PRZEMIANY W KSZTAŁCENIU NAUCZYCIELI W KONTEKŚCIE WIELOKULTUROWOŚCI I EUROINTEGRACJI

• Authors: Alina Szczurek-Boruta

Title variants

EN

Transformations of teacher training in the context of multiculturalism and euro-integration

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem podjętych rozważań jest uchwycenie niektórych ważnych cech nauczycielskiej edukacji. Ograniczę się do zagadnień, które w największym stopniu wyznaczają szanse i powodzenie w przygotowaniu nauczycieli do pracy. Przywołam cząstkowe wyniki ogólnopolskich badań kandydatów na nauczycieli dotyczące spostrzegania własnego sprawstwa, podejmę próbę odczytania przemian w kształceniu nauczycieli oraz przedstawię propozycję modelu przygotowania nauczyciela do pracy w warunkach wielokulturowości. W poszukiwaniu teoretycznych odniesień do różnych kwestii kształcenia nauczyciela sięgam do dorobku nauk humanistycznych. Tło teoretyczne zagadnień stanowiących główny przedmiot refleksji wyraźnie eksponuje powiązania zagadnień edukacji międzykulturowej z wiedzą zgromadzoną na gruncie pedagogiki, pedeutologii, psychologii, socjologii, antropologii i innych nauk.

EN

The undertaken discussion aims at capturing some important features of teachers’ education. This will be limited to the issues which to the largest extent indicate the chances and success in preparing teachers for their work. Some partial results will be referred to of the studies conducted in Poland among candidates for teachers and concerning the views on their own driving force. An attempt will be made to understand and interpret the transformations in teacher training and a model will be presented of teachers’ preparation for work in multicultural conditions. In search for theoretical references to various issues of teacher training, the output of many humanistic sciences is explored. The theoretical background of the main subject of reflection clearly exposes the relations between intercultural education and the knowledge gained in the field of pedagogy, pedeutology, psychology, sociology, anthropology and other sciences.

Keywords

PL

wielokulturowość; edukacja; nauczyciel; eurointegracja

EN

multiculturalism; education; teacher; euro-integration

• Publisher: Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP
• Journal: Ruch Pedagogiczny
• Year: 2015
• Issue: 1
• Pages: 65-79

