Do Scientists Seek the Truth?

• Authors: Katarzyna Gurczyńska-Sady

Title variants

PL

Czy naukowcy poszukują prawdy?

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

In this article I try to answer the question if it is true that scientists discover the truth. The question is based on the tradition which the existence of objective truth about reality treats like a myth. I recall the hermeneutics tradition, according to which there is nothing like an objective truth, but there are truths. According to Gadamer, a human being is not the subject who discovers the objective reality, but the interpreter, one who brings out the meaning. On the basis of these framework assumptions I ask two questions. The first of these concerns the object of research for scientists. What is the reality of an interpreter built from? Using a variety of traditions, as referring to Fleck, Wittgenstein and Derrida I give an answer that these are cultural and historical components, not the objects as they are understood in the mathematical sciences. The second question concerns the issue of consciousness of the scientist. In reply I conclude that, despite the fact that the concept of objective truth is empty, it has a character of a white lie. The myth presents in philosophy is false but useful: the conviction of scientists that this myth is true allows for the new meaning to appear.

PL

Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie czy naukowcy odkrywają prawdę? Pytanie to postawione zostaje w oparciu o tradycję, w której istnienie obiektywnej prawdy na temat rzeczywistości jest mitem. Przywołana zostaje tradycja hermeneutyczna, zgodnie z którą istnieją prawdy, a nie prawda. Według Gadamera podmiot nie jest podmiotem poznającym obiektywną rzeczywistość ale interpretatorem, który wydobywa znaczenie, sens w jakim jawi się rzeczywistość. Na bazie tak sformułowanych założeń postawione zostają dwa pytania. Pierwsze z nich dotyczy przedmiotu badań naukowców. Co jest budulcem rzeczywistości interpretatora? Korzystając z różnych tradycji, bo odnosząc się zarówno do Flecka, Wittgensteina, jak i Derridy formułuję odpowiedź, że są to kulturowe i historyczne komponenty, nie zaś przedmioty tak jak się je rozumie w naukach matematycznych. Drugie zaś pytanie dotyczy kwestii świadomości naukowca. Rozważania na ten temat konkluduję twierdzeniem, że mimo tego, że pojęcie prawdy obiektywnej jest puste, przybiera charakter białego kłamstwa. Jest użytecznym – bo pozwalającym by świat ukazał się w pewnym ze swych znaczeń – ale jednak mitem przekonanych o jego prawdziwości naukowców.

Keywords

EN

truth; objective truth; interpretation; scientist; interpreter; meaning; difference; “seeing-as”; thought collective; stylish seeing; Derrida; Fleck; Gadamer; Wittgenstein

PL

prawda; prawda obiektywna; interpretacja; naukowiec; interpretator; znaczenie; różnica; widzenie-jako; kolektyw myślowy; stylowe widzenie; Derrida; Fleck; Gadamer; Wittgenstein

• Publisher: Science Studies Committee, Polish Academy of Sciences
• Journal: Zagadnienia Naukoznawstwa
• Year: 2014
• Volume: 50
• Issue: 4(202)
• Pages: 301-312

Contributors

author

Katarzyna Gurczyńska-Sady

• Instytut Filozofii i Socjologii, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

References

• Derrida J., 1997, Of Grammatology, trans. G.H. Spivak, Baltimore: John Hopkins University Press.
• Fleck L., 1935, Genesis and Development of a Scientific Fact, trans. F. Bradley, T.J. Trenn, Chicago: The University of Chicago Press.
• Gadamer H.-G., 2004, Truth and Method, trans. J. Weinsheimer, D.G. Marshall, London: Continuum.
• Wittgenstein L., 1958, Philosophical Investigation, trans. G.E.M Anscombe, Oxford: Basil Blackwell.