W poszukiwaniu socjologicznej „genetyki” religii

• Authors: Kamil Kaczmarek

Title variants

EN

In search of sociological “genetics” of religions

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Neodarwinowska genetyka populacyjna, interpretująca ewolucję w kategoriach dziedziczności, modyfikacji i selekcji informacji zainspirowała szereg prób selekcjonistycznego ujęcia zmiany socjokulturowej. Autor artykułu argumentuje, iż źródłem ich niepowodzeń są uproszczenia tkwiące już w ujęciu przez genetykę populacyjną genu w wysoce abstrakcyjny, oderwany od kontekstu sposób. Kluczem do przezwyciężenia tej słabości jest uwzględnienie drugiego poziomu izomorfizmów zachodzących właśnie na poziomie kontekstu (genotypu, organizmu i gatunku). Pozwala to precyzyjnie określić ewolucyjną rolę kulturowej mutacji, rekombinacji i dryfu, co autor demonstruje na przykładzie religii. Z tej perspektywy organizacje eklezjastyczne stanowią izomorficzny z gatunkiem instrument ochrony zharmonizowanych systemów idei religijnych. Posiadają też jednak izomorficzne z organizmami właściwości umożliwiające znaczną redukcję wpływu mutacji, transdukcji i dryfu na system religijny.

EN

The Neo-Darwinian population genetics, interpreting the evolution in terms of heredity, modification and selection of information, inspired a number of attempts to formulate the sociocultural change in selectionist way. The author argues that the key source of their failures, is oversimplification in highly abstract and context-ignoring concept of a gene used by population genetics. To overcome this weakness one should include a second level isomorphisms, that occurs at the level of context (genotype, organism and species). This enables to define more precisely the role of mutation, recombination and drift in cultural evolution, as the author demonstrates an example of religion. From this perspective, ecclesiastical organizations are tools for the protection of a harmonized systems of religious ideas, which are isomorphic to the species. They have also, however, properties isomorphic to organisms that enable a significant reduction of the impact of mutations, transductions and drift on religious system.

Keywords

PL

darwinizm,; memetyka,; izomorfizmy,; ewolucja religii

EN

Darwinism; memetics; isomorphism; evolution of religions

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Przegląd Socjologiczny
• Year: 2013
• Volume: 62
• Issue: 4
• Pages: 95 - 113

