Ponadnarodowa organizacja międzynarodowa a kwestia suwerenności – studium międzynarodowoprawne

• Authors: Kabat-Rudnicka Danuta , Kuźniak Brygida

Title variants

EN

Supranational international organisation and the question of sovereignty – an international legal analysis

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł koncentruje się na pojęciu suwerenności – kategorii analitycznej znajdującej zastosowanie w przypadku państw. Natomiast wraz z pojawieniem się na arenie międzynarodowej nowych aktorów, zwłaszcza organizacji nowego typu, jaką jest Unia Europejska, nasuwa się pytanie, czy jest możliwe zastosowanie suwerenności do innych podmiotów niż państwa. Autorki wychodzą z założenia, że w obszarze nauk społecznych możliwe jest nadanie pojęciu suwerenności pewnego rysu uniwersalności, między innymi po to, by lepiej godzić podejście prawnicze z politologicznym. Celem zaprezentowanych w artykule rozważań jest wskazanie, a w dalszej kolejności nazwanie istotnej cechy UE, jaką może stanowić suwerenność lub jej odpowiednik (roszczenie do suwerenności, autonomia, quasi-suwerenność). Dokonane ustalenia mają prowadzić do lepszego zrozumienia niepaństwowych podmiotów prawa międzynarodowego publicznego, jakimi są organizacje międzynarodowe in genere, a organizacje o charakterze integracyjnym i ponadnarodowym in specie. Artykuł ma charakter analityczno-porównawczy i eksplanacyjny.

EN

The article focuses on the concept of sovereignty – an analytical category applicable to states. However, with the emergence of new actors in the international arena, especially new types of organisations such as the European Union, the question arises: whether it is possible to apply sovereignty to entities other than states. The authors assume that in the area of social sciences, it is possible to give the concept of the sovereignty a certain trait of universality, inter alia, to better reconcile the legal and political science approaches. The aim of this study is to identify and then to define an important feature of the EU, which may be sovereignty itself or its equivalent (autonomy, claim to sovereignty, quasi-sovereignty). The results of the study may lead to a better understanding of non-state subjects of public international law such as international organisations in genere, and organisations of integrational and supranational character in specie. The article is analytical, comparative and explanatory.

Keywords

PL

suwerenność; autonomia; quasi-suwerenność; podmioty prawa międzynarodowego; organizacje międzynarodowe; Unia Europejska

EN

sovereignty; autonomy; quasi-sovereignty; subjects of international law; international organisations; European Union

• Publisher: Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych, Uniwersytet Warszawski
• Journal: Przegląd Europejski
• Year: 2021
• Issue: 2(60)
• Pages: 21-38

