Zu syntaktischen Aspekten der deutschen Rechtssprache im Vergleich mit der polnischen Rechtssprache

• Authors: Małgorzata Osiewicz-Maternowska

Title variants

PL

O aspektach składniowych w niemieckim języku prawa w porównaniu z polskim językiem prawa

EN

Syntactic aspects of German legal language in comparison with Polish

• Languages of publication: DE

Abstracts

DE

Der Beitrag präsentiert eine Analyse von ausgewählten syntaktischen Aspekten der deutschen Rechtssprache und einen Vergleich mit ihrer polnischen Entsprechung. Einer detaillierten Untersuchung werden Paralleltexte in beiden Sprachen unterzogen: Analysiert werden Kapitel in Kodifizierungen beider Rechtssysteme, die die offene Handelsgesellschaft betreffen. Eine ähnliche Regelung dieser Institution in Deutschland und in Polen lässt einen Vergleich, hier auf der syntaktischen Ebene, zu. Aus der Analyse resultiert, dass die Syntax der Rechtstexte im Deutschen durch zusammengesetzte Sätze geprägt ist, die häufig eingeschobene Relativsätze enthalten. Häufig werden Nominalformen, Passiv, seine Ersatzformen und Infinitivsätze mit „zu“ verwendet. In der polnischen Rechtssprache überwiegen entwickelte einfache Sätze, zusammengesetzte Sätze enthalten eingeschobene Relativsätze und unpersönliche Formen. Die Ergebnisse der Untersuchung bestätigen die Feststellung, dass in den beiden Rechtssprachen in Bezug auf normative Texte ähnliche syntaktische Strukturen verwendet werden.

PL

Artykuł zawiera analizę wybranych aspektów składniowych niemieckiego języka prawa oraz porównanie z jego polskim odpowiednikiem. Szczegółowemu badaniu poddano teksty paralelne w obu językach: analiza dotyczy rozdziałów na temat spółki jawnej prawa handlowego w kodyfikacjach obu systemów prawnych. Ze względu na to, że instytucja ta uregulowana została w Niemczech i w Polsce w podobny sposób, można było dokonać porównania na płaszczyźnie składniowej. Na tej podstawie stwierdzono, że składnię tekstów prawnych w języku niemieckim charakteryzują zdania złożone, które często zawierają wtrącone zdania względne. Stosuje się również wiele form nominalnych i konstrukcje strony biernej lub jej formy zastępcze oraz zdania bezokolicznikowe z „zu”. W polskim języku prawnym dominują zdania proste rozwinięte, a dania złożone często, tak jak w języku niemieckim, zawierają wtrącone zdania względne i formy bezosobowe. Na podstawie przeprowadzonej analizy można stwierdzić, że oba języki prawa, zarówno niemiecki, jak i polski, charakteryzuje wykorzystanie podobnych konstrukcji składniowych.

EN

The paper contains an analysis of syntactic aspects of German legal language and a comparison with its Polish counterpart. The object of detailed examination are parallel texts in both languages: the analysis concerns chapters pertinent to general partnerships in commercial law in codification of both legal systems. Since the institution of general partnership is regulated by German and Polish law in a similar way, a comparison was possible at the syntactic level. The results of the study revealed that the syntax of legal texts in the German language can be characterized by the presence of complex sentences, which often contain inserted parenthetical relative clauses. Abundant are also nominal forms and passive voice or passive voice equivalents, as well as infinitival sentences with “zu”. In the Polish legal language we can observe dominance of longer simple sentences, and complex sentences often – like in the German legal language – contain inserted parenthetical relative clauses and impersonal forms. The presented analysis shows that both legal languages, German and Polish, reveal the use of similar syntactic structures.

Keywords

DE

Rechtssprache; Syntax, offene Handelsgesellschaft

EN

legal language; syntax; general partnership

PL

język prawa; składnia; spółka jawna

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Colloquia Germanica Stetinensia
• Year: 2018
• Issue: 27
• Pages: 135-148

Contributors

author

Małgorzata Osiewicz-Maternowska

• Uniwersytet Szczeciński, Wydział Filologiczny

References

• 1. Conrad, Rudi. Kleines Wörterbuch sprachwissenschaftlicher Ausdrücke. Hanau: Verlag Werner Dausien, 1984.
• 2. DUDEN. Grammatik der deutschen Gegenwartssprache. 6. Aufl. Mannheim: Dudenverlag, 1998.
• 3. Eisenberg, Peter. Grundriss der deutschen Grammatik. Bd. 2: Der Satz. Stuttgart, Weimar: Verlag J. B. Metzler, 2013.
• 4. Handelsgesetzbuch vom 10. Mai 1897 (BGBl. I S. 2745).
• 5. Kalina-Prasznic, Urszula, Ryszard Balicki, Bogusław Banaszak, Marek Bojarski, Włodzimierz Gromski, Andrzej Huchla, Jerzy Jacyszyn, Julian Jezioro, Jan Jeżewski, Tadeusz Kuczyński, Janina Elżbieta Kundera, Maciej Lis, Marek Maciejewski, Elwira Marszałkowska-Krześ, Andrzej Pakuła, Helena Pławucka, Artur Preisner, Mirosław Sadowski, Tomasz Scheffler, Anna Śmigaj (Hg.). Encyklopedia prawa. Warszawa: C.H. BECK, 2007.
• 6. Kierzkowska, Danuta. Tłumaczenie prawnicze. Warszawa: Wydawnictwo TEPIS, 2002.
• 7. Kilian, Alina. Słownik języka prawniczego i ekonomicznego. Wörterbuch der Rechts- und Wirtschaftssprache. Warszawa: C.H. BECK, 2002.
• 8. Lewandowski, Jan. „Język polski dla tłumaczy”. In: Lingua Legis 2 (1995): 78–100.
• 9. Polański, Kazimierz/ Jurkowski, Marian/ Karolak, Stanisław/ Laskowski, Roman/ Lewicki, Andrzej Maria/ Saloni, Zygmunt (Hg.). Encyklopedia językoznawstwa ogólnego. 3. Aufl. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, 2003.
• 10. Sander, Gerald G. Deutsche Rechtssprache. Ein Arbeitsbuch. Tübingen: A. Francke Verlag, 2004.
• 11. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. 2017, poz. 1577).
• 12. Wróblewski, Bronisław. Język prawny i prawniczy. Kraków: PAU, 1948.