Oikologiczny wymiar poezji Margalit Matitiahu

• Authors: August-Zarębska Agnieszka , Zarębski Tomasz

Title variants

PL

Oikological perspective on the poetry of Margalit Matitiahu

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest interpretacja twórczości izraelskiej poetki Margalit Matitiahu z perspektywy oikologii – czyli nauki o domu – której podstawy opisane zostały przez T. Sławka, A. Kunce i Z. Kadłubka. Na przyjęcie tej perspektywy badawczej pozwalają następujące wątki obecne u Matitiahu. Po pierwsze, wybór ladino, dawnego języka sefardyjskiego, jako języka ekspresji poetyckiej – co jest wyrazem poszukiwania miejsca swojej przynależności, najbardziej własnego miejsca na ziemi. Po drugie, refleksja poetycka Matitiahu o domu pojmowanym biograficznie i rodzinnie. Po trzecie, jej ujęcie domu jako dziedzictwa wspólnotowego i kulturowego, w którym jest zakorzeniona i z którym się identyfikuje.

EN

The paper presents an interpretation of the poetry by Margalit Matitiahu, an Israeli poet, from the perspective of oikology – the science of the home – as it was elaborated by Polish thinkers: Sławek, Kunce i Kadłubek. Oikological approach here is motivated by the following themes in Matitiahu. First, her choice of ladino, the traditional Sephardic language, as a mean of her literary expression – which can be treated as a manifestation of the search for the proper place of her affiliation. Second, Matitiahu’s reflection on the home in the context of her biography and family history. Third, her understanding of the home as her communal and cultural heredity, where she finds the deepest roots of her present identity.

Keywords

PL

oikologia; ladino; Sefardyjczycy; poezja sefardyjska; Margalit Matitiahu

EN

oikology; ladino; Sephardic Jews; Sephardic poetry; Margalit Matitiahu

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Zagadnienia Rodzajów Literackich
• Year: 2015
• Volume: 58/115 z. 1
• Pages: 75-98

Dates

published

2015

Contributors

author

August-Zarębska Agnieszka

• Instytut Filologii Romańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego

