Skutki uznania abuzywności postanowienia umowy w kontroli incydentalnej

• Authors: Wyżykowski Bartosz

Title variants

EN

Effects connected with a finding of unfairness of a contract term by a court in an incidental proceeding

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł analizuje obowiązujące przepisy, judykaturę (w szczególności aktualne orzecznictwo TSUE) oraz poglądy doktryny odnoszące się do problematyki związanej z określeniem skutków uznania postanowienia umowy jako nieuczciwego, w kontroli incydentalnej. Przedmiotem rozważań są zatem problemy praktyczne pojawiające się w sytuacji, w której postanowienie umowy ma charakter nieuczciwy, z czym mogą się wiązać restytucyjne roszczenia konsumenta. Celem artykułu jest również rozważenie dopuszczalności, a także wad i zalet, stosowania przez sąd wybranych mechanizmów i instrumentów, które mogłyby służyć do zastąpienia luki w umowie spowodowanej uchyleniem nieuczciwego postanowienia umowy. W związku z tym podejmowana jest próba opisania i analizy mechanizmu określanego w doktrynie mianem redukcji utrzymującej skuteczność.

EN

The article analyses regulations, as well as judical and scientific opinions in regard to the problematic aspects on how the fact that a consumer contract contains one or more unfair terms effects such a conract. The research mainly concentrates on the effects of a judgement of a competent court in the indvidual case of a consumer. Also, very important is the current judicature of the Court of Justice of the European Union and its impact on the interpretation of polish regulations in the subject matter. Morover, subject of consideration are practical difficulties as well as questions regarding the restitutory effects which may be connected with a finding of unfairness of contract terms by a court. Finally, aim of the article is to analyse the admissibility of various instruments the courts may seek to make use of in order to substitute or fill out the gap caused by a finding of unfairness of a term and determine the advatages and disadvantages of such instruments.

Keywords

PL

ochrona konsumenta; umowy konsumenckie; nieuczciwe postanowienia umowy; skutki restytucyjne

EN

consumer protection; consumer contracts; unfair contract terms; restitutory effects

• Publisher: Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania
• Journal: internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny
• Year: 2017
• Volume: 6
• Issue: 8
• Pages: 76-98

Dates

published

2017-12-31

printed

2017-12-31

Contributors

author

Wyżykowski Bartosz

• Radca prawny; zastępca dyrektora Wydziału Klienta Rynku Bankowo-Kapitałowego w Biurze Rzecznika Finansowego. Artykuł prezentuje poglądy autora i nie powinien być traktowany jako stanowisko innych podmiotów, organów lub instytucji

