Cynowe sarkofagi Zygmunta Augusta i Anny Jagiellonki. Konserwacja i restauracja, historia, wymowa ideowa

• Authors: Kolendo-Korczak Katarzyna , Trzos Agnieszka

Title variants

EN

Tin sarcophagi of Sigismund Augustus and Anna Jagiellon. Conservation and restoration, history, ideological meaning

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Znajdujące się w kryptach katedry na Wawelu metalowe sarkofagi królewskie to nie tylko wysokiej klasy dzieła sztuki o interesującym programie ideowym, ale także zabytki o ogromnej wartości historycznej. Prowadzony od 2015 r. program konserwacji i restauracji monarszych trumien jest okazją do ponownych studiów nad tymi obiektami. Artykuł prezentuje przeprowadzone w 2016 r. prace konserwatorskie i restauracyjne przy cynowych sarkofagach Zygmunta Augusta i Anny Jagiellonki, koncentrując się na dokonanych podczas tych zabiegów rekonstrukcjach oraz zastosowanych przez konserwatorów nowatorskich, autorskich rozwiązaniach konstrukcyjnych. Przedstawiono również historię obu zabytków, dokonywane przez lata przekształcenia i naprawy. Prezentacji badań towarzyszy próba uzupełnienia, m.in. o program heraldyczny, odczytanego przez Barbarę Tuchołkę-Włodarską programu ikonograficznego sarkofagu Zygmunta Augusta oraz przedstawienie po raz pierwszy treści ideowych sarkofagu Anny Jagiellonki.

EN

The metal royal sarcophagi located in the Wawel Cathedral crypts are not only high-class works of art with an interesting ideological program, but also monuments of great historical value. Program of conservation and restoration of the royal coffins, initiated in 2015, is an opportunity to re-examine these objects. The article presents conservation and restoration works carried out in 2016 at the tin sarcophagi of Sigismund Augustus and Anna Jagiellon, focusing on the reconstructions performed during these works and the innovative, original construction solutions applied by conservators. It also discusses the history of both monuments, their transformation and repairs made over the years. The research presentation is accompanied by an attempt to supplement the iconographic program of Sigismund Augustus’ sarcophagus, deciphered by Barbara Tuchołka-Włodarska, with, inter alia, a heraldic program, and the first-ever explanation of ideological content of Anna Jagiellon’s sarcophagus.

Keywords

PL

sarkofagi cynowe; konserwacja i restauracja; Groby Królewskie na Wawelu; Gdańsk; Zygmunt II August; Anna Jagiellonka; sztuka sepulkralna; program ideowy i heraldyczny

EN

tin sarcophagi; conservation and restoration; Wawel Royal Tombs; Gdańsk; Sigismund II Augustus; Anna Jagiellon; sepulchral art; ideological and heraldic program

• Publisher: Narodowy Instytut Dziedzictwa
• Journal: Ochrona Zabytków
• Year: 2018
• Issue: 2
• Pages: 61-106

Dates

published

2018

Contributors

author

Kolendo-Korczak Katarzyna

• historyk sztuki; Instytut Sztuki PAN, Warszawa
• art historian; Institute of Art, Polish Academy of Sciences, Warsaw

author

Trzos Agnieszka

• konserwator dzieł sztuki; Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach
• fine art conservator; Academy of Fine Arts, Katowice