Contributors

author

Alina Szczurek-Boruta

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

References

• Ambrozik W., Przyszczypkowski K. (red.) (2004): Uniwersytet. Społeczeństwo. Edukacja. Wyd. Naukowe UAM, Poznań
• Bruner J. (2006): Kultura edukacji. Tłum. T. Brzostowska-Tereszkiewicz, wstęp A. Brzezińska. TA iWPN UNIVERSITAS, Kraków
• Brzeziński J. (red.) (1987): Wielozmiennowe modele statystyczne w badaniach psychologicznych. PWN, Warszawa–Poznań
• Communication from the Commission of 21 November 2001 on making a European area of lifelong lear- ning a reality [COM(2001) 678 final – Not published in the Official Journal], Komunikat Komisji z dnia 21 listopada 2001 r. w sprawie urzeczywistniania europejskiego obszaru uczenia się przez całe życie [COM(2001) 678 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym]. http://eur-lex.europa.eu/LexU- riServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:52001DC0678:PL:NOT
• Czerepaniak-Walczak M. (1997): Aspekty i źródła profesjonalnej refleksji nauczyciela. Wyd. „Edytor”, Toruń–Poznań
• Day Ch. (2004): Rozwój zawodowy nauczyciela. Uczenie się poprzez całe życie. Przekład. J. Michalak, wstęp T. Lewowicki. GWP, Gdańsk
• Dylak S. (2000): Konstruktywizm jako obiecująca perspektywa w kształceniu nauczycieli. W: H. Kwiatkowska, T. Lewowicki, S. Dylak (red.): Współczesność a kształcenie nauczycieli. WSP ZNP w Warszawie, Warszawa
• Ferguson G. A., Takane Y. (2004): Analiza statystyczna w psychologii i pedagogice. Tłum. M. Zagrodzki. PWN, Warszawa
• Frankfort-Nachmias C., Nachmias D. (2001): Metody badawcze w naukach społecznych. Tłum. E. Hornowska. Wyd. Zysk i S-ka, Poznań
• Fukuyama F. (2007): Klęska wielokulturowości. Przekład S. Kowalski. „Gazeta Wyborcza”, 3–4 lutego
• Gliszczyńska X. (1987): Poczucie sprawstwa. W: X. Gliszczyńka (red.): Człowiek jako podmiot życia społecznego. Ossolineum, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź
• Golka M. (2010): Imiona wielokulturowości. Wyd. MUZA, Warszawa
• Gołębniak B. D. (1998): Zmiany edukacji nauczycielskiej. Wiedza–biegłość-refleksyjność. Wyd. „Edytor”, Toruń–Poznań
• Guilford J. P. (1960): Podstawowe metody statystyki w psychologii i pedagogice. WN PWN, Warszawa
• Jasiński Z. (red.) (2010): Szkoła i nauczyciele wobec problemów edukacji międzykulturowej. Instytut Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego, Opole
• Juszczyk S. (2003): Konstruktywizm w nauczaniu. W: Encyklopedia pedagogiczna. T. II, G-Ł. Wyd. Akademickie „Żak”, Warszawa
• Kleiber M. (2009): Czy Polska będzie kiedyś miała innowacyjną gospodarkę?, pdf
• Klus-Stańska D. (2000): Konstruowanie wiedzy o szkole. Wyd. Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskie- go, Olsztyn
• Klus-Stańska D. (2010): Dydaktyka wobec chaosu pojęć i zdarzeń. Wyd. Akademickie „Żak”, Warszawa
• Komunikat Komisji do Rady i Parlamentu Europejskiego. Realizacja programu modernizacji dla uniwersytetów: edukacja, badania naukowe i innowacje, Komisja Wspólnot Europejskich, Bruksela 10.05.2006 KOM (2006) 208 wersja ostateczna. nauka.gov.pl (11.04.2011).
• Komunikat Komisji do Rady i Parlamentu Europejskiego. Poprawa jakości kształcenia nauczycieli, Bruk- sela, 23 sierpnia 2007, http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ /LexUriServ.do?uri=OJ:C:2007:300:0006: 01:PL:HTML 9 (22.07.2013).
• Kontynuacja przemian. Raport o stanie edukacji w 2011. (2012) Broszura informacyjna. IBE, Warszawa
• Kotusiewicz A. A., Koć-Seniuch G., Niemiec J. (red.) (1997): Myśl pedeutologiczna i działanie nauczyciela. Wyd. „Żak”, Wydział Pedagogiki i Psychologii UW Filia Białystok, Warszawa–Białystok
