Badacz jako gość

• Authors: Anna Horolets

Title variants

EN

Researcher as a Guest

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Do analizy i interpretacji pozycji badacza w terenie w artykule użyto pojęć „gość” i „gościnność”. Jednym z milcząco przyjmowanych założeń podejścia etnograficznego jest gościnność osób badanych wobec antropologa. Korzystając z antropologicznych i filozoficznych koncepcji gościnności, w tekście przedstawiono różne wymiary relacji gospodarz–gość (nierówność, zażyłość i zarządzanie reputacją), dążąc do problematyzacji relacji badacz–badany. Pokazano etyczne i poznawcze konsekwencje usytuowania badacza w pozycji gościa: zacieranie się granic między tym co osobiste a tym co profesjonalne, potencjalny konflikt lojalności oraz nadmierną kontrolę badanych nad badaczem. Rozpatrzona jest także sytuacja braku gościnności i braku dostępu do terenu, którą proponuje się uznać za normę, a nie anomalię w praktyce badawczej antropologa. Celem artykułu jest zaproponowanie bardziej pragmatycznej wizji badań etnograficznych i zwrócenie uwagi na strukturalne uwarunkowania relacji badacz–badany, niebędące wynikiem wyborów etycznych jednostek.

EN

The notions of “hospitality” and “a guest” are used in the article in order to analyze and interpret a researcher’s position during field-work. In an ethnographic approach the hospitality of study subjects towards anthropologists is often taken for granted. Relying on anthropological and philosophical conceptualizations of hospitality, different dimensions of host-guest relation (inequality, intimacy and reputation management) are demonstrated in order to reveal the problematic nature of the conceptualization of ethnographer-study subjects’ relation through the notion of hospitality. The ethical and epistemological consequences of a researcher acting as a guest are shown: the blurring of the boundary between what is personal and what is professional, the potential conflict of loyalties and the excessive control of research subjects over a researcher. The situation of the lack of hospitality – and lack of access to the field – is also presented and viewed as a rule and not an exception of ethnographic methodology. The aim of the article is to propose a more pragmatic vision of ethnographic studies and to draw attention to structural conditionings of ethnographer-research subjects’ relation that are situated beyond the ethical choices of individuals.

Keywords

PL

etnografia; praktyka badawcza; etyka; gościnność; gość

EN

anthropology; research practice; ethics; hospitality; guest

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Przegląd Socjologii Jakościowej
• Year: 2016
• Volume: 12
• Issue: 3
• Pages: 54-69