Dates

published

2021

Contributors

author

Kabat-Rudnicka Danuta

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

author

Kuźniak Brygida

• Uniwersytet Jagielloński

References

• ABROMEIT Heidrun (2002), Contours of a European Federation, "Regional & Federal Studies", vol. 12, no. 1. https://doi.org/10.1080/714004721
• BARENTS René (2004), The Autonomy of Community Law, The Hague.
• BARNARD Catherine (2012), A proportionate response to proportionality in the field of collective action, "European Law Review", vol. 37, no. 2.
• BARTELSON Jens (2014), Sovereignty as Symbolic Form, London and New York. https://doi.org/10.4324/9781315774909
• BOGDANOWICZ Piotr (2018), Jak Trybunał Sprawiedliwości "aktywował" art. 19 ust. 1 TUE w kontekście praworządności: uwagi na tle sprawy C-64/16, Associação Sindical dos Juízes Portugueses, w: J. Barcz, A. Zawidzka-Łojek (red.), Sądowe mechanizmy ochrony praworządności w Polsce w świetle najnowszego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE, Warszawa.
• CHERNICHENKO Stanislav V. (2014), Sub'ekty mezhdunarodnogo prava, w: S.A. Еgorov (red.), Mezhdunarodnoe pravo, Moskwa.
• CONTARTESE Cristina (2017), The autonomy of the EU legal order in the ECJ's external relations case law: From the "essential" to the "specific characteristics" of the Union and back again, "Common Market Law Review", vol. 54, issue 6.
• CZAPUTOWICZ Jacek (2013), Suwerenność, Warszawa.
• CZAPUTOWICZ Jacek (2015), Labirynty konceptualizowania Unii Europejskiej i suwerenności jej państw członkowskich, "Studia z Polityki Publicznej", nr 3(7). https://doi.org/10.33119/KSzPP.2015.3.1
• EUROPEAN SOVEREIGNTY (2018) "European Constitutional Law Review", vol. 14, issue 1. DOI: https://doi.org/10.1017/S1574019618000123
• GRIMM Dieter (2015), Sovereignty. The Origin and Future of a Political and Legal Concept, New York. https://doi.org/10.7312/grim16424
• GRIMM Dieter (2016), Constitutionalism: Past, Present, and Future, Oxford. https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780198766124.001.0001
• GROSSE Tomasz Grzegorz (2016a), Sovereignty in the European Union: A Critical Appraisal, "The Polish Quarterly of International Affairs", issue 3.
• GROSSE Tomasz Grzegorz (2016b), Suwerenna władza w Europie, "Analiza Instytutu Sobieskiego", nr 81, https://sobieski.org.pl/wp-content/uploads/R081-2016-VIII-Grosse-Suwerenno%C5%9B%C4%87-w-UE.pdf (14.08.2016)
• GROSSE Tomasz Grzegorz (2018), Pokryzysowa Europa. Dylematy Unii Europejskiej, Warszawa.
• INITIATIVE FOR EUROPE. Speech by M. Emmanuel Macron, President of the French Republic (2017), Paris, https://www.diplomatie.gouv.fr/IMG/pdf/english_version_transcript_-_initiative_for_europe_-_speech_by_the_president_of_the_french_republic_cle8de628.pdf (26.09.2017)
• JEDLECKA Wioletta (2013), O konieczności redefinicji pojęcia suwerenności w kontekście integracji europejskiej, "Przegląd Prawa i Administracji", tom 95.
• KEOHANE Robert O., HOFFMANN Stanley (1991), Institutional Change in Europe in the 1980s, in: R.O. Keohane, S. Hoffmann (ed.), The new European Community: decisionmaking and institutional change, Oxford.
• KLABBERS Jan (2009), An introduction to international institutional law, Cambridge. https://doi.org/10.1017/CBO9780511801013
• KONWENCJA WIEDEŃSKA (1969) o Prawie Traktatów sporządzona w Wiedniu dnia 23 maja 1969 r., Dz.U. 1990, nr 74, poz. 439.
• KRANZ Jerzy (2006), Suwerenność w dobie przemian, w: J. Kranz (red.), Suwerenność i ponadnarodowość a integracja europejska, Warszawa.
• KRANZ Jerzy (2014), Suwerenność, w: J. Symonides, D. Pyć (red.), Wielka encyklopedia prawa, Tom IV Prawo międzynarodowe publiczne, Warszawa.
• KRANZ Jerzy (2015), Pojęcie suwerenności we współczesnym prawie międzynarodowym, Warszawa.
• KRASNER Stephen D. (2001), Explaining Variation: Defaults, Coercion, Commitments, w: S.D. Krasner (ed.), Problematic Sovereignty Contested Rules and Political Possibilities, New York. https://doi.org/10.7312/kras12178
• KUŹNIAK Brygida (2012), Przestrzeń operacyjna prawa międzynarodowego publicznego. Perspektywa polska, Warszawa.
• KUŹNIAK Brygida, MARCINKO Marcin, INGELEVIĆ-CITAK Milena (2017), Organizacje międzynarodowe, Warszawa.
• KWIECIEŃ Roman (2004), Suwerenność państwa. Rekonstrukcja i znaczenie idei w prawie międzynarodowym, Kraków.
