Językowo-kulturowy obraz dziecka w gwarach góralskich

• Authors: Gotówka Agnieszka

Title variants

EN

The linguistic and cultural child image in Gorale dialects

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Obraz dziecka jest jak dotąd dość słabo spenetrowanym przez dialektologów obszarem badawczym, wzbudza natomiast zainteresowanie badaczy polszczyzny standardowej (ogólnej) i kultury popularnej. W artykule przeprowadzam rekonstrukcję językowego obrazu dziecka w szeroko rozumianych gwarach góralskich (Podhale, Orawa, Spisz, Śląsk Cieszyński, Żywiecczyzna, Bukowina) na podstawie materiału wyekscerpowanego ze słowników gwarowych i regionalnych, opublikowanych w latach 1900 – 2011, paremii i wybranych tekstów medialnych. Słownictwo służące konceptualizacji dziecka w gwarach góralskich jest bogate i ciekawe nie tylko pod względem formalnym i stylistycznym, ale też, co trzeba podkreślić, zróżnicowane pod względem pochodzenia i geografii. W leksyce nazywającej dziecko w gwarach góralskich odzwierciedla się bogata sieć relacji międzyludzkich, tradycji, ujawniają się emocje i hierarchia wartości, które możemy odnieść nie tylko do mentalności górali, ale w ogóle do postrzegania rodziny przez Polaków.

EN

The child image has not been examined in detail by dialectologists to date. However, researchers of standard Polish language and popular culture are interested in this subject. The paper analyses the reconstruction of the linguistic child image in many Gorale dialects (Podhale, Orawa, Spisz, Slask Cieszynski, Zywiecczyzna, Bukowina). Examples have been taken from regional and dialect dictionaries from the years 1900 - 2011, from proverbs and various mass media texts. Vocabulary which conceptualizes the child image in Gorale dialects is rich and interesting not only from a formal and stylistic point of view, but also, and it is worth mentioning, its origins and geography which are very diverse. This vocabulary reflects the people's relationships and traditions. It reveals the emotions and hierarchy of values, which are typical not only for Gorale but also reflect Polish people's attitude towards the family.

Keywords

EN

child; Gorale dialects; linguistic and cultural world image; dictionaries; proverbs

• Publisher: Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Adeptus
• Year: 2014
• Issue: 3
• Pages: 81-95

Dates

published

2014-04-02

Contributors

author

Gotówka Agnieszka

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego [Kazimierz Wielki University], Bydgoszcz, Poland

Identifiers

DOI

10.11649/a.2014.006