Pismo jako obiekt muzealny (na przykładzie zbiorów Działu Sztuki Wydawniczej Muzeum Narodowego we Wrocławiu)

• Authors: Łubocki Jakub Maciej

Title variants

EN

Script as amuseum object (on the example of collection of Department of Publishing Art at National Museum in Wrocław)

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

Writing systems and typefaces embodimented in any form (letter sketches, designs of typefaces, resources of sorts and matrices, prints and manuscripts, printing specimens, type foundries catalogues, typefaces specimens) are objects worth to become museum objects. Based on these, the museum will generate knowledge about script and lettering through: giving insight into conceptual work on designs of typefaces, acknowledging about history of development writing systems and typefaces, storaging of materials for the future correct digitization of the typeface,saving typefaces and writing systems from total annihilation. Hence: the catalogue ofbasic types of artefacts relevant to process of embodiment the script was present; the benefits that can result from the deliberate and conscious collecting of this type of artefacts as museum objects was outlined; the importance of the museum collection in research on script, typefaces and writing systems and its preservation as an element of heritage was indicated.

Keywords

PL

pismo; system pisma; krój pisma; obiekt muzealny; artefakt; Dział Sztuki Wydawniczej Muzeum Narodowego we Wrocławiu

EN

script; writing system; typeface; museum object; artefact; Department of Publishing Art at National Museum in Wrocław

• Publisher: Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
• Journal: Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
• Year: 2022
• Volume: 16
• Issue: 2
• Pages: 215-237