References

• Banach J., Michała Stachowicza „Monumenta Regum Poloniae Cracoviensia”, „Folia Historiae Artium” 1976, t. 12.
• Bochnak A., Eksport z miast pruskich w głąb Polski w zakresie rzemiosła artystycznego, „Studia Pomorskie” 1957, t. 2.
• Bochnak A., Buczkowski K., Rzemiosło artystyczne w Polsce, Warszawa 1971.
• Brückner A., Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 1927.
• Cnotliwy E. i in., Zamek książęcy w Szczecinie, Szczecin 1992.
• Czacki T., Opisanie grobów dawnych królów polskich w Krakowie przez T. Czackiego Starostę Nowogrodzkiego, komisarza Komissyi Skarbowej Koronnej do JW. Naruszewicza Biskupa Łuckiego i Brzeskiego Lit. Przesłane, „Gazeta Narodowa i Obca” 1791, nr 65, nr 67, nr 68.
• Czepielowa E., Żygulski Z. jun., Losy szkatuły królewskiej w puławskiej Świątyni Sybilli, „Cenne, bezcenne, utracone” 1998, nr 2.
• Czyż A., Śpiące Zmysły i Nieśmiertelna Dusza, czyli wizja życia wiecznego na sarkofagu Zygmunta Augusta, „Saeculum Christianum: pismo historyczno-społeczne” 2000, t. 7, nr 2.
• Czyżewski K. J., Metalowe sarkofagi królewskie w katedrze na Wawelu, [w:] Gdańsk dla Rzeczypospolitej w służbie Króla i Kościoła Warszawa 2004.
• Czyżewski K. J., Sarkofag Anny Jagiellonki, 1596, [w:] Gdańsk dla Rzeczypospolitej w służbie Króla i Kościoła, Warszawa 2004 [nota katalogowa].
• Czyżewski K. J., Sarkofag Zygmunta II Augusta, 1572, [w:] Gdańsk dla Rzeczypospolitej w służbie Króla i Kościoła, Warszawa 2004 [nota katalogowa].
• Danowska E., Tadeusz Czacki 1765-1813 na pograniczu epok i ziem Kraków 2006.
• Domasłowski W. (red.), Zabytki kamienne i metalowe, ich niszczenie i konserwacja profilaktyczna, Toruń 2011.
• Dziurla H., Sarkofagi Książąt Pomorskich, „Ochrona Zabytków” 1954, z. 4.
• Eckhardt J., Sarkofag cynowy Adama Sędziwoja Czarnkowskiego dzieło konwisarza poznańskiego, [w:] Studia Renesansowe, t. 1 Wrocław 1956.
• Estreicher T., Istota „trądu cynowego” trumien w grobach królewskich na Wawelu, „Przemysł, Rzemiosło, Sztuka” 1923-1924 t. 3, nr 1-2.
• Flaga J., Bractwa religijne w Rzeczypospolitej w XVII i XVIII wieku Lublin 2004.
• Grabowski A., Groby królów polskich w Krakowie w kościele katedralnym na zamku, Kraków 1835.
• Grabowski A., Groby, trumny i pomniki królów polskich w podziemiach i wnętrzu katedry krakowskiej na Wawelu, Kraków 1868.
• Grabowski A., Opis miasta Krakowa i iego okolic, Kraków 1822.
• Grabowski A., Opis miasta Krakowa i jego okolic wraz z dodatkiem opisu pałacu biskupów krakowskich, Kraków 1872.
• Grabowski A., Starożytności historyczne polskie czyli Pisma i pamiętniki do dziejów dawnej Polski, listy królów i znakomitych mężów, przypowieści, przysłowia i.t.p., t. 1, Kraków 1840.
• Hofmann W., Die Sarkophage der Herzöge von Pommern–Wolgast Restaurierungsbericht, Wolgast 2006.
• Hordyński P. (opr.), Katalog Rysunków architektonicznych ze zbiorów Biblioteki Jagiellońskiej, Warszawa 1989.
• Janicki M., Tabliczki trumienne i epitafia na sarkofagach królewskich (1519-1596), „Studia Waweliana” 1999, t. 8.
• Jedzinskaite-Kuiziniene I., Gobeliny pałacu wielkich książąt litewskich Vilnius 2013.
• Katalog strat wojennych, http://dzielautracone.gov.pl/katalog-strat-wojennych.
• Kolendo[-Korczak] K., Polski Horatius Cocles, Mucius Scaevola i Marcus Curtius. O ikonografii sarkofagu Piotra Opalińskiego z kościoła w Sierakowie, „Meander” 1998, nr 4.