Contributors

author

Anna Horolets

• Uniwersytet Gdański

References

• Bellier Irene (2006) Antropologia instytucji od mikrokosmosu do społeczeństwa globalnego. Przełożyła Urszula Filimon-Kucharska, [w:] Agnieszka Chwieduk, Adam Pomieciński, red., Francuska antropologia kulturowa wobec problemów współczesnego świata. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 89–117.
• Benedict Ruth (2003) Wzory kultury. Przełożył Jerzy Prokopiuk. Warszawa: Wydawnictwo Muza.
• Buscatto Marie (2008) Who Allowed You To Observe? A Reflexive Overt Organizational Ethnography, „Qualitative Sociology Review”, vol. 4, no. 3 [dostęp 12 marca 2013 r.]. Dostępny w Internecie ‹http://www.qualitativesociologyreview.org/ENG/archive_eng.php›.
• Červinková Hanna (2012) Badania w działaniu i zaangażowana antropologiaedukacyjna. „Teraźniejszość–Człowiek–Edukacja”, t. 1, nr 57, s. 7–18.
• Chomczyński Piotr (2006) Wybrane problemy etyczne w badaniach. Obserwacja uczestnicząca ukryta, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 2, nr 1, s. 68–87 [dostęp 2 lutego 2013 r.].Dostępny w Internecie ‹http://www.qualitativesociologyreview.org /PL/archive_pl.php›.
• Derrida Jacque (2000) Of Hospitality. Przełożyła Rachel Bowlby. Stanford: Stanford University Press.
• Galasińska Aleksandra,Horolets Anna (2010) Migracja jako wielka narracja w zderzeniu z „opowieściami emigranckimi”: przypadek dyskusji o emigracji do Wielkiej Brytanii na forum internetowym [w:] Halina Grzymała-Moszczyńska, Anna Kwiatkowska, Joanna Roszak, red., Drogi i bezdroża. Migracje Polaków w Unii Europejskiej po 1 maja 2004 roku. Analiza psychologiczno-socjologiczna. Kraków: Nomos, s. 55–69.
• Geertz Clifford (2005) Dzieło i życie. Antropolog jako autor. PrzełożyliEwa Dżurak,Sławomir Sikora. Warszawa: Wydawnictwo KR.
• Goffman Alice (2014) On the Run: Fugitive Life in an American City. London, Chicago: University of Chicago Press.
• Hannerz Ulf (1998) Other Transnationals. Perspective Gained from Studying Sideways. „Paideuma”,vol. 44, s. 109–123.
• Herzfeld Michael (1987) „As in your own house”: hospitality, ethnography, and the stereotype of Mediterranean society [w:] David G. Gilmore, ed., Honor and shame and the unity of the Mediterranean. Washington: American Anthropological Association, s. 75–89.
• Herzfeld Michael (2012) Afterword: reciprocating the hospitality of these pages. „Journal of the Royal Anthropological Institute (N.S.)”,vol. 18(S1), s. S210–S217.
• Heuser Eric A. (2012) Befriending the Field: culture and friendships in development worlds. „Third World Quarterly”, vol. 33, no. 8, s. 1423–1437.
• Humphrey Caroline (2012) Hospitality and tone: holding patterns for strangeness in rural Mongolia. „Journal of the Royal Anthropological Institute (N.S.)”, vol. 18(S1), s. S63–S75.
• Irwin Katherine (2006) Into the Dark Heart of Ethnography: The Lived Ethicsand Inequality of Intimate Field Relationships. „Qualitative Sociology”, vol. 29, s.155–175.
• Kleszcz Irena (2004) Wykorzystanie ukrytej obserwacji uczestniczącej w badaniu stylu życia szarej strefy, „Kultura i Społeczeństwo”, t. 2, s. 189–202.
• Kostera Monika (2003) Antropologia organizacji. Metodologia badań terenowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kuper Adam (2005) Kultura: model antropologiczny. Przełożyła Izabela Kołbon. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Mauss Marcel ([1950] 2007) Szkic o darze. Forma i podstawa wymiany w społeczeństwach archaicznych. Przełożył Krzysztof Pomian [w:] Ewa Nowicka, Małgorzata Głowacka-Grajper,red., Świat człowieka, świat kultury.Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 107–168.
• Marcus George E. (1995) Ethnography in/of the world system: The emergence of multi-sited ethnography, „Annual Review of Anthropology”, vol. 24, s. 95–117.
• Miszewski Kamil (2007) Kiedy badacz jest tajnym agentem. O postrzeganiu niejawnej obserwacji uczestniczącej jako etycznie problematycznej, metodach badań ilościowych, zakulisowych wymiarach życia społecznego i ich związku ze wszystkim tym, o czym przed chwilą, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 3, nr 2, s. 33–62 [dostęp 15 marca 2013 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://www.qualitativesociologyreview.org /PL/archive_pl.php›.
• Molz Jennie G. (2013) Cosmopolitans on the Couch. Mobile Hospitality and the Internet, [w:] David Picard, Sonja Buschberger, red., Couchsurfing Cosmopolitans. Can Tourism Make a Better World? Bielefeld: Transcript Verlag, s. 43–64.
• Mowforth Martin,Munt Ian (2003) Tourism and Sustainability. Development and New Tourism in the Third World. 2nd Edition. London,New York: Routledge.
• Neyfakh Leon (2015) The Ethics of Ethnography, „Slate”, 18 czerwca 2015 r., [dostęp 19 sierpnia 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹www. slate.com›.
• Nowak Jacek (2010) Metodologiczne rozterki współczesnych antropologów: obserwacja uczestnicząca w praktyce, „Studia Socjologiczne”, t. 4, nr 199, s.121–145.
• Ortner Sherry R. (1978) Sherpas through their rituals. Cambridge: Cambridge University Press.
• Parry Marc (2015) Conflict Over Sociologist's Narrative Puts Spotlight on Ethnography, „The Chronicle Of Higher Education”, 12 czerwca 2015 r., [dostęp 19 sierpnia 2015]. Dostępny w Internecie: ‹http://chronicle.com/article/Conflict-Over-Sociologist-s/230883/›.
• Pitt-Rivers Julian A. (1968) The stranger, the guest and the hostile host: introduction to the study of the laws of hospitality [w:] John G. Peristiany, ed., Contributions to Mediterranean sociology: Mediterranean rural communities and social change. Paris: Mouton, s. 13–30.
• Pitt-Rivers Julian A. ([1977] 2012) The law of hospitality (Reprint).„HAU: Journal of EthnographicTheory”, vol. 2, no. 1, s. 501–517.
• Plińska Weronika,Rakowski Tomasz (2010) Etnografia jako działanie społeczne/animacja kultury, „Prace Etnograficzne”, z. 38 Antropologia zaangażowana (?) pod red. Filipa Wróblewskiego, Łukasza Sochackiegi i Jakuba Steblika. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 85–95.
• Rao Ursula (2010) News as Culture. Journalistic Practices and the Remaking of Indian Leadership Traditions. New York, Oxford: Berghahn Books.
• Shryock Andrew (2008) Thinking about hospitality, with Derrida, Kant and the Balga Bedouin. „Anthropos”,vol. 103, s. 405–421.
• Stoller Paul (2015) Alice Goffman and the Future of Ethnography, „The Huff Post”, 15 czerwca 2015 r., [dostęp 19 sierpnia 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://www.huffingtonpost.com/paul-stoller/alice-goffman-and-the-future-of-ethnography-_b_7585614.html›.
• Straczuk Justyna (2006) Cmentarz i stół. Pogranicze prawosławno-katolickie w Polsce i na Białorusi, Monografie FNP. Seria Humanistyczna. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Swancutt Katherine (2012) Captive guest: spider webs of hospitality among the Nuosu of Southwest China, „Journal of the Royal Anthropological Institute (N.S.)”,vol. 18(S1), s. S103–S116.
• Wacquant Loïc (2004) Body and soul: Notebooks of an apprentice boxer. New York: Oxford University Press.
• WalczakBartłomiej (2006) AntropologjakoInny. Od pierwszych badań terenowych do wyzwań ponowoczesnej antropologii. Warszawa: Scholar.
• Wedel Janine (2011) Beyond Conflict of Interest: Shadow Elites and the Challenge to Democracy and the Free Market. „Polish Sociological Review”, t. 2, s.149–165.
• Wojdon Joanna (2013) Obraz Polonii Amerykańskiej w polskiej prasie po roku 1989, „Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny”, t. 3, s. 189–212.