Czy pluralizm logiczny jest zabobonem? Na margi­ne­sie Józefa Marii Bocheńskiego uwag o zabobonach w logice

• Authors: Czernecka-Rej Bożena

Title variants

EN

Is Logical Pluralism a Superstition? On Joseph Maria Bochenski’s Remarks about Superstitions in Logic

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest analiza Józefa M. Bocheńskiego zabobonów występujących w logice w odniesieniu do żywo współcześnie dyskutowanej w filozofii logiki problematyki pluralizmu logicznego. Koncentruję się na jednym zabobonie, nazwanym hasłowo „relatywizm w logice”, który pojawił się w związku z powstaniem nieklasycznych rachunków logicznych. Rozważam problem, czy pluralizm w logice, rozumiany jako współistnienie wielu (nieskończenie wielu) systemów logicznych, przekreśla jedność logiki i sprzeciwia się jej normatywnemu charakterowi oraz czy z tego faktu można wyprowadzić wniosek o relatywizmie w logice.

EN

The aim of the article is to analyse Joseph M. Bochenski’s superstitions in logic with reference to issues of pluralism in logic, which is widely discussed in the contemporary philo­sophy of logic. I concentrate on a superstition known as “relativity in logic”. It emerged con­temporarily with the construction of non-classical logical calculi. I make an attempt at con­sidering logical pluralism in the sense of co-existence of infinitely numerous logical systems as ruling out the unity of logic and negating its normative nature. I also try to determine if it is possible to deduct relativity in logic from the fact of logical systems pluralism.

Keywords

PL

zabobon; Józef Maria Bocheński; pluralizm w logice; relatywizm

EN

superstition; Józef Maria Bochenski; pluralism in logic; relativism

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Filozoficzne
• Year: 2016
• Volume: 64
• Issue: 2
• Pages: 11-28

Dates

published

2016

Contributors

author

Czernecka-Rej Bożena

• Wydział Filozofii, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

References

• Bocheński, Józef Maria. „Autoprezentacja”. W: Tenże. Logika i filozofia. Wybór pism, red. Jan Parys, VII–XXIX. Warszawa: PWN, 1993.
• Bocheński, Józef Maria. „Logika i ontologia”. W: Tenże. Logika i filozofia. Wybór pism, red. Jan Parys, 106–132. Warszawa: PWN, 1993.
• Bocheński, Józef Maria. Między logiką a wiarą. Z J.I.M. Bocheńskim rozmawia Jan Parys. Montricher: Les Éditions Noir sur Blanc, 1988.
• Bocheński, Józef Maria. „O filozofii analitycznej”. W: Tenże. Logika i filozofia. Wybór pism, red. Jan Parys, 35–49. Warszawa: PWN, 1993.
• Bocheński, Józef Maria. „Ogólny sens i charakter logiki współczesnej”. W: Tenże. Logika i filozofia. Wybór pism, red. Jan Parys, 3–21. Warszawa: PWN, 1993.
• Bocheński, Józef Maria. „Pojęcie społeczeństwa wolnego”. W: Tenże. Logika i filozofia. Wybór pism, red. Jan Parys, 150–161. Warszawa: PWN, 1993.
• Bocheński, Józef Maria. „Rozwój logiki formalnej”. W: Tenże. Logika i filozofia. Wybór pism, red. Jan Parys, s. 22-34. Warszawa: PWN, 1993.
• Bocheński, Józef Maria. Sto zabobonów. Krótki filozoficzny słownik zabobonów. Warszawa: Officyna Liberałów, 1988.
• Bocheński, Józef Maria. Współczesne metody myślenia. Poznań: W drodze, 1992.
• Carnap, Rudolf. Logiczna składnia języka, tł. Barbara Stanosz. Warszawa: PWN, 1995.
• Czernecka-Rej, Bożena. Pluralizm w logice. Studium z filozofii logiki. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2014.
• Jugnet, Louis. La pensée de Saint Thomas d’Aquin. Paris: Nouvelles Editions Latines, 1999.
• Kamiński, Stanisław. „Logika współczesna a filozofia”. Roczniki Filozoficzne 9 (1961), 1: 49–84.
• Kamiński, Stanisław. „O zastosowaniach logiki współczesnej do metafizyki klasycznej”. W: Z teorii i metodologii metafizyki, red. Stanisław Kamiński i Mieczysław A. Krąpiec, 273–294. Lublin: TN KUL, 1962.
• Kamiński, Stanisław. „Co daje stosowanie logiki formalnej do metafizyki klasycznej?” Roczniki Filozoficzne 12 (1964), 1: 107–112.
• Kamiński, Stanisław. „Aksjomatyzowalność klasycznej metafizyki ogólnej”. Studia Philosophiae Christianae 1 (1965), 2: 103–116.
• Kamiński, Stanisław. Jak filozofować? Studia z metodologii filozofii klasycznej, red. Tadeusz Szubka. Lublin: TN KUL, 1989.
• Kiczuk, Stanisław. „Przedmiot logiki formalnej w ujęciu Józefa M. Bocheńskiego”. Roczniki Filozoficzne 46–47 (1998–1999), 1: 69–87.
• Lechniak, Marek. „J.M. Bocheńskiego zastosowanie logiki w analizie filozoficznej a współczesna formalna ontologia stosowana”. W: Poza logiką jest tylko absurd. Filozofia Józefa Marii Bocheńskiego OP, red. Dariusz Łukasiewicz i Ryszard Mordarski, 145–162. Kraków: Fundacja „Dominikańskie Studium Filozofii i Teologii”, 2014.
• Poza logiką jest tylko absurd. Filozofia Józefa Marii Bocheńskiego OP, red. Dariusz Łukasiewicz i Ryszard Mordarski, 145–162. Kraków: Fundacja „Dominikańskie Studium Filozofii i Teologii”, 2014.
• Ryle, Gilbert. Logika formalna i nieformalna. W: Filozofia logiki, red. Jan Woleński, 79–95. Warszawa: Wydawnictwo Spacja – Fundacja Aletheia, 1997.
• Stępień, Antoni B. „Józef Maria (Innocenty) Bocheński OP i jego ABC Tomizmu”. W: Tenże. Studia i szkice filozoficzne, t. II, 198–215. Lublin: RW KUL, 2001.
• Woleński, Jan. „Józef M. Bocheński i Koło Krakowskie”. W: Poza logiką jest tylko absurd. Filozofia Józefa Marii Bocheńskiego OP, red. Dariusz Łukasiewicz i Ryszard Mordarski, 29–46. Kraków: Fundacja „Dominikańskie Studium Filozofii i Teologii”, 2014.

Identifiers

DOI

10.18290/rf.2016.64.2-2