• Kolendo-Korczak K., Panny Tańskiej „Przejażdżki po Polsce” – zabytki i historia ojczysta w pismach Klementyny z Tańskich Hoffmanowej [w:] Initium Sapientiae Humilitas. Studia ofiarowane Profesorowi Jakubowi Pokorze z okazji 70. urodzin, Warszawa 2015.
• Kolendo-Korczak K., Sarkofag Stefana Batorego i jego wzory graficzne czyli Res gestae regi Stephani, „Biuletyn Historii Sztuki” 2013, nr 4.
• Krause J., Sarkofagi cynowe, Toruń 1995.
• Krause J., Rudy M., Woźniak M., Sarkofagi rodu Opalińskich, Sieraków Toruń 1995.
• Kruszyński T., Roboty restauracyjne w katedrze na Wawelu [cz. 1] „Rocznik Krakowski” 1929, t. 22.
• Kruszyński T., Roboty restauracyjne w katedrze na Wawelu [cz. 2] „Rocznik Krakowski” 1932, t. 23.
• Kruszyński T., Sarkofag Anny Jagiellonki, żony wielkiego Batorego w grobach królewskich na Wawelu, „Kurier literacko-naukowy” 1932, nr 7.
• Kruszyński T., Sarkofag Zygmunta Augusta w grobach królewskich na Wawelu, „Kurier literacko-naukowy” 1931, nr 50.
• Krzymuska Z., Prace konserwatorskie. Województwo szczecińskie „Ochrona Zabytków” 1952, z. 3.
• Kuczyński S. K., Polskie herby ziemskie. Geneza, treści, funkcje Warszawa 1993.
• Kuźmak K., Anna św. III. Bractwa, [w:] Encyklopedia katolicka t. 1, Lublin 1985.
• Letkiewicz E., Klejnoty w Polsce: czasy ostatnich Jagiellonów i Wazów Lublin 2006.
• Letkiewicz E., Krzyż pektoralny z grobu Zygmunta Augusta „Roczniki Humanistyczne” 2002, z. 4.
• Łepkowski J., O zabytkach Kruszwicy, Gniezna i Krakowa, Kraków 1866.
• Łopuch M. (red.), Pompa funebris książąt z dynastii Gryfitów Szczecin 2017.
• Mamuszka F., Rzemiosło artystyczne w Gdańsku, [w:] Gdańsk, jego dzieje i kultura, Warszawa 1969.
• Mańkowski T., Sarkofagi Sieniawskich w zbiorach wawelskich „Ochrona Zabytków” 1948, nr 3/4.
• Mączyński J., Pamiątka z Krakowa. Opis tego miasta i jego okolic t. 2, Kraków 1844.
• Michalczyk Z., Michał Stachowicz (1768-1825) krakowski malarz między barokiem a romantyzmem, Warszawa 2011.
• Michalczyk Z., Szkicownik Michała Stachowicza oraz nieznane materiały dotyczące Gabinetu Historycznego Jana Pawła Woronicza i „Monumenta Regum Poloniae Cracoviensia”, „Studia Waweliana” 2009, t. 14.
• Michalska J., Cyna w dawnych wiekach, Kraków 1973.
• Mossakowski S., Kaplica Zygmuntowska (1515-1533). Problematyka artystyczna i ideowa mauzoleum króla Zygmunta I, Warszawa 2007.
• Mróz J., Prof. dr hab. Janusz Krause nie żyje, „Wiadomości Konserwatorskie” 2007, nr 21.
• Ochnio M., Portret Anny Jagiellonki, [w:] Gdańsk dla Rzeczypospolitej w służbie Króla i Kościoła, Warszawa 2004 [nota katalogowa].
• Orzelski S., Bezkrólewia ksiąg ośmioro, t. 1, Petersburg 1856.
• Petrus A., Cyna. Zabytki sztuki konwisarskiej w zbiorach Zamku Królewskiego na Wawelu, Kraków 2014.
• Petrus A., Cynowe sarkofagi Sieniawskich z Brzeżan, „Spotkania z Zabytkami” 2016, nr 5/6.
• Piech Z., Monety, pieczęcie i herby w systemie symboli władzy Jagiellonów Warszawa 2003.
• Piekosiński F. K. (opr.), Wypisy heraldyczne z ksiąg poborowych; Księga podskarbińska Nr8: księga poborowa nr8 z lat 1571-1573 „Rocznik Towarzystwa Heraldycznego” 1910, t. 2.
• Piwocka M., Arras z herbem Wielkiego Księstwa Litewskiego pod rządami Zygmunta Augusta, [w:] Arras herbowy Zygmunta Augusta ze zbiorów wileńskich. Pokaz w zamku królewskim na Wawelu 17 października 2015 – 17 stycznia 2016, Kraków 2015.
