Leksyka wartościująca w obrazie człowieka złego w "Psałterzu Dawidowym" Mikołaja Reja

• Authors: Danuta Kowalska

Title variants

EN

Evaluative vocabulary on image of an evil man in "David’s Psalter" by Mikołaj Rej

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article deals with evaluative vocabulary in the religious language in 16th century. The analysis focuses on the evaluative lexicon used by Rej to form an image of an evil man in "David’s Psalter". The paraphrase used by Rej is rich with varied evaluative expressions in respect of the evil man, mainly adjectival elements. It is clearly visible when compared to earlier medieval translations based on the verbal method of translating which follow the Latin linguistic model which is not diverse. What attracts attention is not only a big number of forms, but also the autonomy of the author’s lexical choices which testifies to the author’s free creation of a stereotypical idea of an evil man, to breaking with the Latin shape of Wulgata and to a search of one’s own way of the art of translation. A tendency to avoid repetitions and to care for the synonymic diversity of the epithets has paved a way in David’s Psalter for rare lexemes unknown to the literary language and for morphological doubles and lexemes formed with the use of rare formants. The material analysed has shown Rej as an artist who creates the text of his translation without any restraints and who applies synonymy as an important tool used to shade the meaning.

Keywords

PL

Mikołaj Rej; "Psałterz Dawidowy"; leksyka wartościująca; obraz człowieka złego

EN

Mikołaj Rej; "David’s Psalter"; evaluative vocabulary; an image of an evil man

• Publisher: Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny
• Year: 2015
• Volume: 14
• Pages: 269-283
• Physical description: oryginalny artykuł

Contributors

author

Danuta Kowalska

• Uniwersytet Łódzki

References

• Bańkowski A., Osobliwy, w: idem, Etymologiczny słownik języka polskiego, t. II, Warszawa 2000.
• Greszczuk B., Antynomia dobra i zła w najstarszym piśmiennictwie religijnym, w: Tysiąc lat polskiego słownictwa religijnego, red. B. Kreja, Gdańsk.
• Greszczuk B., Archetypy starotestamentowe w polskich przekładach psalmów. Problemy lingwistyki stosowanej, Rzeszów 2000.
• Kochan A., „Źwierciadło” Mikołaja Reja. Studium o utworze, Wrocław 2003.
• Kowalska D., Sztuka słowa Mikołaja Reja. Studium stylistycznojęzykowe „Psałterza Dawidowego”, Łódź 2013.
• Koziara S., Pojęcia wartościujące w polskich przekładach psałterza, Kraków 1993.
• Łach S., Kim są nieprzyjaciele w psalmach, w: Księga Psalmów. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz – ekskursy, oprac. ks. S. Łach, [Pismo Święte Starego Testamentu, t. VII, cz. 2], Poznań 1990.
• Ostrowska E., O artyzmie opisów przyrody w Wizerunku Reja, „Język Polski” 1961, z. 4.
• Rospond S., Język i artyzm językowy Jana Kochanowskiego, Wrocław 1961.
• Skubalanka T., Kategoria atrybutu a epitety stylistyczne, w: eadem, Wprowadzenie do gramatyki stylistycznej języka polskiego, Lublin 2000.
• Słownik polszczyzny XVI wieku, red. red. R. Mayenowa, F. Pepłowski, t. I–XXXIV, Wrocław 1965–2010.
• Urbańczyk S., Uwagi o artyzmie Psałterza w przekładzie Jana Kochanowskiego, w: O języku poetyckim Jana Kochanowskiego. Wybór artykułów z „Języka Polskiego”, Kraków 1984.
• Weintraub W., Styl Jana Kochanowskiego, Kraków 1932.
• Ziomek J., Wstęp, do: Jan Kochanowski, Psałterz Dawidów, BN, seria I, nr 174, Wrocław 1960.

Identifiers

DOI

10.18276/sj.2015.14-17

ISSN

1730-4180