Wytyczne hetmana Wacława Rzewuskiego (1709-1779) dla służby pałacowej. Przyczynek do funkcjonowania rezydencji podhoreckiej w połowie XVIII wieku

• Authors: Paduch Katarzyna

Title variants

EN

Guidelines of the hetman Wacław Rzewuski (1709-1779) for the palace service. A contribution to the functioning of the Podhorce residence in the middle of the 18th century

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

From 1729 the Palace in Podhorce was the residence of Grand Crown Hetman Waclaw Rzewuski (1709-1779). Hetman arranged a magnificent Old Polish magnate residence in the Podhorecki palace, having souvenirs of representatives of the Sobieski family and the Koniecpolski family, as well as a gallery of works of art, an armory and a library. This article is an attempt to present the functioning of the Podhorce residence in the light of the guidance kept in the Book of inventory and instructions of the Podhorce castle from 1745-1754. Among the preserved guidelines, one can distinguish instructions concerning various areas of the functioning of the Podhorce residence, namely: welcoming guests, the kitchen and the table of residence, security, heating and lighting of the palace, as well as the Podhorce stables.

Keywords

EN

Waclaw Rzewuski (1706-1779); Podhorce, palace in Podhorce; functioning of the residence

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
• Year: 2018
• Volume: XXV
• Pages: 249-262

