Luka kreatywności

• Authors: Anna Lipka
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Społecznym celem gospodarki kreatywnej jest – znane już z historii myśli ekonomicznej – dążenie do „ukreatywnienia” jak największego wolumenu czasu jak największej liczby osób. Czas pracy wypełnia wykonywanie czynności zawodowych przewidzianych dla danego zawodu/specjalności. To one (a dokładniej zawody i specjalności ujęte w najnowszej polskiej klasyfikacji: KZiS 2016, opartej na Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08, rekomendowanym do badań w krajach UE przez Eurostat) stanowią obiekt badań. Celem badawczym (poznawczym) jest wykazanie, iż istnieje „luka kreatywności”, tzn. wiele zawodów/specjalności z tej klasyfikacji nie ma charakteru kreatywnego, czyli nie jest zorientowanych na tworzenie wartości poznawczych i/lub estetycznych i/lub pragmatycznych (utylitarnych), zarówno wyróżnianych w psychologii twórczości, jak i uwzględnianych w raportach dotyczących ekonomii kreatywności. Cel metodyczny stanowi opracowanie sposobu pomiaru tak zdefiniowanej „luki kreatywności”. Jako metodę badawczą zastosowano analizę treści wszystkich zawodów/specjalności z KZiS 2016 (w liczbie 2455, ujętych w 10 wielkich grup zawodów i specjalności, 43 dużych, 133 średnich i 445 elementarnych) oraz 15 obszarów gospodarki kreatywnej (reklama, architektura, rynek sztuki, rzemiosło artystyczne, wzornictwo przemysłowe, moda, film, muzyka, sztuki performatywne, przemysł wydawniczy, badania i rozwój, oprogramowanie, zabawki i gry analogowe, radio i telewizja, gry elektroniczne), wyodrębnionych przez J. Howkinsa – jednego z najważniejszych autorów rozważanej problematyki. W przypadku możliwości dokonania przyporządkowania zawodu/ specjalności do któregoś z tych obszarów określano rodzaj tworzonych wartości. W wyniku analizy stwierdzono, iż rodzaje tych wartości (poznawcze, estetyczne, pragmatyczne) niejednokrotnie współwystępują. Następnie przeprowadzono analizę ilościową. Przedstawiono autorską propozycję zoperacjonalizowania „luki kreatywności” jako różnicy pomiędzy 100% a wyrażonym w procentach udziałem zawodów/specjalności kreatywnych (w różnych obszarach) dla grupy wielkiej w KZiS 2016, do której zostały one zaszeregowane. Okazało się, iż tego rodzaju zdefiniowanie „luki kreatywności” jest bardzo użyteczne i dostarcza wiarygodnych wyników. Luka ta dla wszystkich zawodów/specjalności KZiS 2016 wynosi 87,5%. W przypadku aż sześciu grup wielkich: pierwszej (przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy), piątej (pracownicy usług i sprzedawcy), szóstej (rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy), ósmej (monterzy), dziewiątej (pracownicy wykonujący prace proste), dziesiątej (siły zbrojne), stwierdzono, że „luka kreatywności” wynosi 100%. Najniższa jej wielkość występuje dla grupy wielkiej siódmej (78,9%), drugiej (79,2%) i trzeciej (85,8%), czyli dla: robotników przemysłowych i rzemieślników; specjalistów; techników i innego średniego personelu. Najbardziej „nasyconym” kreatywnymi zawodami/specjalnościami jest rzemiosło artystyczne (22,1-procentowy udział w ogólnej liczbie kreatywnych zawodów/specjalności), przemysł wydawniczy (20,8%) oraz badania i rozwój (19,5%). Z pewnością tok przeprowadzonego postępowania badawczego może być doskonalony. Warto byłoby – ze względu na poznawcze walory porównywania wyników w czasie w związku ze stałymi aktualizacjami klasyfikacji zawodów i specjalności – ten tok wystandaryzować, tym bardziej iż określanie kreatywnych zawodów/specjalności jest ważne dla statystyki zatrudnienia w gospodarce kreatywnej, a także – dla poradnictwa zawodowego (kształtowania świadomości osób podejmujących decyzje zawodowe na temat zróżnicowania udziału kreatywnych treści w poszczególnych zawodach/specjalnościach)

Keywords

PL

gospodarka kreatywna; klasyfikacja zawodów i specjalności; wartości twórczości; domeny twórczości; „luka kreatywności”

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Journal: Ekonomia XXI Wieku
• Year: 2017
• Issue: 2 (14)
• Pages: 73-87

Contributors

author

Anna Lipka