Poszukiwanie ofiar systemu komunistycznego w Polsce. Doświadczenia i perspektywy

• Authors: Szwagrzyk Krzysztof

Title variants

EN

Search for the victims of the communist system in Poland. Experiences and perspectives

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W latach 1944-1956 liczba straconych na podstawie wyroków sądowych, zmarłych i zamordowanych wyniosła nie mniej niż 50 tysięcy osób, z czego co najmniej kilkanaście tysięcy było skutkiem podjętych przez nich walki i oporu przeciwko komunizmowi. Grzebano ich skrycie w utajnionych i w większości nieznanych do dziś miejscach. Z mocy prawa ich poszukiwanie, odnajdywanie, ekshumacje i identyfikacje genetyczne są statutowymi obowiązkami Instytutu Pamięci Narodowej. Proces poszukiwań nieznanych miejsc pochówku ofiar totalitaryzmów powinien być realizowany przez struktury państwa przy wydatnym współdziałaniu ośrodków naukowych, przy niezbędnych nowych regulacjach prawnych ograniczających niekontrolowane działania prowadzone przez pozainstytucjonalnych animatorów poszukiwań.

EN

In the years 1944-1956, the number of individuals executed based on court judgments, murdered or who died of other, unspecified causes amounted to no less than 50 thousand, with at least 10 thousand or more of these deaths resulting from the involvement of the victims in the struggle and resistance against communism. The victims were interred in secrecy, with no information given as to the place of their burial, so that even today, in most cases, the location of their bodies remains unknown. Under the provision of applicable laws, the Institute of National Remembrance engages in the search, exhumation and identification of the bodies on the basis of DNA analysis. The efforts to locate the burial sites of the victims of the totalitarian regimes should be led by government institutions in strict cooperation with research institutions; in this regard, new legal regulations are necessary in order to limit the uncontrolled search operations conducted by non-institutional parties.

Keywords

PL

komunizm; ofiary terroru; pochówki; poszukiwania; badania genetyczne; Instytut Pamięci Narodowej

EN

communism; victims of terror and persecution; burials; searches; genetic analysis; Institute of National Remembrance

• Publisher: Narodowy Instytut Dziedzictwa
• Journal: Ochrona Zabytków
• Year: 2017
• Issue: 2
• Pages: 99-108

Dates

published

2017

Contributors

author

Szwagrzyk Krzysztof

• historyk, Instytut Pamięci Narodowej
• historian, Institute of National Remembrance