• Piwocka M., Arras Zygmunta Augusta ze zbiorów wileńskich w gościnie na Wawelu, „Spotkania z zabytkami” 2015, nr 11/12.
• Przała J., Sarkofagi Piastów w Brzegu i Legnicy, „Roczniki Sztuki Śląskiej” 1973, t. 9.
• Rdesińska M., Z ikonografii władzy. Obraz władcy na królewskich sarkofagach wawelskich, [w:] Pilecka E., Kluczwajd K. (red.) Sztuka w kręgu władzy. Materiały LVII Ogólnopolskiej Sesji Naukowej Stowarzyszenia Historyków Sztuki, poświęconej pamięci Profesora Szczęsnego Dettloffa (1878-1961) w 130. rocznicę urodzin. Toruń, 13-15 listopada 2008, Warszawa 2009.
• Rouba B. J., Łękawa-Wysłouch T., Problematyka konserwacji i restauracji obrazów na podłożach metalowych – doświadczenia Zakładu konserwacji Malarstwa i Rzeźby Polichromowanej „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo” 2005, z. 34.
• Rożek M., Groby królewskie w Krakowie, Kraków 1977.
• Rożek M., Polskie koronacje i korony, Kraków 1987.
• Rożek M., Wawel i Skałka Panteony polskie, Wrocław-Warszawa-Kraków 1995.
• Samek J., Polskie rzemiosło artystyczne. Czasy nowożytne, Warszawa 1984.
• Stachowicz M., Monumenta Regum Poloniae Cracoviensia, z. 2 Varsoviae 1822; z. 3, Varsoviae 1824.
• Starowolski S., Monumenta Sarmatarum viam universae carnis ingressorum, Cracoviae 1655.
• Szablowski J. (red.), Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. IV: Miasto Kraków, cz. 1: Wawel, Warszawa 1965.
• Szpilewski S., Sarkofagi cynowe księżnej Anny Croy i jej syna Ernesta Bogusława w Słupsku, „Koszalińskie Zeszyty Muzealne” 1973, t. 3.
• Szymański S., Sarkofagi ostatnich Gryfitów, „Ochrona Zabytków” 1950, z. 1.
• Śnieżyńska-Stolot E., Setna rocznica restauracji nagrobka Kazimierza Wielkiego w katedrze wawelskiej, „Ochrona Zabytków” 1970, z. 1.
• Topolski W., Sarkofagi z Tworkowa, „Spotkania z Zabytkami” 1997, nr 11.
• Trzos A., Przebieg prac konserwatorskich prowadzonych przy sarkofagu cynowym Erdmana Leopolda von Promnitz, „Wiadomości konserwatorskie województwa śląskiego” 2009, nr 1.
• Trzos A., Stan badań i prac konserwatorskich prowadzonych przy zespole sarkofagów metalowych (cynowych i miedzianych, bogato polichromowanych, złoconych i srebrzonych) pochodzących z krypty grobowej rodziny von Promnitz w kościele Wszystkich Świętych w Pszczynie, „Wiadomości konserwatorskie województwa śląskiego” 2014, nr 6.
• Tuchołka-Włodarska B., Konwisarstwo, [w:] Grzybkowska T. (red.), Aurea Porta Rzeczypospolitej. Sztuka Gdańska od połowy XV do końca XVIII wieku, t. I: Eseje, Warszawa 1997.
• Tuchołka-Włodarska B., Z badań nad sarkofagiem króla Zygmunta Augusta, „Biuletyn Historii Sztuki” 1986, nr 2-4.
• Witko A., Groby królewskie w katedrze na Wawelu u schyłku XVIII stulecia, [w:] Katedra krakowska w czasach nowożytnych (XVI-XVIII w.), Kraków 1999.
• Witko A., Nowe urządzenie krypt królewskich na Wawelu w latach siedemdziesiątych XIX wieku, „Studia Waweliana” 1992, t. 1.
• Wittyg W., Znaki pieczętne (gmerki) mieszczan w Polsce w XVI i zaraniu XVII wieku, „Wiadomości Numizmatyczno-Archeologiczne” 1906, t. 5.
• Zawadzki R. M. (red.), Corpus Inscriptionum Poloniae, t. 8: Woj. Krakowskie, z. 1: Katedra krakowska na Wawelu, Kraków 2002.
• Żygulski Z. jun., Dzieje zbiorów puławskich (Świątynia Sybilli i Dom Gotycki), Kraków 2009.
