Kształt «Zbójców» Schillera na scenach polskich XIX wieku – przekład Jana Nepomucena Kamińskiego

• Authors: Dybizbański Marek

Title variants

EN

Schiller’s «Robbers» on Polish Stages in the 19th Century: The Translation by Jan Nepomucen Kamiński

Abstracts

PL

In the Lviv theater headed by Jan Nepomucen Kamiński, Friedrich Schiller’s The Robbers was part of a theater campaign of Romanticism; even though it was cautious due to censorship and long-winded, the Lviv entrepreneur produced an important staging not only considering the selection of the play itself, but also in staging choices and especially in acting ones. Kamiński’s 1817 (or earlier) translation determined the shape of the German Sturm und Drang masterpiece for Polish theaters for many years. It also influenced the way later translations were staged. A copy preserved in the Lviv Theater Library in Katowice dates from 1864. Although Kamiński’s translation was based on an abridged and revised German version of the drama, prepared in 1781 for a theater in Mannheim and published there, the analyzed copy also contains references suggesting the use of the canonical edition, known from the original printing of the drama and its subsequent editions authorized by Schiller. This late copy, bearing the traces of numerous interventions, though some were probably obliterated by the copyist, suggests original staging solutions that may have been made by the first translator and stage adaptor himself.

Keywords

EN

Friedrich Schiller; Jan Nepomucen Kamiński; manuscript; 19th-century staging

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Pamiętnik Teatralny
• Year: 2020
• Issue: 4(276)
• Pages: 105-129

Contributors

author

Dybizbański Marek

• Uniwersytet Opolski

References

• Albrecht, G. & Mittenzwei, J. (wyb. i oprac.). (1970). Klasycyzm niemiecki: Życie i twórczość Goethego i Schillera (J. Buras et al., tłum.). Warszawa: PWN.
• Biedermann, H. (2001). Leksykon symboli (J. Rubinowicz, tłum.). Warszawa: Muza.
• Dobijanka-Witczakowa, O. (1986). Wstęp. W: F. Schiller. Zbójcy. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Got, J., & Orzechowski, E. (1974). Repertuar teatru krakowskiego 1845-1865. Warszawa: IS PAN.
• Janion, M. (2000). Gorączka romantyczna. Kraków: UNIVERSITAS.
• Jarząbek-Wasyl, D., & Maresz, B. (2019). Archiwum teatru XIX wieku: Ludzie, dokumenty, historie. Kraków: Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana.
• Komorowski, J. (1985). Polskie życie teatralne na Podolu i Wołyniu do 1963 roku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Kowalski, P. (2007). Kultura magiczna: Omen, przesąd, znaczenie. Warszawa: PWN.
• Kurek, K. (1998). Wokół „Myśli o umnictwie dramatycznem”. Poznańskie Studia Polonistyczne V (XXV).
• Lasocka, B. (1967). Aktorzy w teatrze Kamińskiego. Pamiętnik Teatralny, 1, 90-108.
• Lasocka, B. (1967). Teatr lwowski w latach 1800-1842. Warszawa: PIW.
• Lasocka, B. (1992). Dramatopisarstwo Jana Nepomucena Kamińskiego. W: D. Ratajczak (red.). Dramat i teatr postanisławowski. Wrocław: Wiedza o Kulturze.
• Maresz, B. & Szydłowska, M. (1988). Jana Nepomucena Kamińskiego kłopoty z cenzurą. Pamiętnik Teatralny, 3-4, 431-446.
• Marszałek, A. (2007). Wstęp [do:] J. N. Kamiński, Myśli o umnictwie dramatycznym. W: D. Kosiński, A. Marszałek, A. Wanicka, & A. Narębska (wyb. i oprac.). Polskie piśmiennictwo teatralne XIX wieku, tom 1: W stronę praktyki – podręczniki sztuki aktorskiej. Kraków: Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana.
• Raszewski, Z. (1990). Trudny rebus: Studia i szkice z historii teatru. Wrocław: Wiedza o kulturze.
• Szyjkowski, M. (1915). Schiller w Polsce: Studium historyczno-porównawcze. Kraków: Akademia Umiejętności.
• Szyjkowski, M.(1923). Dzieje nowożytnej tragedji polskiej: Typ szekspirowski. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza.
• Żurowski, A. (1967). Szekspiriady polskie. Warszawa: PAX.

Identifiers

DOI

10.36744/pt.133