Ograniczenia prawa własności w polskim prawie konstytucyjnym

• Authors: Sawicka Diana

Title variants

EN

Limitations of the Property Right in Polish Constitutional Law

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Własność jako prawo podmiotowe o bezwzględnym charakterze nie jest prawem absolutnym i nieograniczonym. Konstytucyjnie zagwarantowane prawo własności może w określonych przypadkach oraz przy zachowaniu odpowiednich przesłanek podlegać ograniczeniom. Zgodnie z brzmieniem art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej konieczność wprowadzenia ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw, w tym prawa własności, jest możliwe tylko przy uwzględnieniu kryterium państwa demokratycznego. Możliwość nienaruszającej istoty prawa ingerencji w prawo własności znalazło również wyraz w art. 64 Konstytucji, zgodnie z którym każdemu przysługuje prawo do własności. Ocena dopuszczalności ingerencji w prawo własności odbywa się świetle niezdefiniowanych w zupełny sposób zasady proporcjonalności oraz zasady istoty prawa własności, co wpływa na sposób rozstrzygania w przedmiocie konstytucyjności danego ograniczenia tego prawa.

EN

The right to property as an implicit subjective right is not an absolute and unlimited. The constitutionally guaranteed right to property may, in certain cases and under appropriate conditions, be restricted. According to the Article 31(3) of the Constitution of the Republic of Poland, the necessity to introduce limitations in the exercise of constitutional freedoms and rights, including the right to property, is only possible if the criterion of a democratic state is taken into account. The possibility of statutory and non-violent interference in the right to property was also expressed in Article 64 of the Constitution, according to which everyone is entitled to the right to property. The assessment of the admissibility of interference in the right to property takes place in the light of undefined in a complete manner the principle of proportionality and the principle of the essence of the property right, which affects the manner of resolving the issue of the constitutionality of a given limitation of this right.

Keywords

PL

prawo własności; własność; ograniczenia prawa własności; ograniczenia praw i wolności; Konstytucja; wywłaszczenie; przepadek rzeczy

EN

right to property; ownership; limitations of the property right; the Constitution; expropriation and forfeiture of things

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2020
• Issue: 4 (56)
• Pages: 309--323

Dates

published

2020-08-31

Contributors

author

Sawicka Diana

• Uniwersytet Marii Curie- Skłodowskiej w Lublinie

References

• Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012.
• Banaszkiewicz B., Konstytucyjne prawo do własności, [w:] M. Wawrzykowski, Konstytucyjne podstawy systemu prawa, red. M. Wawrzykowski, Warszawa 2001.
• Czarnik Z., W sprawie pozaustawowych ograniczeń prawa własności, „Casus” 2001, nr 8.
• Drozd E., Truszkiewicz Z., Gospodarka gruntami i wywłaszczanie nieruchomości. Komentarz, Kraków 1995.
• Dybowski T., Ochrona prawa własności na tle konstytucyjnej koncepcji źródeł prawa w orzecznictwie TK, [w:] Trybunał Konstytucyjny. Księga XV-lecia, red. F. Rymarz, A. Jankiewicz, Warszawa 2001.
• Garlicki L., Uwagi do art. 21 i 64 Konstytucji, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. III, red. L. Garlicki, Warszawa 2005.
• Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2003.
• Igantowicz J., Treść, zakres i wykonanie własności, [w:] Prawo rzeczowe, red. J. Ignatowicz, K. Stefaniuk, Warszawa 2012.
• Jarosz-Żukowska S., Gwarancja ochrony własności i innych praw majątkowych [w:] Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, red. M. Jabłoński, Wrocław 2014.
• Jarosz-Żukowska S., Konstytucyjna zasada ochrony własności, Kraków 2003.
• Kasiński T., Plany zagospodarowania przestrzennego: szczególny tryb nieodpłatnego wywłaszczania nieruchomości?, „Monitor Prawniczy” 1997, nr 3.
• Kociubiński P., Powojenne przekształcenia własnościowe w świetle Konstytucji, Warszawa 2013.
• Łętowska E., Własność i jej ochrona jako wzorzec kontroli konstytucyjności. Wybrane problemy, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2009, nr 4.
• Matusik G., Mienie i jego ochrona na gruncie orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (cz. II) „Rejent” 2005, nr 12.
• Modliński E., Pojęcie interesu publicznego w prawie administracyjnym, Warszawa 1932.
• Pisz M., Ograniczenia własności i gwarancje jej ochrony w polskim prawie konstytucyjnym, Warszawa 2016.
• Sarnecki P., Uwagi do art. 46 Konstytucji [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. III, red. L. Garlicki, Warszawa 2005.
• Stępień-Załucka B., Prawo do własności, innych praw majątkowych oraz dziedziczenia, [w:] Wolności i prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne w Konstytucji RP z 1997 roku, red. H. Zięba-Załucka, Rzeszów 2018.
• Szachułowicz J., Krassowska M., Łukasiewicz A., Gospodarka nieruchomościami. Komentarz, Warszawa 2003.
• Wiącek M., Prawo do własności, [w:] W. Brzozowski, A. Krzywoń, M. Wiącek, Prawa człowieka, Warszawa 2018.
• Winiarski K., Własność a zakres władztwa planistycznego w gminie, [w:] Własność i jej ograniczenia w prawie polskim, red. K. Skotnicki, K. Winiarski, Częstochowa 2004.
• Wojtyczek K., Granice ingerencji ustawodawczej w sferę praw człowieka w Konstytucji RP, Zakamycze 1999.
• Zbiegeń-Turzańska A., Komentarz do art. 140 Kodeksu cywilnego, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, tom I: Przepisy wprowadzające (art. I-LXV PWKC), Część ogólna, Własność i inne prawa rzeczowe (art. 1-352 KC), red. K. Osajda, Warszawa 2013.
• Zoll F., Prawo własności w Europejskiej Konwencji praw Człowieka z perspektywy polskiej, „Przegląd Sądowy” 1998, nr 5.

Identifiers

DOI

https://doi.org/10.15804/ppk.2020.04.16