej kultury w nauczaniu Jana Pawła II, Wydawnictwo Naukowe PAT, Kraków 2000.
• Łęcicki G., Media audiowizualne w nauczaniu Jana Pawła II, Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”, Warszawa 2012.
• Majewski J., Religia, media, mitologia, Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2010.
• Media a Polacy: Polskie media wobec ważnych wydarzeń politycznych i problemów społecznych, pod [red.] K. Pokornej-Ignatowicz, J. Biegówki, S. Jędrzejewskiego, Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Kraków 2012.
• Orędzia papieskie na Światowe Dni Komunikacji Społecznej 1967-2002, [oprac.] M. Lis, Święty Paweł, Częstochowa 2002.
• Piwowarski W., Przedmowa, [w:] Kościół a środki społecznego przekazu, pod [red.] J. Chrapka, Pallotinum, Warszawa 1990.
• Pokorna-Ignatowicz K., Kościół w świecie mediów: historia-dokumenty-dylematy, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2002.
• Sobór Watykański II: konstytucja, dekrety, deklaracje, pod [red.] Marii Przybył, Pallotinum, Poznań 2002.
• Sokołowski M., Kościół katolicki i audiowizualne techniki przekazu wiary, „Przegląd Humanistyczny” 1997, nr 1 (334).
• Sokołowski M., Kościół katolicki wobec mediów. (Re)konstrukcja odniesień, [w:] Media i edukacja w dobie integracji, pod [red.] W. Strykowskiego i W. Skrzydlewskiego, eMPi 2, Poznań 2002.
• Sokołowski M., Kultura, media, komunikacja wiary: wybrane problemy aksjologii w społeczeństwie informacyjnym, Algraf, Olsztyn 2007.
• Sokołowski M., Znaki czasu. Jan Paweł II o środkach społecznego przekazu, [w:] Teoria i praktyka edukacji medialnej, pod [red.] M. Sokołowskiego, Oficyna Wydawnicza „Kastalia”, Olsztyn 2002.
• Soukup P. A., Media and Religion, „Communication Research Trends”, 2002, nr 2.
• Środki społecznego przekazu w misji głoszenia ewangelii pokoju, pod [red.] L. Szota i Z. Kępy, Bonus Liber, Warszawa-Rzeszów 2010.
• Wiśniewski P., Radiofonia i telewizja: narzędzia służące realizacji misji Kościoła. Prawo i praktyka w Polsce: 1989-2008, Wydawnictwo KUL, Lublin 2010.
• Czaczkowska E., Pokrzykiwania nic nie dają, http://www.rp.pl/artykul/727047.html [dostęp30.12.2012].
• List otwarty bp Meringa do ks. Bonieckiego, http://wpolityce.pl/wydarzenia/ [dostęp 30.01.2013].
• Mering W., Odezwa Biskupa Włocławskiego przeciwko promocji satanizmu w TVP, http://www.diecezja.wloclawek.pl/pl/news/20,aktualnosci/ [dostęp 30.01.2013].
• Sąd uchylił uniewinniający wyrok dla „Nergala”, http://wiadomosci.wp.pl/kat,1345,title,Sad-uchylil-uniewinniajacy-wyrok-dla-Nergala,wid,15232867,wiadomosc.html, [dostęp 30.01.2013].
• Zając M., Politycy słowa Bożego. Partie, biskupi i Boże Ciało, „Tygodnik Powszechny” z 24 czerwca 2008 roku, http://tygodnik 2003-2007.onet.pl, [dostęp 27.06.2008].

Identifiers

ISSN

2084-1140