Historyczne uwarunkowania odrębności regionu Śląska Opolskiego

• Authors: Kisielewicz Danuta

Title variants

EN

Historical determinants of the Opole Silesia region distinctiveness

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Śląsk Opolski jest regionem historycznego Górnego Śląska. Są to ziemie położone nad górną Odrą, które w średniowieczu tworzyły księstwo opolsko-raciborskie, w czasie pruskiego panowania rejencję opolską, a po 1922 r. prowincję górnośląską (rejencję opolską). W 1950 r. uzyskał status województwa opolskiego. Jest to terytorium o odrębnych granicach, z ludnością związaną wspólnymi doświadczeniami historycznymi. Pełniło ono stołeczną funkcję w czasach księstwa, rejencji i prowincji górnośląskiej. Nie było stolicą regionu w czasach II wojny światowej i w latach 1945-1950. Śląsk Opolski jest również obszarem pogranicza, przechodzącego w swej historii z jednego organizmu państwowego do drugiego, krzyżowania się wpływów politycznych, wymieszania się ludności. Jest regionem o zróżnicowanej strukturze etniczno-kulturowej i narodowościowej. Śląsk Opolski rozumiany dziś jako obszar znajdujący się w granicach województwa opolskiego, posiada własną historię, kulturę i tradycję, a także strukturę ludnościową, którą od zakończenia II wojny światowej tworzą: większość polska, tzw. ludność napływowa oraz ludność rodzima – mniejszość niemiecka i mniejszość narodowo-etniczna śląska.

EN

Opole Silesia is a historical region of Upper Silesia. It is a land situated by the Upper Odra river. In the Middle Ages this region was the Duchy of Opole and Racibórz. Under the Prussian reign it was Opole regency, and after 1922 the province of Upper Silesia (Opole regency). In 1950 Opole region obtained the status of the Opolskie Voivodeship. It is a territory with distinct borders, with a population bound by the common historical experience. It was always a region with individual, distinct space and administration. This region always been a separate, both spatial and administrative unit. The Opole city was the capital during the Duchy period, the regency and the province of Upper Silesia. Only during the Second World War and in the years 1945-1950 Opole was not the capital city. Opole Silesia is borderland area, passing in its history from one state to another, crossing political influence and blending the population. It is a region of diverse ethno-cultural structure and nationality. Opole Silesia, understood today as an area located within the Opolskie Voivodeship, has its own history, culture and tradition, as well as population structure. Since the end of the Second World War, the population consists of: the Polish majority, the so-called new immigrants, and native population - German minority and ethnic Silesia minority.

Keywords

PL

granice Śląska Opolskiego; pogranicze; zróżnicowanie narodowościowe i etniczno-kulturowe; historia Śląska Opolskiego

EN

Opole Silesia; borderland area; history of Opole Silesia; ethnic and national heterogeneity

• Publisher: Uniwersytet Opolski, Instytut Politologii
• Journal: Border and Regional Studies
• Year: 2015
• Volume: 3
• Issue: 1
• Pages: 7-18

Dates

published

2015

Contributors

author

Kisielewicz Danuta

• Uniwersytet Opolski, Instytut Politologii

References

• Berlińska, D. (1998). Stosunki etniczne na Śląsku Opolskim. Śląsk Opolski, nr 29, s. 14− 23.
• b.a. (1998). Biała księga obrony województwa opolskiego A.D. 1998. Opole.
• Czapliński, M., Kaszuba, E., Wąs, G., Żerelik, R. (2012). Historia Śląska. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Dziurok, A., Linek, B. (2011). W Polsce ludowej (1945−1989). W: J. Bahlcke, D. Gawrecki, R. Kaczmarek (red.), Historia Górnego Śląska. Polityka, gospodarka i kultura europejskiego regionu. Gliwice: Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej, s. 267−286.
• Hanich,A. (2011). Droga Śląska Opolskiego do samodzielności kościelnej. W: M. Lis, K. Szczygielski, L. Dróżdż (red. nauk.), Województwo opolskie 1950−2010. Opole: PIN Instytut Śląski, s. 47-72.
• Kaczmarek, R. (2011). II wojna światowa. W: J. Bahlcke, D. Gawrecki, R. Kaczmarek (red.), Historia Górnego Śląska. Polityka, gospodarka i kultura europejskiego regionu. Gliwice: Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej, s. 255−266.
• Kopiec, J. (1998). Diecezja opolska i państwowa administracja terytorialna. Śląsk Opolski, nr 29, s. 49−51.
• Lesiuk, W. (1992). Historyczne uwarunkowania odrębności regionalnej Opolszczyzny. W: S. Malarski (red.), Śląsk Opolski. Region i jego struktura. Opole.
• Lesiuk, W. (1998). Regionalna struktura etniczno-narodowościowa Śląska Opolskiego. Śląsk Opolski, nr 29, s. 10−13.
• Lis, M. (2001). Górny Śląsk. Zarys dziejów do połowy XX wieku. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
• Lis, M. (1998). Historyczne uwarunkowania odrębności Śląska Opolskiego. Śląsk Opolski, nr 29, s. 5−13.
• Lis, M. (1993). Ludność rodzima na Śląsku Opolskim po II wojnie światowej (1945−1993). Opole: PIN Instytut Śląski.
• Lis, M. (2013). Śląsk Opolski w warunkach transformacji ustrojowej państwa od 1989 roku. Opole: PIN Instytut Śląski.
• Lis, M. (2011). Województwo opolskie 1950-2010. Start jednostki administracyjnej. W: M. Lis, K. Szczygielski, L. Dróżdż (red. nauk.), Województwo opolskie 1950−2010. Opole: PIN Instytut Śląski, s. 9− 28.
• Koska, A., Kuźmicka, J. (2013). Ludność w województwie opolskim. Stan i struktura demograficzno-społeczna. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011. Opole: Urząd Statystyczny w Opolu.
• Masnyk, M. (2011). Prowincja górnośląska 1919−1922), W: J. Bahlcke, D. Gawrecki, R. Kaczmarek (red.), Historia Górnego Śląska. Polityka, gospodarka i kultura europejskiego regionu. Gliwice: Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej, s. 219–237.
• Rauziński, R., Szczygielski, K. (2013). Współczesne problemy demograficzne Śląska Opolskiego. Opole: PIN Instytut Śląski.
• Senft, S. (1998). Opole – historyczna stolica regionu. Przeszłość i dzień dzisiejszy. Śląsk Opolski, nr 29, s. 83-86.
• Simonides, D. (1998). Dlaczego Śląsk Opolski jest odrębnym regionem. Śląsk Opolski, nr 29, s. 87−92.
• Szczygielski, K. (2006). Geografia mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce. Ujęcie ilościowe. Opole: PIN Instytut Śląski.
• Wanatowicz, M.W. (2011). Województwo śląskie (1922−1939), W: J. Bahlcke, D. Gawrecki, R. Kaczmarek (red.), Historia Górnego Śląska. Polityka, gospodarka i kultura europejskiego regionu. Gliwice: Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej, s. 238−247.

Identifiers

ISSN

2353-3781