• Żygulski Z. jun., Pamiątki wawelskie w zbiorach puławskich, „Studia do dziejów Wawelu” 1961, t. 2.
• Grabarczyk E., Sarkofag Adama Sędziwoja Czarnkowskiego, 1984 WUOZ w Szczecinie, mps w Archiwum NID, Warszawa.
• Grzęska-Janiak M., Sarkofag Księcia Fryderyka Joachima z Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu, PKZ Toruń 1987, mps w Archiwum NID, Warszawa.
• Grzęska-Janiak M., Sarkofag Księcia Jana Christiana z Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu, PKZ Toruń 1987, mps w Archiwum NID, Warszawa.
• Grzęska-Janiak M., Sarkofag Księcia Jana Jerzego z Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu, PKZ Toruń 1988, mps w Archiwum NID, Warszawa.
• Grzęska-Janiak M., Sarkofag Księżnej Anny Marii z Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu, PKZ Toruń 1988, mps w Archiwum NID, Warszawa.
• Grzęska-Janiak M., Sarkofag Księżnej Doroty Sybilli z Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu, PKZ Toruń 1987, mps w Archiwum NID, Warszawa.
• Hofmann W., Die Sarkophage der Herzöge von Pommern-Wolgast in der Greifenkapelle von St. Petri zu Wolgast: in der Greifenkapelle von St. Petri zu Wolgast Restaurierungsbericht, cz. 1, 2006 mps w Archiwum NID, Warszawa.
• Klause M., Sarkofag księżnej Urszuli ze Słupska, PKZ Warszawa 1978, mps w Archiwum NID, Warszawa.
• Kołyszko B., Sarkofag księcia Jerzego II Pobożnego z Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu, PKZ Toruń 1991, mps w Archiwum NID, Warszawa.
• Kołyszko B., Sarkofag księżnej Barbary z Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu, PKZ Toruń 1991, mps w Archiwum NID, Warszawa.
• Kołyszko B., Sarkofag księżnej Zofii z Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu, PKZ Toruń 1991, mps w Archiwum NID, Warszawa.
• Koutny M., Sarkofagi Książąt Gryfitów, 1983, mps w Archiwum WUOZ w Szczecinie.
• Krause J., Sarkofag księżnej Karoliny Ludwiki z Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu, PKZ Toruń 1991, mps w Archiwum NID Warszawa.
• Krause J., Rudy M., Sarkofag Jana Kostki ze Sztemberga z Kościoła w Wieluniu, WUOZ Piła 1994, mps w Archiwum NID, Warszawa.
• Krause J., Rudy M., Woźniak M., Sarkofagi rodu Opalińskich z Sierakowa, Poznań 1993, mps w Archiwum WUOZ w Poznaniu.
• Lesiak M., Sarkofag legnicki księcia Ludwika IV, PKZ Warszawa 1966, mps w Archiwum NID, Warszawa.
• Lesiak M., Rudniewski P., Sarkofagi szczecińskie, PKZ Warszawa 1966, mps w Archiwum NID, Warszawa.
• Marconi B., Dąbrowski K., Cynowe sarkofagi legnicko-brzeskie PKZ Warszawa 1966, mps w Archiwum NID, Warszawa.
• Nosek E., Ocena stanu zachowania sarkofagów w Krypcie Grobów Królewskich w Katedrze Wawelskiej, Kraków 2008, mps w Archiwum Katedry na Wawelu.
• Radźwicka-Milczewska A., Cynowe sarkofagi Hieronima i Aleksandra Sieniawskich, PKZ Warszawa 1990, mps w Archiwum NID, Warszawa.
• Radźwicka-Milczewska A., Sarkofagi cynowe księżnej Anny de Croy księcia Ernesta Bogusława de Croy, PKZ Warszawa 1984 mps w Archiwum NID, Warszawa.
• Trzos A., Dokumentacja powykonawcza prac konserwatorskich prowadzonych przy sarkofagu cynowym Weigharta von Promnitz (XVII w.) pochodzącym z krypty grobowej w kościele Wszystkich Świętych w Pszczynie, 2011, mps w Archiwum WUOZ w Katowicach.