Contributors

author

Paduch Katarzyna

• WNHiS UKSW, Warszawa

References

• Cathalogus des Livres François, w: Księga inwentarzowa i dyspozycji zamku w Podhorcach 1749-1751, 1781, ANKr., Archiwum Sanguszków (dalej: Arch. Sang.), sygn. Podh. II 33, s. 29-35.
• Cathalogus Librorum Latinorum, w: Księga inwentarzowa i dyspozycji zamku w Podhorcach 1749-1751, 1781, ANKr., Arch. Sang., sygn. Podh. II 33, s. 24-29.
• Dyspozycya ImciPa Kozłowskiemu die 19 maij 1754, w: Miscellanea [XVIII wiek], ANKr., Arch. Sang., sygn. Podh. II 230, s. 174-175.
• Dyspozycya Imci Panu Kicerowi die 21 maij 1754 a[nn]o, w: Miscellanea [XVIII wiek], ANKr., Arch. Sang., sygn. Podh. II 230, s. 180-181.
• Dyspozycya JmP. Sidorozkiemu dana wiezdzaiąc z Podhorzec na Chełm do Warszawy die 9 7ibris 1754 A[nn]o., w: Miscellanea [XVIII wiek], ANKr., Arch. Sang., sygn. Podh. II 230, s. 333-334.
• Dyspozycya na dawanie z armat zamku podhoreckiego die 14 Feb[ruarius] 1748 a[nn]o w Podhorcach spisane, w: Księga inwentarzowa i dyspozycji zamku w Podhorcach 1749-1751, 1781, ANKr., Arch. Sang., sygn. Podh. II 33, s. 3-4.
• Dyspozycya świec do zamku podhoreckiego, w: Księga inwentarzowa i dyspozycji zamku w Podhorcach 1749-1751, 1781, ANKr., Arch. Sang., sygn. Podh. II 33, s. 68.
• Dyspozycya względem drew miesięcznych z dnia 20 Juli 1754, w: Księga inwentarzowa i dyspozycji zamku w Podhorcach 1749-1751, 1781, ANKr., Arch. Sang., sygn. Podh. II 33, s. 7.
• Dyspozycya względem drew, w: Księga inwentarzowa i dyspozycji zamku w Podhorcach 1749-1751, 1781, ANKr., Arch. Sang., sygn. Podh. II 33, s. 76.
• Dyspozycya względem expensy owsa i siana, w: Księga inwentarzowa i dyspozycji zamku w Podhorcach 1749-1751, 1781, ANKr., Arch. Sang., sygn. Podh. II 33, s. 75.
• Dyspozycya względem ostrożności od ognia, w: Księga inwentarzowa i dyspozycji zamku w Podhorcach 1749-1751, 1781, ANKr., Arch. Sang., sygn. Podh. II 33, s. 87-88.
• Dyspozycya względem ostrożności od zaciekania deszczem i zawiania śniegiem przez dachy, w: Księga inwentarzowa i dyspozycji zamku w Podhorcach 1749-1751, 1781, ANKr., Arch. Sang., sygn. Podh. II 33, s. 66.
• Dyspozycya względem ostrożności od złodzieja, w: Księga inwentarzowa i dyspozycji zamku w Podhorcach 1749-1751, 1781, ANKr., Arch. Sang., sygn. Podh. II 33, s. 87.
• Dyspozycya względem piwnicy, w: Księga inwentarzowa i dyspozycji zamku w Podhorcach 1749-1751, 1781, ANKr., Arch. Sang., sygn. Podh. II 33, s. 64.
• Dyspozycya względem stołów, tak dla Państwa jako i dla dworzan tudzież względem porcji dla ludzi służących, w: Księga inwentarzowa i dyspozycji zamku w Podhorcach 1749-1751, 1781, ANKr., Arch. Sang., sygn. Podh. II 33, s. 63-64.
• Dyspozycya względem expensy pieniężnej tygodniowej, w: Księga inwentarzowa i dyspozycji zamku w Podhorcach 1749-1751, 1781, ANKr., Arch. Sang., sygn. Podh. II 33, s. 69.
• Księga inwentarzowa i dyspozycji zamku w Podhorcach 1749-1751, 1781, ANKr., Arch. Sang., sygn. Podh II 33. s. 1-92.
• List Wacława Rzewuskiego do syna Seweryna Rzewuskiego z dnia 15 czerwca 1775, w: Listy Wacława Rzewuskiego do syna Wacława, ANKr., Arch. Sang., sygn. Podh. II 152, b.s.
• List Wacława Rzewuskiego do syna Seweryna Rzewuskiego z dnia 9 grudnia 1777, w: Listy Wacława Rzewuskiego do syna Wacława, ANKr., Arch. Sang., sygn. Podh. II 152, b.s.
• List Wacława Rzewuskiego do syna Seweryna Rzewuskiego z dnia 14 grudnia 1775, w: Listy Wacława Rzewuskiego do syna Wacława, ANKr., Arch. Sang., sygn. Podh. II 152, b.s.
• Przydatek do dyspozycyi piwnicy, w: Księga inwentarzowa i dyspozycji zamku w Podhorcach 1749-1751, 1781, ANKr., Arch. Sang., sygn. Podh. II 33, s. 76.
• Rzeczy Pańskie w Podhorcach będące, w: Księga inwentarzowa i dyspozycji zamku w Podhorcach 1749-1751, 1781, ANKr., Arch. Sang., sygn. Podh. II 33, s. 15-39.
• W pałacu Podhoreckim, w: Księga inwentarzowa i dyspozycji zamku w Podhorcach 1749-1751, 1781, ANKr., Arch. Sang., sygn. Podh. II 33, s. 89-92.
• S. J., Jeszcze coś o Podhorcach (list do przyjaciela.), „Rozmaitości”, 1828 , nr 34, s. 279-280.
• Urzędnicy województwa bełskiego i ziemi chełmskiej XIV-XVIII wieku. Spisy, oprac. H. Gmiterek, R. Szczygieł, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1992.
• Aftanazy R., Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, t. 7, Wrocław-Warszawa-Kraków 1995, s. 427-490.
• Bania Z., Pałac w Podhorcach, „Rocznik Historii Sztuki”, 1981, t. 13, s. 97-170.
• Bańburski K., Szpunar A., Zamek w Podhorcach w posiadaniu Rzewuskich i Sanguszków, „Zamoysko-Wołyńskie Zeszyty Muzealne”, 2004, t. 2, s. 139-153.
• Bogucka M, Życie codzienne – spory wokół profilu badań i definicji, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, 1996, nr 3, s.248-253.
• Czapliński W., Długosz J., Życie codzienne magnaterii polskie w XVII wieku, Warszawa 1976.
• Czerniecki S., Compendium ferculorum albo Zebranie potraw, opr. J. Dumanowski, M. Spychaj, Warszawa 2010.
• Czołowski A., Dawne zamki i twierdze na Rusi Halickiej, „Teka Konserwatorska: rocznik Koła C.C. Konserwatorów Starożytnych Pomników Galicji Wschodniej”, 1892, t. 1, s. 96-100.
• Hanaka A., Leon Rzewuski kustosz kolekcji w Podhorcach, „Muzealnictwo”, 2007, nr 48, s. 68-77.
• Kieniewicz K., Rzewuski Wacław Seweryn (1784-1831), w: Polski Słownik Bibliograficzny, t. 34, red. H. Markiewicz, Wrocław-Warszawa-Kraków 1992-1993, s. 180-183.
• Kryczyński W., Zamek w Podhorcach, Złoczów 1894.
• Krzyżewski T., Rzewuski Wacław (1706-1779), w: Słownik Pracowników Książki Polskiej, red I. Treichel, Warszawa- Łódź 1972, s. 781-782.
• Kulesza-Woroniecka I., Współpracownicy Izabeli Branickiej w latach 1771-1808, „Studia Podlaskie”, 2012, t. 20, s. 155-174.
• Maksimowicz K., Hetman Seweryn Rzewuski pod sterami swego ojca Wacława w latach 1774-1779, „Ze skarbca kultury”, 1989, z. 49, s. 149-189.
• Marszalska J. M., Biblioteka i archiwum Sanguszków: zarys dziejów, Tarnów 2000.
• Ostrowski J. K., Petrus J. T., Podhorce: dzieje wnętrz pałacowych i galerii obrazów, Kraków 2001.
• Paduch K., Biblioteka rodowa Rzewuskich h. Krzywda w Podhorcach w XVIII i XIX wieku, mps rozprawy doktorskiej.
• Paduch K., Pałac w Podhorcach w latach 1865-1939. Stan badań i postulaty badawcze, „Seaculum Christianum”, 2016, t. 23, s. 223-231.
• Pijanowski A. P., Podhorce, „Nowa Szkoła”, 1997, nr 9, s. 55-56.
• Pruski W., Dwa wieki hodowli koni arabskich (1778-1978) i jej sukcesy na świecie, Warszawa 1983.
• Słaby A., Rządzicha oleszycka. Dwór Elżbiety z Lubomirskich Sieniawskiej jako przykład patronatu w czasach saskich, Kraków 2014.
• Szymański J., Nauki pomocnicze historii, Warszawa 2012.
• Zielińska Z., Rzewuski Wacław (1706-1779), w: Polski Słownik Biograficzny, t. 34, red. H. Markiewicz, Wrocław-Warszawa-Kraków 1992-1993, s. 169-180.