References

• Courtois S., Werth N., Panné J.L., Paczkowski A., Bartošek K., Margolin J.L., Czarna księga komunizmu. Zbrodnie, terror, prześladowania, Warszawa 1999.
• Kawecki J., Szwagrzyk K., Szleszkowski Ł., Thannhäuser-Wójcik A., Współpraca medyka sądowego z Instytutem Pamięci Narodowej – opis przypadku, [w:] XV Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Medycyny Sądowej i Kryminologii. Gdańsk, 6-18 września 2010, plakat, streszczenia.
• Łabuszewski T. (red.), Śladami zbrodni. Przewodnik po miejscach represji komunistycznych lat 1944-1956, Warszawa 2012.
• Ławrynowicz O., Żelazko J. (red.), Archeologia totalitaryzmu. Ślady represji 1939-1956, Łódź 2015.
• Poleszak S., Wnuk R., Zarys dziejów polskiego podziemia niepodległościowego 1944-1956 [w:] Wnuk R., Poleszak S., Jaczyńska A., Śladecka M. (red.), Atlas polskiego podziemia niepodległościowego 1944–1956, Warszawa-Lublin 2007, s. XXXIX-LVI.
• Szejnert M., Śród żywych duchów, Kraków 2012.
• Szwagrzyk K., Ślad miał po nich zaginąć, „Gość Niedzielny” 2010, nr 44, 7 listopada (dodatek historyczny IPN).
• Szleszkowski L., Thannhauser A., Kawecki J., Szwagrzyk K., Świątek B., Reconstruction of methods of execution of the death penalty by shooting in the years 1949-1954 based on exhumation research of “prison fields” in Osobowicki Cemetery in Wroclaw Part I – historical outline and results of research conducted prior to exhumations performed in 2011, „Archiwum Medycyny Sądowej i Kryminologii” 2012, nr 62 (1), s. 14-20.
• Szleszkowski Ł., Thannhauser A., Kawecki J., Szwagrzyk K., Świątek B., Reconstruction of methods of execution of the death penalty by shooting in the years 1949-1954 based on exhumation research of “prison fields” in Osobowicki Cemetery in Wro¬claw Part II – analysis of gunshot injuries and an attempt at reconstructing the course of execution, „Archiwum Medycyny Sądowej i Kryminologii” 2012, nr 62 (2), s. 87-97.
• Szleszkowski Ł., Thannhauser A., Kawecki J., Szwagrzyk K., Jurek T., Gunshot wounds (resulting from execution) of exhumed victims of the communist regime in Poland, „Legal Medicine” 2014, nr 16, s. 201-207.
• Szleszkowski Ł., Thannhauser A., Szwagrzyk K., Konczewski P., Kawecki J., Świątek B., Exhumation research concerning the victims of political repressions in 1945-1956 in Poland: a new direction in forensic medicine, „Forensic Science International” 2014, t. 235, s. 103.e1-103.e6.
• Szleszkowski Ł., Thannhäuser A., Szwagrzyk K., Jurek T., Poszukiwania masowych grobów żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych zamordowanych we wrześniu 1946 r. na Opolszczyźnie – wyniki badań sądowo-medycznych, „Archiwum Medycyny Sądowej i Kryminologii” 2015, nr 65, s. 17-36.
• Szleszkowski Ł., Thannhäuser A., Szwagrzyk K., Jurek T., The possibility of establishing causes of death on the basis of the exhumed remains of prisoners executed during the communist regime in Poland: the exhumations at Powązki Military Cemetery in Warsaw, „International Journal of Legal Medicine” 2015, nr 129 (4), s. 801-806.
• Szleszkowski Ł., Szwagrzyk K., Thannhäuser A., The polish experience in the search for the graves of the victims of communism, „Archival Bulletin” 2016, nr 16, s. 160-169.
• Szwagrzyk K., Wykorzystywanie zwłok więźniów do celów medycz¬nych na przykładzie działań Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego we Wrocławiu, „Biuletyn Informacyjny AK” 2003, nr 72 (76), s. 12-14.
• Szwagrzyk K., Kwatery więzienne Cmentarza Osobowickiego we Wrocławiu, „Biuletyn IPN” 2003, nr 7 (30), s. 19-28.
• Szwagrzyk K., Ekshumacje w działaniach Oddziału IPN we Wrocławiu, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 2007, nr 4, s. 40-48.
• Szwagrzyk K., Pola śmierci. Kwatery ofiar terroru komunistycznego na Cmentarzu Osobowickim we Wrocławiu, „Imponderabilia. Biuletyn Piłsudczykowski” 2011, nr 2, s. 38-45.
• Szwagrzyk K., Państwo spełnia swoją powinność, „Debata” 2012, nr 2.
• Szwagrzyk K., Ossowski A., Szleszkowski Ł., Poszukiwania miejsc pochówków i metoda identyfikacji ofiar komunizmu w Polsce, „Dzieje Najnowsze” 2013, t. 45, nr 4, s. 199-207.
• Szwagrzyk K., Kwatera „Ł”, „Zeszyty Historyczne WiN-u” 2013, nr 38, s. 159-180.
• Szwagrzyk K., „Łączka” – narodowy panteon, „Ekspresje” 2014, t. 5, s. 82-89.
• Szwagrzyk K. „Łączka” – zbiorowa mogiła Żołnierzy Wyklętych/ Niezłomnych, „Wyklęci. Ogólnopolski kwartalnik poświęcony Żołnierzom Wyklętym” 2016, nr 2, s. 217-220.
• Szwagrzyk K., Bohaterowie pod cmentarnym murem, „Nasz Dziennik” 2016, 1 marca.
• Szwagrzyk K., Poszukiwania i odnalezienie szczątków mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”, „Wyklęci. Ogólnopolski kwartalnik poświęcony Żołnierzom Wyklętym” 2016, nr 1, s. 131- 139.
• Szwagrzyk K., Z ryngrafami na piersi, „Polska Zbrojna” 2016, 1 marca.
• Trzciński M. (red.), Archeologia sądowa w teorii i praktyce, Warszawa 2013.
• Zalewska A.I. (red.), Archeologia współczesności, Warszawa 2016.

Identifiers

ISSN

0029-8247