author

Zarębski Tomasz

• Zakład Filozofii, Wydział Nauk Pedagogicznych Dolnośląskiej Szkoły Wyższej

References

• Augé Marc (2010), Nie-miejsca. Wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności, tłum. R. Chymkowski, PWN, Warszawa.
• August-Zarębska Agnieszka (2009), Ladino czy ‘judezmo’? O językach Żydów sefardyjskich, „Prace Filologiczne. Seria Językoznawcza”, t. LVI.
• August-Zarębska Agnieszka (2013), Motyw ‘kurtijo’ we współczesnej poezji sefardyjskiej, „Literatura Ludowa: dwumiesięcznik naukowo-literacki” nr. 4−5 (57).
• August-Zarębska Agnieszka (2013a), The Representations of ‘kurtijo’ and Their Function in Contemporary Judeo-Spanish Poetry [w:] Ashkenazim and Sephardim: A European Perspective, pod red. A. Kątnego, I. Olszewskiej, A. Twardowskiej, Peter Lang, Frankfurt am Main, Bern i in.
• Bagłajewski Arkadiusz (1999), Miasto-palimpsest [w:] Miejsce rzeczywiste. Miejsce wyobrażone. Studia nad kategorią miejsca w przestrzeni kultury, pod red. M. Kitowskiej-Łysiak, E. Wolickiej, TN KUL, Lublin.
• Bauman Zygmunt (2006) Płynna nowoczesność, tłum. T. Kunz, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Benbassa Esther, Rodrigue Aron (2004), Historia de los judíos sefardíes. De Toledo a Salónica, tłum. J. L. Sánchez Silva, Abada Editores, Madrid.
• Díaz-Mas Paloma (1986), Los sefardíes. Historia, lengua y cultura, Riopiedras Ediciones, Barcelona.
• Fleming Katherine E. (2008), Greece — a Jewish History, Princeton UP, Princeton–Oxford.
• Gadamer Hans-Georg (1979), Logos i ergon w „Lyzisie” Platona [w:] tegoż, Rozum, słowo, dzieje, tłum. M. Łukasiewicz, PIW, Warszawa.
• Harris Tracy K. (1994), Death of a Language. The History of Judeo-Spanish, University of Delaware Press, Newark; Associated University Presses, London & Toronto.
• Harris Tracy K. (2001), The state of Ladino today, „European Judaism”, nr 44/1.
• Kadłubek Zbigniew (2013), Oikologia (inkarnując wiarę) [w:] Oikologia. Nauka o domu, T. Sławek, A. Kunce, Z. Kadłubek., Stowarzyszenie Inicjatyw Wydawniczych, Katowice.
• Krowiranda Krzysztofa, Nalewajk Żaneta, Strzeszewski Damian, Zimna Justyna (2005), Palimpsest z innowacją w tle. Dopisek na marginesie dyskusji, „Tekstualia”, nr 1.
• Marszołek Gabriela (2011), Domostwo ziemi. Oikologicznie o płynności miejsc, „Anthropos?” nr. 16−17.
• Matitiahu Margalit (1988), Kurtijo kemado, Eked, Tel-Aviv.
• Matitiahu Margalit (1992), Alegrika, Eked, Tel-Aviv.
• Matitiahu Margalit (1997), Matriz de luz. Poesía en judeo-español, Editorial Tag, Tel-Aviv.
• Matitiahu Margalit (1997a), Vela de la luz, Poente Aérea, León.
• Matitiahu Margalit (2001), Vagabundo eterno (Vagabondo eternel), Ayuntamiento de León, León.
• Molho Michael (1950), Usos y costumbres de los sefardíes de Salónica, tłum. F. Pérez Castro, CSIC-Instituto Arias Montano, Madrid–Barcelona.
• Molho Rena (2013), Salonica, a Metropolis to the Jewish Diaspora [w:] Diaspora as a Resource. Comparative Studies in Strategies, Network and Urban Space, pod red. W. Kokot, C. Giordano, M. Gandelsman-Trier, LIT Verlag, Berlin et al.
• Morales Carlos (2005), Margalit Matitiahu, y el encuentro con la ‛luz’ [w:] Asiguiendo al esfuenio, M. Matitiahu, Ediciones Linteo, Ourense.
• Pecaric Sacha (2011), Wstęp [w:] Szabat, I. Grunfeld, tłum. I. Mańka-Marcisz, Stowarzyszenie Pardes, Kraków.
• Pfeffer Anshel (2013), Greece finally commemorates the destruction of Thessaloniki’s Jewish community, „Ha’aretz”, 20.03.2013.
• Red de juderías de España — Caminos de Sefarad. León [online:] www.redjuderias.org/google/google_maps_print/leon-es.html [dostęp: 25.11.2014].
• Rafael Shmuel (2001), Modernismo en el judeo-español [w:] Vagabundo eterno (Vagabondo eternel), M. Matitiahu, Ayuntamiento de León, León.
• Rafael Shmuel (2012), The Geography of the Memory: The Representation of the Pre-Holocaust Salonican Jewish Community in the Post-Holocaust Sephardic Poetry, „eHumanista”, nr 20.
• Reut Maria (2010), Narracja i tożsamość, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław.
• Ricoeur Paul (2003), O sobie samym jako innym, tłum. B. Chełstowski, PWN, Warszawa.
• Sławek Tadeusz, Kunce Aleksandra, Kadłubek Zbigniew (2013), Oikologia. Nauka o domu, Stowarzyszenie Inicjatyw Wydawniczych, Katowice.
• Unterman Alan (1989), Żydzi. Wiara i życie, tłum. J. Zabierowski, Wydawnictwo Łódzkie, Łódź.
• Węclewski Zygmunt (1929), Słownik grecko-polski, Księgarnia Samuela Bodeka, Lwów.

Identifiers

ISSN

0084-4446