Dates

published

2013

Contributors

author

Kamil Kaczmarek

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

References

• Atran S., [2002], In Gods We Trust. The Evolutionary Landscape of Religion, Oxford, Oxford University Press.
• Aunger R., red., [2000], Darwinizing Culture: The Status of Memetics as a Science, Oxford, Oxford University Press.
• Blackmore S., [2002], Maszyna memowa, Poznań, Rebis.
• Bloch M., [2000], A well-disposed social anthropologist’s problem with memes,, w: ] Aunger R., red., 2000, Darwinizing Culture: The Status of Memetics as a Science, Oxford, Oxford University Press.
• Bourdieu P., Passeron J., [1990], Reprodukcja. Elementy teorii systemu nauczania, Warszawa: PWN.
• Brodie R., [1997], Wirus umysłu, Łódź: TeTa Publishing.
• Cavalli-Sforza L.L., [2001], Genes, Peoples and Languages, London: Penguin.
• Dawkins R., [1996], Samolubny gen, Warszawa: Prószyński i S-ka.
• Dawkins R., [2003], Fenotyp rozszerzony. Dalekosiężny gen, Warszawa: Prószyński i S-ka.
• Dawkins R., [2008], Bóg urojony, Warszawa: Wydawnictwo CiS.
• Distin K., [2005], The Selfish Meme. A Critical Reassessment, Cambridge: Cambridge University Press.
• Ehrman B.D., [2009], Przeinaczanie Jezusa. Kto i dlaczego zmieniał Biblię, Warszawa: Wydawnictwo CiS.
• Ehrman B.D., Metzger B.M., [2005], The Text Of The New Testament Its Transmission, Corruption, And Restoration. 4th Edition, New York, Oxford: Oxford University Press.
• Fracchia J., Lewontin R.C., [1999], Does Culture Evolve?, „History and Theory”, Vol. 38, Issue 4, December, s. 52–78.
• Gilbert S.F., Sarkar S., [2000], Embracing Complexity: Organicism for the 21st Century, „Developmental Dynamics”, Vol. 219, Issue 1, September, s. 1–9.
• Godfrey-Smith P., [2000], Information, Arbitrariness, and Selection: Comments on Maynard Smith, „Philosophy of Science”, Vol. 67, No. 2 (Jun.), s. 202–207.
• Godfrey-Smith P., [2007], Information in Biology,, w: ] Hull D. L., Ruse M., red., 2007, The Cambridge Companion To The Philosophy Of Biology, Cambridge: Cambridge University Press.
• Golka M., [2009], Pamięć społeczna i jej implanty, Warszawa: Scholar.
• Goodnight C.J., [2005], Multilevel selection: the evolution of cooperation in non-kin groups, „Population Ecology”, Vol. 47, Issue 1, s. 3–12.
• Gould S.J., [2002], The structure of evolutionary theory, Cambridge MA, London: Harvard University Press.
• Griffiths P.E., [2001], Genetic Information: A Metaphor In Search of a Theory, „Philosophy of Science”, 68(3), s. 394–412.
• Jablonka E., [2002], Information: Its Interpretation, Its Inheritance, and Its Sharing, „Philosophy of Science”, Vol. 69, No. 4 (December), s. 578–605.
• Kaczmarek K., M., [2007], Herbert Spencer a problemy socjologii religii, Poznań: WN UAM.
• Kaczmarek K.M., [2012], Informacyjny most między biologią a socjologią, „Humanistyka i Przyrodoznawstwo”, 18, s. 45–62.
• Kuhn T.S., [2001], Struktura rewolucji naukowych, Warszawa: Fundacja Aletheia.
• Kuper A., [2000], If memes are the answer, what is the question?,, [w:] Aunger R., red., 2000, Darwinizing Culture: The Status of Memetics as a Science, Oxford: Oxford University Press.
• Lynch A., [1996], Thought Contagion How belief spreads through society, New York, Basic Books, Inc., Publishers.
• Maynard Smith J., [2000], The Concept of Information in Biology, „Philosophy of Science”, Vol. 67, No. 2., s. 177–194.
• Mayr E., [1974], Populacje, gatunki i ewolucja, Warszawa: WP.
• Mayr E., [1996], What Is a Species, and What Is Not?, „Philosophy of Science”, Vol. 63 (June), s. 262–277.
• Mayr E., [1997], The objects of selection, „Proceedings of the National Academy of Sciences of the USA”, March 18, vol. 94 no. 6, s. 2091–2094.
• Nakamura H., [2005], Systemy myślenia ludów Wschodu. India, Chiny, Tybet, Japonia, Kraków: Wydawnictwo UJ.
• Oyama S., [2000], Evolution’s Eye. A Systems View of the Biology-Culture Divide, Durham & London, Duke University Press.
• Richerson P.J., Boyd R., [2000], Memes: Universal acid or a better mousetrap?,, w: ] Aunger R., red., 2000, Darwinizing Culture: The Status of Memetics as a Science, Oxford: Oxford University Press.
• Runciman W.G., [2005], Rejoinder to Fracchia and Lewontin, „History and Theory”, Vol. 44, Issue 1, February, s. 30–41.
• Runciman W.G., [2009], The Theory of Cultural and Social Selection, Cambridge: Cambridge University Press.
• Sober E., [2000], Philosophy of biology, Boulder: Westview Press.
• Spencer H., [1912], The Principles of Sociology, Vol. I, New York: D. Appleton And Company.
• Sterelny K., [2000], The Genetic Program Program: A Commentary on Maynard Smith on Information in Biology, „Philosophy of Science”, Vol. 67, Issue: 2, s. 195–201.
• Vermes G., [2008], Twarze Jezusa, Kraków: Homini.
• Weber M., [1985], Obiektywność poznania w naukach społecznych,, [w:] Chmielecki A. (wybór), 1985, Problemy socjologii wiedzy (wybór tekstów), Warszawa: PWN.

Identifiers

ISSN

0033-2356