• Trzos A., Dokumentacja powykonawcza prac konserwatorskich prowadzonych przy sarkofagu cynowym Zygfryda II von Promnitz (XVII w.) pochodzącym z krypty grobowej w kościele Wszystkich Świętych w Pszczynie, 2009, mps w Archiwum WUOZ w Katowicach.
• Trzos A., Dokumentacja powykonawcza prac konserwatorskich przy cynowym sarkofagu Erdmana I Leopolda z krypty grobowej rodziny von Promnitz w kościele Wszystkich Świętych w Pszczynie 2008, mps w Archiwum WUOZ w Katowicach.
• Trzos A., Dokumentacja powykonawcza prac konserwatorskich przy cynowym sarkofagu Urszuli Schaffgotsch z krypty grobowej rodziny von Promnitz w kościele Wszystkich Świętych w Pszczynie 2007, mps w Archiwum WUOZ w Katowicach.
• Trzos A., Trzos T., Sarkofag cynowy, grawerowany, złocony i polichromowany króla Zygmunta III Wazy (1632 r.) z Grobów Królewskich Katedry Wawelskiej, 2018, mps w Archiwum Zamku Królewskiego na Wawelu.
• Trzos A., Trzos T., Sarkofag cynowy, grawerowany, złocony i polichromowany królowej Konstancji (1631 r.) z Grobów Królewskich Katedry Wawelskiej, 2018, mps w Archiwum Zamku Królewskiego na Wawelu.
• Trzos A., Trzos T., Sarkofag cynowy, grawerowany, złocony królewicza Aleksandra Karola Wazy (1634 r.) z Grobów Królewskich Katedry Wawelskiej, 2017, mps w Archiwum Zamku Królewskiego na Wawelu.
• Trzos A., Trzos T., Sarkofag cynowy, złocony Ewy Katarzyny z Warszyckich 1.v.Tarnowskiej, 2.v.Zebrzydowskiej (ok. 1643 r) z Katedry Wawelskiej, 2014, mps w Archiwum Zamku Królewskiego na Wawelu.
• Trzos A., Trzos T., Sarkofag cynowy, złocony i polichromowany Gabriela Amora Tarnowskiego (ok. 1628 r.) z Katedry Wawelskiej 2014, mps w Archiwum Zamku Królewskiego na Wawelu.
• Trzos A., Trzos T., Sarkofag cynowy, złocony królewny Anny Marii (1623 r.) z Grobów Królewskich Katedry Wawelskiej, 2017, mps w Archiwum Zamku Królewskiego na Wawelu.
• Trzos A., Trzos T., Sarkofag cynowy, złocony królowej Barbary Zapoly (1623 r.) z Grobów Królewskich Katedry Wawelskiej, 2017 mps w Archiwum Zamku Królewskiego na Wawelu.
• Trzos A., Trzos T., Sarkofag cynowy, złocony, polichromowany króla Stefana Batorego (1587 r.) z Grobów Królewskich Katedry Wawelskiej, 2016, mps w Archiwum Zamku Królewskiego na Wawelu.
• Trzos A., Trzos T., Sarkofag cynowy, złocony, polichromowany króla Zygmunta Augusta (1572 r.) z Grobów Królewskich Katedry Wawelskiej, 2016, mps w Archiwum Zamku Królewskiego na Wawelu.
• Trzos A., Trzos T., Sarkofag cynowy, złocony, polichromowany królowej Anny Austriaczki (1598 r.) z Grobów Królewskich Katedry Wawelskiej, 2017, mps w Archiwum Zamku Królewskiego na Wawelu.
• Trzos A., Trzos T., Sarkofag cynowy, złocony, polichromowany królowej Anny Jagiellonki (1596 r.) z Grobów Królewskich Katedry Wawelskiej, 2016, mps w Archiwum Zamku Królewskiego na Wawelu.
• Archiwum Główne Akt Dawnych, Zbiór Branickich z Suchej nr 36 a/50, k. 8-9. Dokument bez daty, pochodzący ze zbiorów Andrzeja Edwarda Koźmiana, który część dokumentów opublikował datując 1572-3.
• Archiwum Główne Akt Dawnych, Archiwum Skarbu Koronnego sygn. 1 nr 236, Manuale regestrum perceptarum proventium privatorum SMR a die Januarii ad ultimam Xbris sd 1573 k. 151: Distributa in sumptum loculi stannei deaurati corpori SMR Gedani extructi.
• Biblioteka Jagiellońska, nr inw. I.R. 1181.
• Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Teki Łepkowskiego materiały dotyczące prac renowacyjnych w kryptach katedry wawelskiej.

Identifiers

ISSN

0029-8247