Dates

published

2022-07-29

Contributors

author

Łubocki Jakub Maciej

• Muzeum Narodowe we Wrocławiu, Wrocław, Polska

References

• About the Atlas, [online] endangeredalphabets.net/about/ [dostęp 15.06.2021].
• Admin, Zagrożone alfabety, 27.11.2018, jezykwswiecie.com, [online] http://www.jezy-kwswiecie.com/jezyk-a-globalizacja/zagrozone-alfabety/ [dostęp 15.06.2021].
• Ager S., Omniglot. The online encyclopaedia of writing systems & languages, 1998–2021, [online] omniglot.com/index.htm [dostęp 13.08.2021].
• Andersson D., Die Schriftsysteme der Welt. Die wichtigsten Fakten zu allen heute be-kannten Schriftsystemen inklusive aller bisher noch nicht in Unicode aufgenomme-nen Schriftsysteme zuzüglich Zeichensystemen wie Blindenschrift oder Piktogrammen, [w:] J. Bergerhausen, S. Poarangan, Decodeunicode – die Schriftzeichen der Welt, Ma-inz 2011, s. 601–643.
• Becker D.A. iin., Decodeunicode – The world’s writing systems, Mainz 2018, [online] decodeunicode.org/en/scripts [dostęp 16.08.2021].
• Bergerhausen J., The world’s writing systems, 2019, [online] worldswritingsystems.org/index.html [dostęp 12.08.2021].
• Bergerhausen J., Pierson M., The missing scripts project [referat wygłoszony na 62. mię-dzynarodowej konferencji Association Typographique Internationale, 11–15.09.2018, Antwerpen, Belgia], 25.09.2018, [online] youtube.com/watch?v=CHh2Ww_bdyQ [dostęp 12.08.2021].
• Bergerhausen J., Poarangan S., Decodeunicode – die Schriftzeichen der Welt, Mainz 2011.
• Bień J.S., Repertuar znaków pisma nr 1 pierwszej drukarni Unglera (1510–1516) na pod-stawie Polonia Typographica, „Acta Poligraphica” 2021, nr 17, s. 1–20.
• Bień J.S., Standard Unicode ijęzyk polski, „Acta Poligraphica” 2019, nr 14, s. 7–28.
• Bień J.S., Uwagi o porządku alfabetycznym i leksykograficznym, „Filologia Polska. Prace Językoznawcze [Uniwersytetu Gdańskiego]” 1992, nr 16, s. 51–59.
• Coulmas F., The Blackwell encyclopedia of writing systems, Malden 2019.
• Coulmas F., The writing systems of the world, Oxford 1991.
• Cybulski R., Struktura i właściwości książki, „Studia o Książce” 1984, t. 14, s. 3–38.
• Diringer D., Alfabet czyli klucz do dziejów ludzkości, przekł. W. Hensla, Warszawa 1972.
• Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, pod red. K. Polańskiego, Wrocław 1999.
• Encyklopedia wiedzy ok siążce, kom. red. A. Birkenmajer, B. Kocowski, J. Trzynadlowski, Wrocław 1971.
• Endangered Alphabets Project. Indigenous and minority writing systems, and the people who are trying to save them, [online] endangeredalphabets.net/ [dostęp 15.06.2021].
• Frutiger A., Człowiek i jego znaki, przeł. C. Tomaszewska, Kraków 2015.
• Heidrich A. i in., Bona Nova, Warszawa 2017.
• Houston K., Ciemne typki. Sekretne życie znaków typograficznych, przeł. M. Komorowska, Kraków 2015.
• International Council of Museums (ICOM), Statutes. As amended and adopted bytheExtraordinary General Assembly on 9th June 2017 (Paris, France).
• Józefowski E., Książka o książkach, Zielona Góra 1999.
• Kania J.T., Substancja foniczna i graficzna tekstu, [w:] tegoż, Szkice logopedyczne, Lublin 2001, s. 47–90.
• Karasev I., Grammatologiâ, 2007–2021, [online] rbardalzo.narod.ru/index/grammatologija/0–5 [dostęp 13.08.2021].
• Karasev I., Pis’mennosti sovremennogo mira, 2019, [online] rbardalzo.narod.ru/pism_narmira.html [dostęp 13.08.2021].
• Kasprowicz J., Moja pieśń wieczorna, Poznań 1933.
• Komza M., Muzea sztuki książki, [w:] Sztuka książki. Historia – teoria – praktyka, pod red. M. Komzy, Wrocław 2003, s. 255–268.
• Książka inaczej, czyli gra między sztuką a książką. Katalog wystawy. Biblioteka Narodowa w Warszawie 23 lipca – 30 sierpnia 1990, Muzeum Narodowe we Wrocławiu 7 września – 14 października 1990, [oprac. katalogu P.–J. Foulon, red. katalogu A. Ozimek], [Toruń] 1990.
• Lenart B., Piękna książka jako zespół czynników materjalnych, papieru, czcionek, ilustracyj światłokowych, druku i oprawy, Wilno 1929.
• Łubocki J.M., Krój dedykowany – nowy typ krojów pism, [w:] Typograficzne przestrzenie tekstu, pod red. K. Starachowicz, J. Knapa, Kraków 2014, s. 267–278.
• Łubocki J.M., Propedeutyka języków deskryptorowych, Warszawa 2019.
• Majewicz A.F., Alfabety wśród systemów pisma, [w:] Alphabet. Wystawa poezji wizualnej idźwiękowej, [proj. katalogu T. Wilmański], Poznań 2004, s. 4–13.
• Mensch P. van, Towards amethodology of museology [praca doktorska na Uniwersytecie Zagrzebskim], 1992.
• Noordzij G., Kreska. Teoria pisma, przeł. M. Komorowska, Kraków 2014.Piekarski K., Książka wPolsce XV iXVI wieku, Kraków 1931.
• Pizarro F.G., Stwórz i złóż. Wprowadzenie do typografii, przeł. A. Świderska, Kraków 2019.
• Przecinek (znak diakrytyczny), 2.04.2021, 10:51, [online] pl.wikipedia.org/wiki/Przeci-nek_(znak_diakrytyczny) [dostęp 16.08.2021].
• Pytko K., Do końca XXI wieku zniknie połowa obecnych języków. Przekleństwo integracji?, 3.02.2021, [online] focus.pl/artykul/jak-gina-alfabety [dostęp 13.08.2021].
• Rogers H., Writing systems. Alinguistic approach, Malden 2008.
• Les sciences de l’écrit, sous la dir. de R. Estivals, [Paris] 1993.
• Słownik encyklopedyczny muzeologii, red. A. Desvallées, F. Mairesse, red. nauk. wyd. polskiego D. Folga-Januszewska, przekład z języka francuskiego K. Bartkiewicz wewspółpracy z D. Folgą-Januszewską, Warszawa 2020.
• Smoczyńska A., Grafemika jako dział językoznawstwa – rozważania teoretyczne i perspektywy badań interdyscyplinarnych, „Linguistica Copernicana” 2018, nr 15, s. 265–275.
• Strzelczyk P., Standard Unicode w typografii, „Acta Poligraphica” 2013, nr 1, s. 41–50.
• Szydłowska A., Misiak M., Paneuropa, Kometa, Hel. Szkice z historii projektowania liter w Polsce, Kraków 2015.
• Tadeusz Gronowski. Grafika książkowa 1918–1978. Muzeum Narodowe we Wrocławiu, grudzień 1978 – styczeń 1979, oprac. katalogu T. Pieniążek, Wrocław [ok. 1978].
• Tadeusz Gronowski. Malarstwo, red. katalogu E. Sarosiek-Wroniewicz, Warszawa 1985.
• Tadeusz Gronowski (1894–1990). Wystawa. Plakat, grafika, projekty, red. K. Spiegel, Warszawa 1993.
• Tomaszewski A., Antykwa Jeżyńskiego rediviva, „Poligrafika” 2004, nr 4, z. 2, s. 60–61.
• Tomaszewski A., Leksykon pism drukarskich, Warszawa 1996.
• Tomaszewski A., Rewitalizacja kroju pisma Brygada, [w:] Brygada 1918.
• Projekt rewitalizacji kroju pisma, red. A. Gasińska, Warszawa 2018, s. 28–61.
• Welcome to the Script Encoding Initiative, [online] linguistics.berkeley.edu/sei/ [dostęp 14.07.2021].
• Wiercińska J., Sztuka i książka, Warszawa 1986.
• The world’s writing systems, ed. by Peter T. Daniels, W. Bright, New York 1996.
• Zadka M., Czy istnieje pismo doskonałe?, „Przegląd Humanistyczny” 2013, t. 57, nr 5 (440), s. 73–91.
• Zegadłowicz E., Gawęda poety z typografem, Poznań 1929.
• Zięba M.S., Transkrypcja itransliteracja niełacińskich systemów pisma, [2009], [online] kul.pl/files/602/Transkrypcja.ppt ; slideserve.com/knut/transkrypcja-i-transliteracja--nielacinskich-system-w-pisma [dostęp 28.07.2021].

Identifiers

EISSN

2544-8730