References

• Bławat, M. i Pasko, K. (2016). O zakresie zachowania mocy wiążącej umowy po eliminacji klauzul abuzywnych. Transformacje Prawa Prywatnego, 3.
• Cudna-Wagner, A. i Miąskiewicz, B. (2015). „Czy Sąd Najwyższy rzeczywiście złamał prawo". Odpowiedź na glosę do wyroku Sądu Najwyższego w sprawie mBanku. Dziennik Gazeta Prawna, 11.09.2015. Pozyskano z: https://finanse.uokik.gov.pl/chf/kalendarium/odpowiedz-na-glose-do-wyroku-sadu-najwyzszego-w-sprawie-mbanku.
• Cudna-Wagner, A. i Miąskiewicz, B. (2016). Kredyty walutowe: uznanie kursów franka z tabeli banku za abuzywne nie powoduje nieważności umowy. Rzeczpospolita, 20.09.2016. Pozyskano z: http://www.rp.pl/Opinie/309209999-Kredyty-walutowe-uznanie-kursow-franka-z-tabeli-banku-za-abuzywne-nie-powoduje-niewaznosci-umowy.html#ap-2.
• Czabański, J. (2015). Glosa do wyroku SN z 14.05.2015 r. (II CSK 768/14). Pozyskano z: https://pomocfrankowiczom.pl/?p=588.
• Czech, T. (2016). Odpowiedzialność banku za stosowanie abuzywnej klauzuli zmiennego oprocentowania, Glosa do wyroku SN z 14 maja 2015 r. (II CSK 768/14). Monitor Prawa Bankowego.
• Gorzko, P. (2013). Glosa do wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 9 września 2004 r. w sprawie Komisja UE VS. Królestwo Hiszpanii C-70/03 (krytyczna). Transformacje Prawa Prywatnego, 1.
• Gniewek, E. I Machnikowski, P. (2017). Kodeks cywilny. Komentarz. (wyd. 8). Warszawa: C.H. Beck/Legalis.
• Grykiel, J. i Lemkowski, M. (2010). Czynności prawne. Art. 56-81 k.c. Komentarz (wyd. 1). Warszawa: C.H. Beck/Legalis.
• Gutowski, M. (2016). Kodeks cywilny. Tom I. Komentarz. Art. 1-44911. Warszawa: C.H. Beck/Legalis.
• Karasek-Wojciechowicz, I. (2017). Wpływ niedozwolonego charakteru klauzul zmiany oprocentowania lub kursu waluty na związanie stron umową kredytu. W: M. Romanowski (red.), Rozdział VIII Życie umowy konsumenckiej po uznaniu jej postanowienia za nieuczciwe na tle orzecznictwa TSUE (wyd. 1). Warszawa: C.H. Beck/Legalis.
• Lehmann, K. (2016). Eliminowanie postanowień niedozwolonych z wykonywanych umów o charakterze ciągłym w obrocie konsumenckim. Pozyskano z: https://www.cars.wz.uw.edu.pl/tresc/konferencje/25/Eliminowanie_postanowien_niedozwolonych.pdf.
• Łętowska, E. (2013). Komentarz do ustawy: Kodeks Cywilny z 23-4-1964 (Dz.U. Nr 16, poz. 93). Opracowanie redakcyjne na podstawie: Prawo zobowiązań – część ogólna (wyd. 2). Warszawa: C.H. Beck/Legalis.
• Namysłowska, M. i Skoczny, T. (2015). Możliwość i sposoby eliminacji z obrotu prawnego postanowień umownych uznanych przez Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów za abuzywne. Ekspertyza naukowa z 27.06.2015. Warszawa: CARS. Pozyskano z: https://www.cars.wz.uw.edu.pl/tresc/badania/07/Ekspertyza_naukowa_dla_ZBP.pdf
• Osajda, K. (2017). Kodeks cywilny. Komentarz (wyd. 17). Warszawa: C.H. Beck/Legalis.
• Pietrzykowski, K. (2013). Kodeks cywilny. Tom I. Komentarz. Art. 1–44910 (wyd. 7). Warszawa: C.H. Beck/Legalis.
• Pietrzykowski, K. (2015). Kodeks cywilny. Tom I. Komentarz. Art. 1–44910 (wyd. 8). Warszawa: C.H. Beck/Legalis.
• Pisuliński, J. (2017). Sankcja zamieszczenia w umowie niedozwolonego postanowienia w świetle dyrektywy 93/13/EWG i orzecznictwa TSUE. W: M. Romanowski (red.), Rozdział II Życie umowy konsumenckiej po uznaniu jej postanowienia za nieuczciwe na tle orzecznictwa TSUE (wyd. 1). Warszawa: C.H. Beck/Legalis.
• Romanowski, M. (2010). W sprawie charakteru i skutków abstrakcyjnej kontroli niedozwolonych postanowień wzorców umownych stosowanych przez przedsiębiorcę. SPP, 3.
• Romanowski, M. (2017). Życie umowy konsumenckiej po uznaniu jej postanowienia za nieuczciwe. W: M. Romanowski (red.), Rozdział I Życie umowy konsumenckiej po uznaniu jej postanowienia za nieuczciwe na tle orzecznictwa TSUE (wyd. 1). Warszawa: C.H. Beck/Legalis.
• Romanowski, M. (2017). Zasada przejrzystości materialnej umowy konsumenckiej. W: M. Romanowski (red.), Rozdział VI Życie umowy konsumenckiej po uznaniu jej postanowienia za nieuczciwe na tle orzecznictwa TSUE (wyd. 1). Warszawa: C.H. Beck/Legalis.
• Safjan, M. i Bosek, L. (2016). Konstytucja RP. Tom II. Komentarz do art. 87–243. Warszawa: C.H. Beck/Legalis.
• Trzaskowski, R. (2011). Wpływ uznania postanowienia wzorca umowy za niedozwolone (art. 47942 k.p.c.) i zakazu jego stosowania na indywidualne stosunki prawne kształtowane z wykorzystaniem tego postanowienia wzorca. W: J. Gudowski, K. Wetiz (red.), Aurea Praxis Aurea Theoria Księga Pamiątkowa Ku Czci Profesora Tadeusza Erecińskiego.Warszawa: LexisNexis.
• Trzaskowski, R. (2013). Skutki sprzeczności umów obligacyjnych z prawem. Rozdział V, Inny niż nieważność skutek sprzeczności umowy z prawem B. Zmiana treści umowy ex lege i związanie stron umową o zmienionej treści 4.Sankcja z art. 3851 § 1 k.c. Warszawa: LexisNexis.
• Wiewiórowska-Domagalska, A. (2015). „Bułgarski standard”. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego w sprawie mBanku. Dziennik Gazeta Prawna, 162, 21.08.2015. Pozyskano z: https://finanse.uokik.gov.pl/chf/kalendarium/glosa-do-wyroku-sadu-najwyzszego-w-sprawie-mbanku.
• Zoll, F. (2000). Kilka uwag na temat tzw. redukcji utrzymującej skuteczność. Transformacje Prawa Prywatnego, 1-2.
• Zoll, F. (2012). DCFR Translation Project, English – Polish. Pozyskano z: http://ec.europa.eu/justice/contract/files/european-private-law_pl.pdf.

Identifiers

ISSN

2299-5749

DOI

10.7172/2299-5749.IKAR.8.6.6