• KWIECIEŃ Roman (2015a), Interesy indywidualne państw a interesy wspólnotowe w prawie społeczności międzynarodowej. O znaczeniu liberalizmu i komunitaryzmu dla teorii prawa międzynarodowego, Lublin.
• KWIECIEŃ Roman (2015b), Państwo i jego suwerenność a prawo międzynarodowe jako system prawa, w: R. Kwiecień (red.), Państwo a prawo międzynarodowe jako system prawa, Lublin.
• LENAERTS Koen (2014), The Kadi Saga and the Rule of Law within the EU, "SMU Law Review", vol. 67, issue 4.
• MAMMADOV Uzeyir Yu. (2017), Glava VIII. Sub'ekty mezhdunarodnogo prava, w: R.M. Valeev, G.I. Kurdyukov (red.), Mezhdunarodnoye pravo, Moskwa.
• PHILPOTT Daniel (2001), Revolutions in sovereignty. How ideas shaped modern international relations, Princeton, NJ.
• PŘIBÁŇ Jiří (2015), Sovereignty in Post-Sovereign Society. A Systems Theory of European Constitutionalism, London and New York. https://doi.org/10.4324/9781315610085
• ROSICKI Remigiusz (2010), O suwerenności, "Przegląd Naukowo-Metodyczny. Edukacja dla Bezpieczeństwa", nr 4.
• SZEWCZYK Paweł (2018), Euroazjatycкa Unia Gospodarcza. System instytucjonalny i prawny, Toruń.
• VAN ROSSEM Jan Willem (2013), The Autonomy of EU Law: More is Less?, w: R.A. Wessel, S. Blockmans (ed.), Between Autonomy and Dependence. The EU Legal Order under the Influence of International Organisations, The Hague. https://doi.org/10.1007/978-90-6704-903-0_2
• VAN DER WALT Johan (2014), The horizontal effect revolution and the question of sovereignty, Berlin. https://doi.org/10.1515/9783110248036
• VON BOGDANDY Armin (2001), Verfassungsrechtliche Dimensionen der Welthandelsorganisation 1. Teil: Entkoppelung von Recht und Politik, "Kritische Justiz", vol. 34, no. 3. https://doi.org/10.5771/0023-4834-2001-3-264
• WEINERT Matthew S. (2007), Democratic Sovereignty. Authority, legitimacy, and state in a globalizing age, New York. https://doi.org/10.4324/9780203965689
• WILLIAMS Shirley (1991), Sovereignty and Accountability in the European Community, in: R.O. Keohane, S. Hoffmann (ed.), The new European Community. Decisionmaking and institutional change, Oxford.
• WOŚ Jerzy, HNATYSZYN-DZIKOWSKA Anna (2007), Koncepcje suwerenności państwa w sferze polityki gospodarczej w warunkach europejskiej integracji gospodarczej, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny", Zeszyt 1.
• WYROK SĄDU (2005) z dnia 21 września 2005 r., Yassin Abdullah Kadi przeciwko Radzie Unii Europejskiej i Komisji Wspólnot Europejskich w sprawie T-315/01.
• WYROK TRYBUNAŁU (1954) z dnia 21 grudnia 1954 r., Republika Francuska przeciwko Wysokiej Władzy EWWiS w sprawie 1/54.
• WYROK TRYBUNAŁU (1956) z dnia 29 listopada 1956 r., Fédération Charbonnière de Belgique przeciwko Wysokiej Władzy EWWiS w sprawie 8/55.
• WYROK TRYBUNAŁU (1963) z dnia 5 lutego 1963 r., NV Algemene Transport- en Expeditie Onderneming van Gend & Loos przeciwko Nederlandse administratie der belastingen w sprawie 26-62.
• WYROK TRYBUNAŁU (1970) z dnia 17 grudnia 1970 r., Internationale Handelsgesellschaft mbH przeciwko Einfuhr- und Vorratsstelle für Getreide und Futtermittel w sprawie 11/70.
• WYROK TRYBUNAŁU (1971) z dnia 31 marca 1971 r., Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Radzie Wspólnot Europejskich w sprawie 22/70.
• WYROK TRYBUNAŁU (1987) z dnia 9 lipca 1987 r., Republika Federalna Niemiec i inni przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich w sprawach połączonych 281, 283, 284, 285 oraz 287/85.
• WYROK TRYBUNAŁU (2008) z dnia 3 września 2008 r., Yassin Abdullah Kadi i Al Barakaat International Foundation przeciwko Radzie Unii Europejskiej i Komisja Wspólnot Europejskich w sprawach połączonych C-402/05 P oraz C-415/05 P.
• WYROK TRYBUNAŁU (2013) z dnia 18 lipca 2013 r., Komisja Europejska i in. przeciwko Yassin Abdullah Kadi w sprawach połączonych C-584/10 P, C-593/10 P i C-595/10 P.
• WYROK TRYBUNAŁU (2018) z dnia 27 lutego 2018 r., Associação Sindical dos Juízes Portugueses przeciwko Tribunal de Contas w sprawie C-64/16.
• ZETTERQUIST Ola (2012), Out with the New, in with the Old - Neo-Roman Constitutional Thought and the Enigma of Constitutional Pluralism in the EU, in: M. Avbelj, J. Komárek (ed.), Constitutional Pluralism in the European Union and Beyond, Oxford.