• Kupisiewicz Cz. (2000): System kształcenia nauczycieli – stan obecny i perspektywy przebudowy. „Ruch Pedagogiczny”, nr 3–4
• Kwaśnica R. (2004): Wprowadzenie do myślenia o nauczycielu. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski: Pedagogika. T. 2. WN PWN, Warszawa
• Kwiatkowska H. (1997): Edukacja nauczycieli. Konteksty – Kategorie – Praktyki. IBE, Warszawa
• Kwiatkowska H. (2005): Tożsamość nauczycieli. Między anomią a autonomią. GWP, Gdańsk
• Kwiatkowska H. (2008): Pedeutologia. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa
• Kwiatkowska H., Lewowicki T. (red.) (1997): Źródła współczesnej edukacji nauczycielskiej. Wyd. WSP ZNP, Warszawa
• Kwiatkowska H., Lewowicki T., Dylak S. (red.) (2000): Współczesność a kształcenie nauczycieli. Wyd. WSP ZNP, Warszawa
• Kycia T. (2011): Niemcy: klęska multi-kulti? „Więź”, nr 4 (630). http://www.wiez.pl/czasopismo/;s,czasopismo_szczegoly,id,559,art,15412
• Lewowicki T. (1991): Koncepcje kształcenia nauczycieli a związki teorii i praktyki w edukacji nauczycielskiej.W: M. Jakowicka (red.): Relacje między teorią i praktyką w kształceniu nauczycieli. Wyd. WSP, Zielona Góra
• Lewowicki T. (1994): Przemiany oświaty. Wyd. „Żak”, Warszawa
• Lewowicki T. (2007a): Problemy kształcenia i pracy nauczycieli. Wyd. ITE-PIB, Warszawa–Radom
• Lewowicki T. (2007b): O tożsamości, kondycji i powinnościach pedagogiki. PIB-ITE, Warszawa–Radom.
• Lewowicki T. (2008): O podstawowych warunkach pomyślnej pracy nauczycieli w sytuacji wielokulturowości. W: T. Lewowicki, E. Ogrodzka-Mazur, A. Szczurek-Boruta (red.): Praca nauczyciela w warunkach wielokulturowości – studia i doświadczenia z pogranicza polsko-czeskiego. WEiNoE UŚ, WSP ZNP w Warszawie, Wyd. Adam Marszałek, Cieszyn–Warszawa–Toruń
• Lewowicki T., Ogrodzka-Mazur E., Szczurek-Boruta A. (red.) (2008): Praca nauczyciela w warunkach wielokulturowości – studia i doświadczenia z pogranicza polsko-czeskiego. WEiNoE UŚ, WSP ZNP w Warszawie, Wyd. Adam Marszałek, Cieszyn–Warszawa–Toruń
• Lewowicki T. (2010): Nauczyciele w warunkach wielokulturowości – trudności i wyznaczniki powodzenia. W: Z. Jasiński (red.): Szkoła i nauczyciele wobec problemów edukacji międzykulturowej. Instytut Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego, Opole
• Lewowicki T. (2012): Edukacja międzykulturowa – bilans otwarcia 2012, „Edukacja Międzykulturowa”, nr 1
• Marody M.(red.) (2000): Między rynkiem a etatem. Społeczne negocjowanie polskiej rzeczywistości. Wyd. Naukowe SCHOLAR, Warszawa
• Mamzer H. (red.) (2008): Czy klęska wielokulturowości? Wyd. Fundacji Humaniora, Poznań
• Mieszalski S. (2000): Związek uczenia się z nauczaniem z perspektywy konstruktywizmu, „Ruch Pedagogiczny”, nr 3–4
• Misja, wizja i cele strategiczne szkolnictwa wyższego w Polsce w perspektywie 2020 r. Raport Cząstkowy przygotowany przez konsorcjum Ernst&Young Business Advisory, Instytut Badań Nad Gospodarką Rynkową, 2009, http://www.nauka.gov.pl/fileadmin/user_upload/Finansowanie/fundusze_eu- ropejskie/PO_KL/Projekty_systemowe/20100727_Etap_2_misja_wizja_cele_strategiczne_SW.pdf (26.06.2013).
• Mizerek H. (1999): Dyskursy współczesnej edukacji nauczycielskiej. Między tradycjonalizmem a ponowoczesnością? Wyd. Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn.
• Muchacka B. (2012): Umiejętności zarządzania grupą w samoocenie nauczyciela. W: R. Kwiecińska, J. M. Łukasik (red.): Zmiana społeczna. Edukacja – polityka oświatowa – kultura. Wyd. Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków
• Nikitorowicz J. (2010): Współczesny nauczyciel w procesie rewitalizacji wartości i pamięci przeszłości w kreującym się społeczeństwie wielokulturowym. W: Z. Jasiński (red.): Szkoła i nauczyciele wobec problemów edukacji międzykulturowej. Instytut Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego, Opole
• Nikitorowicz J. (2012): Edukacja wobec zmian społecznych w dynamicznych i nieprzewidywalnych przestrzeniach wielokulturowości. W: R. Kwiecińska, J. M. Łukasik (red.): Zmiana społeczna. Edukacja – polityka oświatowa – kultura. Wyd. Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków
• Nikitorowicz J., Sobecki M., Danilewicz W., Muszyńska J., Misiejuk D., Bajkowski T. (red.) (2013): Kompetencje do komunikacji międzykulturowej w aspekcie wielokulturowości regionu i procesów migracyjnych. Wyd. Akademickie „Żak”, Warszawa
• Okoń W. (1988): Kształcenie nauczycieli w Polsce – stan i kierunki przebudowy. PWN, Warszawa–Kraków Okoń W. (1991): Rzecz o edukacji nauczycieli. WSiP, Warszawa
• Paulston R. G. (1993): Pedagogika porównawcza jako pole nakreślania konceptualnych map teorii i paradygmatów. W: Z Kwieciński, L. Witkowski (red.): Spory o edukację. IBE, Warszawa
• Potrzeby kraju i rynku pracy. http://kongres.ibe.edu.pl/materiay/202-sesja-ii-panel-4-potrzeby- rozwoju-kraju-i-rynku-pracy (04.02.2013).
• Radziewicz-Winnicki A. (2008): Pedagogika społeczna. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa
• Rabczuk W. (2007): Polityka edukacyjna Unii Europejskiej. Nowe konteksty. Wyd. WSP TWP, Warszawa
• Rabczuk W. (2012): Kompetencje kluczowe i ich kontekst międzykulturowy. W: A. Szczurek-Boruta, E. Ogrodzka-Mazur (red.): Poza paradygmaty pedagogiki. Pedagogika międzykulturowa. T. 2. Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, WSP ZNP w Warszawie, Wyd. Adam Marszałek. Cieszyn–Warszawa–Toruń
• Siemak-Tylikowska A., Kwiatkowska H., Kwiatkowski S. M. (red.) (1998): Edukacja nauczycielska w perspektywie wymagań zmieniającego się świata. Wyd. „Żak”, Warszawa
• Społeczne skutki poakcesyjnych migracji ludności Polski. Raport Komitetu Badań nad Migracjami PAN. Warszawa 2014 (pełny tekst: http://www.kbnm.pan.pl/)
• Szczurek-Boruta A. (2008): Obraz własnej osoby a gotowość zawodowa nauczyciela. W: T. Lewowicki, E. Ogrodzka-Mazur, A. Szczurek-Boruta (red.): Praca nauczyciela w warunkach wielokulturowości – studia i doświadczenia z pogranicza polsko-czeskiego. Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, WSP ZNP w Warszawie, Wyd. Adam Marszałek. Cieszyn–Warszawa–Toruń
• Szczurek-Boruta A. (2013): Doświadczenia społeczne w przygotowaniu przyszłych nauczycieli do pracy w warunkach wielokulturowości. Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wyd. Adam Marszałek, Toruń
• Szczurek-Boruta A. (2014): O przygotowaniu nauczycieli do pracy w warunkach wielokulturowości – konteksty, opinie studentów, propozycje. Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wyd. Adam Marszałek, Toruń
• Szempruch J. (2012): Nauczyciel w warunkach zmiany społecznej i edukacyjnej. Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków
• Szempruch J. (2013): Pedeutologia. Studium teoretyczno-praktyczne. Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków
• Sztompka P. (1971): Metoda funkcjonalna w socjologii i antropologii społecznej. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław
• Zaczyński W. P. (1997): Statystyka w pracy badawczej nauczyciela. Wyd. Akademickie Żak, Warszawa
• Żurawska J. (2009): Badanie potrzeb pracodawców w kontekście oferty systemu edukacji na poziomie średnim i wyższym. Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Opolu, Opole.